Σάββατο 2 Νοέμβρη 1996
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 22
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
Η ταξική λειτουργία των "επιπέδων" γνώσης

Το ελληνικό σχολείο, το εκπαιδευτικό σύστημα γενικότερα, είναι κοινά αποδεκτό ότι παρουσιάζει χρόνια προβλήματα, που συνεχώς αυξάνονται και οξύνονται. Προβλήματα υποδομής, οργάνωσης, χαμηλών δαπανών, ελλείψεων εκπαιδευτικού και άλλου προσωπικού και κυρίως προβλήματα περιεχομένου σπουδών, προσανατολισμού και στόχων. Ολα αυτά δεν είναι τυχαία γεγονότα, αλλά αποτέλεσμα όλων των αντιεκπαιδευτικών πολιτικών μέχρι σήμερα. Το υπουργείο Παιδείας αντί να δώσει λύσεις προχωρά, συνειδητά και μεθοδευμένα, σε μέτρα υπονόμευσης, ιδιωτικοποίησης της δημόσιας δωρεάν εκπαίδευσης και νέων φραγμών στη μόρφωση.

Ετσι, ανάμεσα στα άλλα, με εγκύκλιο του υπουργείου Παιδείας (Αρ. Γ2 4230/12-7-96) υποχρεώνονται τα Γυμνάσια όλης της χώρας να δημιουργήσουν τμήματα μαθητών στην ξένη γλώσσα, ανάλογα με το "επίπεδο" γνώσεων των μαθητών! Το μέτρο αυτό προωθείται στο όνομα της αποτελεσματικότερης διδασκαλίας. Υποστηρίζεται ότι με τα τμήματα ανάλογα με το επίπεδο γνώσεων του μαθητή δε θα είναι ανιαρό το μάθημα για τους "προχωρημένους" και ταυτόχρονα δίνεται βοήθεια στους "αδύνατους" μαθητές.

Γεννιέται το ερώτημα: Αν το αναλυτικό πρόγραμμα της ξένης γλώσσας παραμείνει ίδιο για όλα τα τμήματα, πώς θα αντιμετωπιστεί η δήθεν ανιαρότητα των "προχωρημένων", αφού τους είναι γνωστό το περιεχόμενο; Οπως φαίνεται, βαδίζουμε για αναλυτικά προγράμματα πολλών ταχυτήτων.

Τα "επίπεδα" είναι κοινωνικά, παιδαγωγικά και μαθησιακά αναποτελεσματικά, γιατί η μάθηση, που είναι μεν ατομική, αναπτύσσεται συλλογικά μέσα στην τάξη, μέσα στο σχολείο, με την αλληλεπίδραση όλων των παιδιών με τις όποιες διαφορές τους. Αντίθετα, η κατηγοριοποίηση, η στεγανοποίηση των τμημάτων και τα ομογενή τμήματα θα διαιωνίσουν τις μορφωτικές διαφορές, καθηλώνοντας τους "αδύνατους" μαθητές προς τα κάτω. Με ποιο δικαίωμα, με βάση ποια κοινωνική δικαιοσύνη το σχολείο ελέγχει, αξιολογεί και κατατάσσει, με βάση τις γνώσεις που απέκτησαν στον εξωσχολικό χώρο; Το περιεχόμενο, το αναλυτικό πρόγραμμα, οι διδακτικές μέθοδοι και το γνωστικό όριο του σχολείου πρέπει να καθορίζονται με βάση τα επιστημονικά, ψυχοπαιδαγωγικά δεδομένα για κάθε ηλικία και όχι με βάση τις ανάγκες και τους ρυθμούς της παραπαιδείας. Τα φροντιστήρια παρέχουν, στην καλύτερη περίπτωση, "στεγνές" γνώσεις, ενώ το σχολείο μορφώνει ή πρέπει να μορφώνει το νέο και να στοχεύει στη δημιουργία ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.

Θεμέλιος λίθος ενός σχολείου, που θέλει να παρουσιάζεται ως δημοκρατικό, είναι να δίνει μόρφωση υψηλού επιπέδου σε όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από κοινωνική προέλευση, χρώμα, φύλο, εθνικότητα ή άλλες διαφορές. Οφείλει δε η πολιτεία να πάρει όλα εκείνα τα μέτρα, ώστε να εξασφαλιστούν συνθήκες, όσο γίνεται στον καπιταλισμό, ίσων ευκαιριών, ισότητας στη μόρφωση και όχι να πριμοδοτεί και να ενθαρρύνει το φροντιστήριο. Τα "επίπεδα" θα επηρεάσουν την ψυχολογία των εκπαιδευτικών και των μαθητών, προδιαγράφοντας το προσδοκώμενο μορφωτικό όριο για κάθε μαθητή, για κάθε τμήμα.

Τα παιδιά τοποθετούνται στα τμήματα - "επίπεδα" με βάση την επίδοσή τους σε πρόχειρες εξετάσεις που διενεργεί ο εκπαιδευτικός. Προσποιούνται πως δε γνωρίζουν ότι "πίσω" από την όποια σχολική επίδοση "κρύβεται" η κοινωνικοοικονομική θέση, καταγωγή του μαθητή. Είναι αποδεδειγμένο ότι αυτό που εμφανίζεται και μετριέται ως σχολική επίδοση είναι η αντανάκλαση των κοινωνικών ανισοτήτων. Αυτό το αναγνωρίζουν, στα λόγια βέβαια, τόσο τα συντηρητικά όσο και τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα και γι' αυτό στα προγράμματά τους διακηρύσσουν υποκριτικά την ανάγκη λήψης αντισταθμιστικών μέτρων για να αμβλυνθούν οι σχολικές ανισότητες. Βέβαια κάτι τέτοιο δεν έγινε και ούτε μπορούσε, γιατί το ίδιο το σύστημα στηρίζεται, παράγει και αναπαράγει τις κοινωνικές και μορφωτικές ανισότητες.

Το σύστημα των επιπέδων στην ξένη γλώσσα είναι επικίνδυνος αποπροσανατολισμός. Μέσα στην "αθώα" επιχειρηματολογία, που το συνοδεύει, κρύβεται η ένταση της ταξικής λειτουργίας του σχολείου, η καλλιέργεια του ελιτισμού, ο ατομικισμός. Είναι δε βέβαιο ότι θα γενικευτεί στα άλλα μαθήματα και σε ομάδες πληθυσμού (π. χ. Αλβανοί, Πόντιοι). Δεν ευθύνεται η ανομοιογένεια και η σύνθεση των τμημάτων για τα προβλήματα και τα αδιέξοδα του σχολείου, αλλά η ταξική αντιεκπαιδευτική πολιτική, που χρόνια εφαρμόζεται. Χρειάζεται αλλαγή αυτής της πολιτικής και μέτρα που θα ενισχύουν το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης.

Εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές, απαιτώντας την ανάκληση της εγκυκλίου των "επιπέδων", οφείλουμε να μετατοπίσουμε το πρόβλημα στην ουσία του, που βρίσκεται στο τι γνώσεις παρέχει το δημόσιο σχολείο. Ειδικότερα να διεκδικήσουμε την ουσιαστική εκμάθηση και αναβάθμιση της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών από το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, που προϋποθέτει:

α) Νέα, κατάλληλα και σωστά προσανατολισμένα, στις ανάγκες των μαθητών, ενιαία αναλυτικά προγράμματα ξένης γλώσσας από τη Δ Δημοτικού ως το Λύκειο.

β) Αντίστοιχη προσαρμογή των βιβλίων ξένης γλώσσας, που θα πρέπει να δίνονται δωρεάν. Είναι απαράδεκτο το καθεστώς της αγοράς των βιβλίων του γυμνασίου από τους μαθητές.

γ) Μετάδοση όλων των απαραίτητων εφοδίων, ώστε τα παιδιά να μπορούν να αποκτήσουν κρατικό τίτλο γλωσσομάθειας, που επιτέλους πρέπει να θεσπιστεί. δ) Σύγχρονη υποδομή, εποπτικά μέσα, καθηγητές, δαπάνες για την παιδεία, πρωινά σχολεία και ενισχυτική διδασκαλία για την άμβλυνση των ανισοτήτων.

Οσο για το συνολικότερο ζήτημα της παιδείας και του περιεχομένου της, διέξοδος μπορεί να υπάρξει μόνο μέσα από τους αγώνες του λαού μας για μια ριζικά διαφορετική πολιτική στην παιδεία και γενικότερα στην κοινωνία.

Σάββας ΣΑΒΒΑΣ

Μέλος του Τμήματος Παιδείας της ΚΕ του ΚΚΕ


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ