Εντονα σημαδεμένο φεύγει τις μέρες αυτές το 1996. Αναμφίβολα, οι πολύμορφες αγωνιστικές κινητοποιήσεις μεγάλων τμημάτων του λαού της τελευταίας περιόδου και ιδιαίτερα οι σκληροί αγώνες, πρώτα και κύρια των αγροτών, αλλά και των ναυτεργατών, σημάδεψαν τη χρονιά που φτάνει στο τέλος της και αφήνουν μια πλούσια και πολυσήμαντη κληρονομιά στο νέο χρόνο, που έχει ήδη βάλει το πόδι του στο κατώφλι. Και μπορεί, αρκετοί αρθρογράφοι και αναλυτές των εξελίξεων να επιχειρούν με τα γραφτά και τα λεγόμενά τους, να μας πείσουν ότι δεν έγινε και τίποτε σπουδαίο. Οτι ήταν απλώς και μόνο ένα απρόβλεπτο διάλειμμα, στη ρουτίνα της όλο και περισσότερο κακορίζικης ζωής μας. Ενα διάλειμμα, μάλιστα, που ήδη τέλειωσε, με την κυρίαρχη πολιτική να επιβάλλει τους δικούς της όρους και τους αγρότες των μπλόκων να γυρίζουν ηττημένοι στα χωριά τους.

Πρώτο αξιοσημείωτο μήνυμα είναι μια σημαντική υποχώρηση των αυταπατών, αλλά και των διάφορων αντιλήψεων και τάσεων, που λειτουργούν ανασταλτικά στο ξεδίπλωμα των λαϊκών αγώνων, όπως της απογοήτευσης, της ηττοπάθειας και του οχαδερφισμού. Το γεγονός, πως δυο - τρεις μόλις μήνες, μετά τις εκλογές με το συγκεκριμένο εκλογικό αποτέλεσμα, σημειώνονται τέτοιας έκτασης και έντασης κινητοποιήσεις αποτελεί την καλύτερη γι' αυτό απόδειξη. Οπως και η ευρύτατη λαϊκή κατανόηση και η συμπάθεια, που οι αγώνες αυτοί απέσπασαν, το πλατύ κίνημα της αλληλεγγύης και της συμπαράστασης, αλλά και η αποτυχία της κυβερνητικής επιχείρησης διχασμού των εργαζόμενων και της απομόνωσης των αγωνιζόμενων κοινωνικών ομάδων, από τα υπόλοιπα λαϊκά στρώματα.

Δεύτερο αξιοσημείωτο μήνυμα είναι η ενότητα, που παρατηρήθηκε ιδιαίτερα στον αγώνα των αγροτών, αλλά και των ναυτεργατών. Παρά τις λυσσαλέες προσπάθειες διάσπασης, τις πολύμορφες πλαγιοκοπήσεις, τις παγίδες και τις αλλεπάλληλες απόπειρες υπονόμευσης η ενότητα των αγροτών αποδείχτηκε ουσιαστικά αρραγής. Η καλά θεμελιωμένη και τεκμηριωμένη πίστη στο δίκαιο χαρακτήρα και το περιεχόμενο των αιτημάτων και του αγώνα τους κατάφερε να βάλει στο περιθώριο τις ψεύτικες και τεχνητές διαχωριστικές γραμμές. Αποτέλεσε την καλύτερη και την πλέον αποτελεσματική ασπίδα προστασίας. Ηταν, σίγουρα, ο σοβαρότερος παράγοντας, που τους επέτρεψε να διεξάγουν έναν πολυήμερο και ιδιαίτερα σκληρό αγώνα. Να τον "αναστείλουν" συντεταγμένα και με τάξη, όταν αυτό έγινε αναγκαίο. Και πρέπει, βέβαια, να σημειώσουμε, ότι δίπλα στη στέρεη ενότητα - στη βάση των οξυμένων προβλημάτων και των από κοινού συμφωνημένων αιτημάτων για την αντιμετώπισή τους - έπαιξε εξίσου σημαντικό ρόλο η συνεχής και η ουσιαστική ενημέρωση και η αποφασιστική συμμετοχή των χιλιάδων αγροτών, που ξημεροβραδιάζονταν στα μπλόκα, στη διαμόρφωση της πορείας της κινητοποίησης. Στην πραγματικότητα και για 25 ολόκληρες μέρες, λειτούργησε μια ουσιαστική και πραγματική δημοκρατία των μπλόκων, όπου οι αγωνιζόμενοι αγρότες κρατούσαν στα δικά τους χέρια και αποφάσιζαν, για την τέτοια ή την άλλη πορεία του αγώνα.

Τρίτο αξιοσημείωτο μήνυμα είναι ο χαρακτήρας και το περιεχόμενο των αγροτικών αιτημάτων, αλλά και το γενικότερο κλίμα, μέσα στο οποίο ξεδιπλώθηκε ο αγώνας των αγροτών. Τα μπλόκα αναδείχτηκαν ουσιαστικά σε χαρακώματα υπεράσπισης του αγροτικού τομέα της οικονομίας, από τη συνεχιζόμενη, δραματική και βίαιη επιχείρηση συρρίκνωσής του. Γεγονός, το οποίο αυτό και μόνο ήταν αρκετό, για να κάνει ολοφάνερο και χεροπιαστό, όχι μόνο τον πατριωτικό χαρακτήρα, που είχε ο αγώνας των αγροτών, αλλά και τις πραγματικές διαχωριστικές γραμμές. Το ποιοι συγκρούονται και γιατί. Ποιος είναι με ποιον, ποια πολιτική εξυπηρετεί και ωφελεί τους αγρότες και ποια τα συμφέροντα των λίγων, είτε οι τελευταίοι έχουν ελληνική ταυτότητα είτε όχι. Ιερές και θεμελιακές, για το κατεστημένο του τόπου αντιλήψεις, όπως αυτή του μονόδρομου της ευρωπαϊκής ενοποίησης και του Μάαστριχτ, των "νόμων της αγοράς" και του ανταγωνισμού δέχτηκαν ισχυρό χτύπημα. Αποκαλύφτηκε - σ' ένα βαθμό - ο πραγματικός, ταξικός χαρακτήρας τους.

Τέταρτο αξιοσημείωτο μήνυμα είναι η περισσότερο από κάθε άλλη φορά ενεργητική συμπαράταξη διαφορετικών κοινωνικών ομάδων και στρωμάτων. Δίπλα στους αγρότες βρέθηκαν εργάτες και υπάλληλοι, επαγγελματοβιοτέχνες, συνταξιούχοι, γυναίκες και μαθητές. Οχι μόνο στα χωριά, τις κωμοπόλεις και τις πόλεις του θεσσαλικού κάμπου, όπου υπήρχε ολόπλευρη και ουσιαστικά παλλαϊκή υποστήριξη και πολύμορφη συμμετοχή στον αγροτικό αγώνα, αλλά και στις μεγάλες πόλεις. Οχι μόνο, για λόγους έντονης δυσαρέσκειας και αγανάκτησης ενάντια σε μια αντιλαϊκή κυβέρνηση και μια ανάλγητη πολιτική, που κι αυτούς εξίσου τους βασανίζει και τους ταλαιπωρεί. Αλλά και γιατί έκαναν ένα σοβαρό βήμα στη συνειδητοποίηση της κοινότητας των συμφερόντων και των αιτημάτων.

Ολα τα προαναφερόμενα - ενδεχόμενα και άλλα, λιγότερο ή περισσότερο σοβαρά - χαρακτηριστικά γνωρίσματα και μηνύματα των πρόσφατων λαϊκών αγώνων φανερώνουν πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια περίοδο πολύμορφων και εντεινόμενων ταξικών αναμετρήσεων. Και αυτή ακριβώς η προοπτική είναι η πρώτη αλήθεια, που φοβάται το κατεστημένο και οι αρθρογράφοι του. Οχι μόνο ή κυρίως, γιατί μπορεί να υποχρεωθεί - κάτω από την πίεση αυτών των αγώνων - σε επιμέρους υποχωρήσεις και παραχωρήσεις στα δίκαια αιτήματα των εργαζόμενων. Αλλωστε και άλλες φορές έχει προχωρήσει σε ανάλογους ελιγμούς κι έχει συσσωρευμένη πλούσια σχετική πείρα, ακόμη και για το πώς να κάνει παραχωρήσεις με το ένα χέρι και να τις παίρνει πίσω με το άλλο. Και παρ' ότι, τα περιθώριά του στη φάση αυτή είναι αρκετά λιγότερα από παλιότερα, η δυνατότητα των ελιγμών παραμένει υπαρκτή. Ξέρει, όμως επίσης, ότι οι εντεινόμενες ταξικές αναμετρήσεις αποτελούν, ταυτόχρονα, το πλέον πρόσφορο έδαφος, για την κυοφορία πολιτικών αλλαγών στις συνειδήσεις των εργαζόμενων. Και αυτή είναι η δεύτερη και η πλέον φοβερή αλήθεια για το κατεστημένο του τόπου. Πολύ περισσότερο, καθώς σήμερα γίνονται περισσότερο από παλιότερα φανερές και χεροπιαστές στις ευρύτερες μάζες των εργαζόμενων, η όλο και πιο στενή διαπλοκή και αλληλεξάρτηση των επιμέρους προβλημάτων της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, με τη μονοπωλιακή και ιμπεριαλιστική κυριαρχία, με τα δεσμά της εξάρτησης και της υποτέλειας, ακόμη και μ' αυτό το ίδιο, το εκμεταλλευτικό καπιταλιστικό σύστημα. Καθώς, όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι συνειδητοποιούν τα μπλόκα του πραγματικού, ταξικού διαχωρισμού της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και την επιτακτική ανάγκη να πάρουν θέση και να πυκνώσουν τις γραμμές του αγώνα και της πάλης, για μια άλλη πορεία.