Η αποπνικτική μυρωδιά της προχωρημένης αποσύνθεσης που εκπεμπόταν ιδιαίτερα έντονα τη βδομάδα που πέρασε, από την εστία της μόλυνσης - η οποία είναι τοποθετημένη στο κέντρο της οικονομικής ολιγαρχίας και των πολιτικών εκφραστών της - προκάλεσε αισθήματα ασφυξίας μέχρι λιποθυμίας στους εργαζόμενους και τα λαϊκά στρώματα.

Ταυτόχρονα η όζουσα αυτή ατμόσφαιρα και το ανθυγιεινό περιβάλλον επιχειρείται, άλλη μια φορά, να χρησιμοποιηθεί από τους αρχιτέκτονες του πολιτικού συστήματος, με στόχο την υποστύλωση του σάπιου καθεστώτος τους και όσο είναι δυνατόν τη θωράκισή του.Ελάχιστα ενοχλεί τα "μεγάλα αφεντικά" η περιρρέουσα μπόχα και δυσωδία και το άρρωστο πολιτικό κλίμα. Ακριβώς γιατί μέσα σ' αυτό το περιβάλλον έχουν μάθει να "δημιουργούν" και να"μεγαλουργούν".

Είναι γνωστή η ικανότητα του καπιταλιστικού συστήματος να τρέφεται από τις σάρκες του, προκειμένου να εξασφαλίσει την παράταση ζωής του και τη διαιώνιση του.

Στα πλαίσιο αυτό, οι ψυχροί υπολογισμοί των αρχιτεκτόνων του πολιτικού σκηνικού, προβάλλουν σταδιακά αποκαλύπτοντας τις ζοφερές και εφιαλτικές προοπτικές που επιφυλάσσουν στον τόπο και το λαό.

Τα σχέδια και οι "στρατηγικές" τους, μέσα σ' αυτό το κλίμα, επισπεύδονται και ως ένα βαθμό διευκολύνονται. Στο βαθμό δηλαδή που δεν υπάρχει οργανωμένη αντίσταση από τους εργαζόμενους, για να παρέμβει αποφασιστικά και να "εκτρέψει" προς θετική κατεύθυνση, τις εξελίξεις.

"Προϋποθέσεις" και κανόνες

Η κατεύθυνση, λοιπόν, που παίρνει η πολιτική ζωή του τόπου, είναι σε μεγάλο βαθμό προδιαγεγραμμένη. Ηδη είναι αισθητή η μετατόπισή της προς το συντηρητικότερο, χάρη στις δυνάμεις του δικομματισμού, οι οποίες απροκάλυπτα ενεργούν από κοινού για το σκοπό αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πανηγυρική έναρξη λειτουργίας της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΟΚΕ), όπου όλοι οι παρευρισκόμενοι δεσμεύτηκαν να κάνουν ό,τι μπορούν, για να πετύχει στην αποστολή του, το "θεσμικό εργαλείο" της συναίνεσης και της υποταγής των εργαζομένων στην οικονομική ολιγαρχία.

Το τελευταίο διάστημα, αν ιδωθούν τα πράγματα πίσω από τον κουρνιαχτό, δόθηκε ισχυρή ώθηση στην κατεύθυνση αυτή, ενώ δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για μια επιτάχυνση αυτής της πορείας. Βασικό χαρακτηριστικό αυτής της περιόδου είναι ο καθορισμός των νέων κανόνων του παιχνιδιού εξουσίας μεταξύ των δυνάμεων του δικομματισμού, ώστε να διευκολυνθεί η συναινετική επιβολή των νεοσυντηρητικών επιλογών.

Από αυτή τη σκοπιά πρέπει να αντιμετωπιστούν και οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών.

• Ο συμψηφισμός και η συναλλαγή που ολοκληρώθηκε την περασμένη Δευτέρα στη Βουλή με την υπερψήφιση της πρότασης του Α. Παπανδρέου για αναστολή των δικών, αποτελούσε μια "εκκρεμότητα" που έπρεπε να κλείσει. Ο "διχασμός" που προκαλούσαν, κατά τον πρωθυπουργό, οι παραπομπές των στελεχών της ΝΔ, συνιστούσε ένα "περιττό εμπόδιο" σε περίοδο που εμπεδώνεται η συναινετική πορεία στην πολιτική ζωή.

Από αυτή τη σκοπιά η πρωτοβουλία του Α. Παπανδρέου για αναστολή των δικών, ήταν μια προδιαγεγραμμένη και αναπόφευκτη εξέλιξη. Ηταν η συνεισφορά του στην "αποκατάσταση πολιτικού κλίματος ηρεμίας", το οποίο αποτελεί βασική προϋπόθεση για την από κοινού στήριξη και υλοποίηση των νεοφιλελεύθερων επιλογών. Είναι μήπως τυχαίο ότι την επομένη της απόφασης τα δύο μεγάλα κόμματα έκφρασαν την ικανοποίησή τους και μαζί έσπευσαν να ξεχάσουν την κοροϊδία και τον εμπαιγμό του λαού;

Εξάλλου, όπως είπε, η ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Αλ. Παπαρήγα "ωριμάζει στο οικονομικό κατεστημένο η ιδέα ότι οι δίκες, παραπομπές ή όχι, καταδίκες και αθωώσεις, έχουν πάψει να χρησιμοποιούνται σαν ένα μέσο διαμόρφωσης της εκλογικής πελατείας. Εξάντλησαν τα όριά τους".

Προεδρική δοκιμασία

• Ηδη από την επομένη της απόφασης για την αναστολή, στην ημερήσια διάταξη τέθηκε το θέμα της ανάδειξης Προέδρου της Δημοκρατίας. Σκοπός να προετοιμαστεί η "κοινή γνώμη", ώστε να αποδεχτεί μια συναινετική λύση, υπερκομματικής δήθεν, αποδοχής. Η διαδικασία για την ανάδειξη Προέδρου, αποτελεί μια σοβαρή δοκιμασία για την εξέλιξη της πολιτικής συναίνεσης, ακριβώς γιατί συνδέεται με το ενδεχόμενο εκλογών, μέσω των οποίων γίνεται η εναλλαγή των δύο μεγάλων κομμάτων στην εξουσία.

Αν και κανένα από τα κόμματα εξουσίας δεν επιδιώκει εκλογές - τις οποίες, βέβαια έχουν αποκηρύξει η ΕΕ, το ΔΝΤ, ο ΣΕΒ κά. - το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν είναι η ανακάλυψη ενός σοβαροφανούς προσχήματος για να τις αποφύγουν. Η κυβέρνηση επωμίζεται τη μεγαλύτερη ευθύνη, αλλά επιχειρεί να τη μεταθέσει στη ΝΔ και αντίστροφα. Σε δυσχερέστερη θέση βρίσκεται το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο διακηρύσσει ότι δε θέλει να δώσει "ψήφο εμπιστοσύνης" στην κυβέρνηση, αλλά δεν επιδιώκει ούτε τις πρόωρες εκλογές (! ). Γι' αυτό εκλιπαρεί την κυβέρνηση να αναδείξει Πρόεδρο Δημοκρατίας μαζί με το κόμμα Σαμαρά (Γ. Σουφλιάς).Μπορεί ωστόσο να θεωρηθεί ως βέβαιο ότι ο Μ. Εβερτ δεν προτίθεται να τινάξει στον αέρα, την εποικοδομητική και συναινετική τακτική του. Δεν πρέπει, δηλαδή, να αναμένεται - πλην απροόπτου - να υποκύψει στο "μικροκομματικό πειρασμό" και δε θα ανταποκριθεί στο"γενικότερο συμφέρον"...

Θεσμικός εξαγνισμός

• Αν τα δύο προηγούμενα θέματα αποτελούν "εκκρεμότητες" που πρέπει να κλείσουν, οι κανόνες του παιχνιδιού θα τεθούν με τον περιβόητο "θεσμικό εκσυγχρονισμό", που προετοιμάζεται. Αποκορύφωμα στο θεσμικό αυτό "πακέτο" είναι η αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά θα προηγηθούν μάλλον νόμοι για τον έλεγχο της χρηματοδότησης των κομμάτων, την ευθύνη των υπουργών, το πόθεν έσχες κά. Μόνο αφελείς μπορούν να έχουν αυταπάτες για το χαρακτήρα των επιχειρούμενων θεσμικών αλλαγών, στις οποίες θα τεθεί η σφραγίδα του συσχετισμού δυνάμεων, καθώς και για τους επιδιωκόμενους στόχους: Η νομιμοποίηση των αντιλαϊκών επιλογών, μέσω του θεσμικού εξαγνισμού τους, και η εξασφάλιση ισχυρών "πλειοψηφιών" που θα τις επιβάλλουν.

Η ιστορία της κοινωνικής εξέλιξης όμως, δε γράφεται μόνο από τη βούληση και τα σχέδια, των εκάστοτε "παντοδύναμων".

Παναγιώτης ΚΑΚΑΛΗΣ