Μετά από πολύμηνες συζητήσεις η αρμόδια επιτροπή, που είχε συσταθεί υπό την προεδρία του Α υπαρχηγού της Αστυνομίας, Αθανασίου Βασιλόπουλου, υπέβαλε στον υπουργό Δημόσιας Τάξης σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, το οποίο, σύμφωνα με εκτιμήσεις αστυνομικών, περιέχει σημαντικές καινοτομίες, στην κατεύθυνση της αναθεώρησης του πειθαρχικού δικαίου της ΕΛ.ΑΣ.

Γενική εκτίμηση είναι ότι το πειθαρχικό δίκαιο απομακρύνεται από το στρατιωτικό του χαρακτήρα, αφού σε πολλά σημεία αντιγράφει το δημοσιοϋπαλληλικό πειθαρχικό δίκαιο. Υπάρχουν, όμως, ακόμα περιθώρια για δημοκρατικότερη στροφή, όσον αφορά τη συγκρότηση των συμβουλίων. Η Ομοσπονδία Αστυνομικών, η οποία έχει υποβάλει σχετικές προτάσεις, προτείνει, για παράδειγμα, τη συγκρότηση πειθαρχικών και δικαστικών συμβουλίων κατά εφετειακή περιφέρεια, με τη συμμετοχή δικαστικών λειτουργών και εκπροσώπων των αστυνομικών.

Αυτά, βέβαια, θα ισχύσουν εφόσον εγκριθούν οι συγκεκριμένες προτάσεις από την πολιτική ηγεσία και προωθηθεί η νομοθετική αλλαγή του σημερινού αναχρονιστικού πειθαρχικού συστήματος.

Οι σπουδαιότερες καινοτομίες, που περιλαμβάνονται στην πρόταση της επιτροπής, κινούνται σε τρεις άξονες. Για πρώτη φορά παρέχεται στους αστυνομικούς το δικαίωμα να λαμβάνουν γνώση του περιεχομένου της δικογραφίας που συντάσσεται σε βάρος τους, πριν κληθούν σε απολογία, και δεύτερον, να παρίστανται στα πειθαρχικά συμβούλια με δικηγόρο. Τα δικαιώματα αυτά ήταν κατοχυρωμένα και με την 690/1979 διακήρυξη για την αστυνομία της κοινοβουλευτικής συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, αλλά σε πείσμα των κυβερνώντων όλα αυτά τα χρόνια παρέμεναν στο γύψο.

Το δεύτερο βασικό κεφάλαιο αφορά τις ποινές. Προτείνεται, για παράδειγμα, η κατάργηση της ποινής της παρατήρησης και της αργίας με πρόσκαιρη παύση, αλλά αυξάνεται το ύψος του προστίμου από ένα σε τρεις βασικούς μισθούς. Τα πειθαρχικά συμβούλια αναμένεται να έχουν αυξημένες αρμοδιότητες, επιβάλλοντας οποιαδήποτε ποινή για τις υποθέσεις που εκδικάζουν. Επίσης, στο εξής θα μπορούν να συνεκδικάζουν υποθέσεις, στις οποίες εμπλέκονται κατώτεροι αστυνομικοί και ανώτατοι αξιωματικοί. Για υποθέσεις αξιωματικών από το βαθμό του αστυνομικού διευθυντή και πάνω θα έχουν λόγο και τα συμβούλια κρίσεων.

Τέλος, προβλέπεται η ταχύρυθμη εκδίκαση υποθέσεων και η αποκέντρωση των αρμοδιοτήτων σχετικά με τη διενέργεια των ΕΔΕ, για να εκλείψει, όπως υποστηρίζεται, το φαινόμενο της συσσώρευσης πολλών αδιερεύνητων υποθέσεων και η απασχόληση υψηλόβαθμων αξιωματικών με επουσιώδη παραπτώματα.

Ο γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων, Δ. Κυριαζίδης, μας είπε ότι η αστυνομία χρειάζεται ένα πειθαρχικό δίκαιο, το οποίο θα στοχεύει στην ύπαρξη πειθαρχίας, που να πηγάζει από το συναίσθημα της αξιοπρέπειας, της ατομικής τιμής, από τη συνείδηση της ευθύνης και της ηθικής υποχρέωσης προς εκπλήρωση του κοινού έργου και του κοινού σκοπού. Αναφερόμενος στα υπό αναθεώρηση σημεία, ο Δ. Κυριαζίδης είπε ότι πρέπει να γίνεται διάκριση ποινών σε ανώτερες και κατώτερες. Να υπάρχει, επίσης, το δικαίωμα κίνησης πειθαρχικής διαδικασίας με αίτηση του ενδιαφερομένου και η δυνατότητα επανεξέτασης της υπόθεσης σε περίπτωση αθώωσης του υπαλλήλου από ποινικό δικαστήριο. Τέλος, ο Δ. Κυριαζίδης πιστεύει ότι πρέπει να εισαχθεί ο θεσμός του πειθαρχικού δικαστή, όπως συμβαίνει σε ορισμένες χώρες της Ευρώπης. Δηλαδή, με απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης να ορίζονται δικαστές, ανάλογα με τον αριθμό των εφετείων σε όλη τη χώρα, οι οποίοι θα μετέχουν στα πειθαρχικά συμβούλια μαζί με εκλεγμένους εκπροσώπους των αστυνομικών.