Μέσα από λόγια και ήχους "ζωγραφίζει" το ταξίδι της Γοργόνας και του μικρού Αλέξανδρου στον ελλαδικό χώρο και την ιστορία του. Κι αφιερώνει ένα σημαντικό μέρος της δημιουργίας της, της τέχνης της στα παιδιά. Πιστεύοντας, ότι και με αυτόν τον τρόπο ραγίζει το "τζάμι" της αποξένωσης και ανοίγει κανάλια επικοινωνίας με τις παιδικές ψυχές. Είναι η Μαρίζα Κωχ,που για δεύτερη συνεχή χρονιά παρουσιάζει στο μουσικό σπίτι "Δίαυλος" τη μουσική παράσταση για μικρά και μεγαλύτερα παιδιά με τίτλο "Η Γοργόνα ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο". Ηδη στο ενεργητικό της "Γοργόνας" αριθμούνται 150 παραστάσεις, που δόθηκαν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας και την Κύπρο και τις οποίες παρακολούθησαν μέχρι στιγμής 200.000 παιδιά.

|εα1|1491 - Η Γοργόνα, λοιπόν, ταξιδεύει τον μικρό Αλέξανδρο. Πού τον πάει;|εα0|1490

- "Τον ταξιδεύει όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά πιο πολύ στην ιστορία της. Τον φέρνει μέσα από τη Μαύρη Θάλασσα, περνάνε τον Ελλήσποντο, βλέπουν την Ιμβρο και την Τένεδο. Αρχίζει και του εξηγεί τι αγναντεύει: τα όρη της Ροδόπης, τον Εβρο. Στο Θρακικό πέλαγος σταματά ένα καράβι για να ρωτήσει αν ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος. Τη συντροφιά ακολουθούν οι Ωκεανίδες, οι κόρες της θάλασσας, που σχολιάζουν τι έκανε η γοργόνα. Φτάνοντας στην περιοχή της Χαλκιδικής, στο κέντρο της Μακεδονίας, αποκαλύπτουν ότι "αυτή είχε στα μαλλιά το αστέρι της Βεργίνας, ανάκτορα από μάρμαρο, κοιτώνα από χρυσάφι και συνοδεία από λυγερές κοπέλες απ' την Πέλλα". Η γοργόνα κάνει δώδεκα σταθμούς. Σε κάθε σταθμό, αφού ήδη έχουμε μάθει μέσα από το κείμενο πολλά για την ιστορία του τόπου, είναι πια έτοιμη η κομπανία να συμμετάσχει. Εχουμε δυο ζυγιές παιχνίδια, που περιμένουν τη σειρά τους, ανάλογα με το αν είναι θαλασσινά ή στεριανά τα τραγούδια. Αρχίζουν τα τραγούδια και για μιάμιση ώρα μαζί με τον Αλέξανδρο ταξιδεύουν και τα παιδιά. Το συγκινητικό είναι ότι ακούνε με ενδιαφέρον την παράσταση παιδιά και προσχολικής ηλικίας, αλλά και μαθητές λυκείου. Στα μεγαλύτερα παιδιά κάνω μια εισαγωγή διαφορετική, τα προτρέπω να ελευθερωθούν για να μπουν στο παραμύθι, προσπαθώ να ρίξω τις αντιστάσεις τους για να μπούμε μαζί στο θέμα".

|1491|εα1- Σε τι συνίστανται αυτές οι αντιστάσεις;|εα0|1490

- "Αφορούν κάθε έκφραση παραδοσιακής τέχνης. Τα παιδιά είναι απομακρυσμένα από τη μουσική, την αρχιτεκτονική, τη ζωγραφική, την τέχνη, κάθε επαφή με το δικό μας χώρο τους είναι άγνωστη.Χρειάζεται, λοιπόν, να τους τονίσεις ότι αυτό έχει μια μοναδικότητα, ότι χωρίς αυτό δεν μπορούν να πάνε παρακάτω. Βέβαια, αυτό δε γίνεται με λόγια, αλλά μέσα από μια διαδικασία".

"Ανάγκη επικοινωνίας"

|εα1|1491 - Τι σημαίνει κάνω μουσική παράσταση για παιδιά;|εα0|1490

- "Σημαίνει ανάγκη επικοινωνίας από την πλευρά μου. Αυτή την ανάγκη την είχα πάντα και αυτή ήταν, που με οδήγησε να κάνω διάφορους δίσκους από παλιά. Ολα αυτά τα χρόνια, στη δουλιά μου πάντα υπήρχε και κάποιος κύκλος τραγουδιών για παιδιά. Ετσι, έγραψα κι αυτό το παραμύθι, το οποίο θέλησα μετά να αφηγηθώ, να το δοκιμάσω ζωντανά. Το παραμύθι είναι μόνο η αφορμή για να κάνουμε αυτό το μουσικό οδοιπορικό από τη μια άκρη της Ελλάδας στην άλλη. Η παράσταση ξεκινάει από τη δική μου ανάγκη να επικοινωνήσω με τα παιδιά. Τις πιο μεγάλες συγκινήσεις τις παίρνω όταν τραγουδώ στα παιδιά.Δεν ξέρω αν εκείνη τη στιγμή τα παιδιά μεγαλώνουν ή εγώ μικραίνω, πάντως νιώθω ότι βρισκόμαστε κάτω από το ίδιο φως, αισθανόμαστε το ίδιο. Ο κόσμος της παιδικής ψυχής δεν είναι για μένα άγνωστος, αλλά πιο οικείος από τον κόσμο των μεγάλων".

|εα1|1491- Σαν ακροατές τα παιδιά πώς είναι;|εα0|1490

- "Παραμυθιάζονται πιο εύκολα από τους μεγάλους. Αυτή είναι η μαγεία. Εχω μια δυσπιστία στην επικοινωνία με τους μεγάλους. Κουβαλούν παντού τα προβλήματά τους και χρειάζεται τεράστιος αγώνας να σπάσεις αυτό το κέλυφος και να δεις μες την ψυχή τους. Αυτό, βέβαια, γίνεται με τη δύναμη της μουσικής, με τη δύναμη γνωστών ακουσμάτων. Παλεύω με τα φτερά του τραγουδιού, του βιωμένου ήχου και έτσι δεν είναι αναγκαία τα σώου, τα πολλά φώτα, τα λέιζερ στη δική μου παράσταση. Γιατί για πάρτη μου καθαρίζει η ίδια η μουσική και πιστεύω ότι συντελείται η ένωση.Ομως όταν τραγουδώ σε μικρούς, είναι διαφορετικά. Ισως αν δεν ήμουν τραγουδίστρια να ήμουνα δασκάλα. Είναι μέσα στη φύση μου αυτό".

Το "τζάμι" της αποξένωσης

|εα1|1491- Σε μια εποχή που το παραμύθι, το όνειρο δεν περισσεύει, τι δυσκολίες αντιμετωπίζει αυτή η επικοινωνία;|εα0|1490

- "Δεν είναι σε καθημερινή προσφορά, αλλά βλέπεις ότι το διψάνε. Είναι σαν να σου λένε "έλα, παραμύθιασέ με, σπάσε αυτό το τζάμι από μπροστά μου να 'ρθω κι εγώ εκεί", το βλέπεις στα ματάκια τους".

|1491|εα1- Τι είναι αυτό που δημιουργεί το "τζάμι", που το κάνει ίσως πιο άθραυστο από άλλες εποχές;|εα0|1490

- "Μέσα στις συνήθειές μου είναι να λέω κάθε χρόνο τα κάλαντα εδώ γύρω στη γειτονιά. Το ίδιο κάναμε και φέτος με μια παρέα. Πλησιάζοντας στις πολυκατοικίες αντίκρισα δυο παιδάκια, που από μπαλκόνι σε μπαλκόνι, με χώρισμα το δρόμο, έπαιζαν πόλεμο. Δεν είχαν τη δυνατότητα να κατέβουν κάτω να παίξουν. Αυτά τα παιδιά της πόλης, έτσι όπως μεγαλώνουν, δε θα έχουν ένα "τζάμι" στο να επικοινωνήσουν; Καταρχήν είναι δύσπιστα. Την ίδια στιγμή σου λένε: "έλα, πάρε με", σου το ζητάνε με δίψα".

|εα1|1491- Αυτή η κατάσταση δε δημιουργεί μεγαλύτερες ευθύνες στον καλλιτέχνη, τον ανθρώπο που έχει το χάρισμα να επικοινωνεί μέσα από την τέχνη του, να αγγίζει τις ψυχές αυτών των παιδιών;|εα0|1490

-"Ναι. Εγώ αισθάνομαι ότι έχω μια δυνατότητα επικοινωνίας μαζί τους και πιστεύω ότι αν δεν την είχα τραγουδώντας θα γινόταν με οποιονδήποτε άλλον τρόπο. Εχω γεννηθεί να είμαι έτσι. Δεν το κάνω επειδή πρέπει, ούτε έχω μεγάλες ευκαιρίες για να το κάνω. Είναι μια ιστορία που παίρνει χρόνο, που γίνεται παράλληλα με την αναζήτηση μιας πιο προσωπικής μου έκφρασης στη μουσική. Θέλω να πω, ότι δεν είναι μια ξένοιαστη δουλιά, που επειδή δεν έχεις τι να κάνεις, λες "πάω να παίξω με τα παιδιά". Είναι κύριος στόχος".

Πορεία αναζήτησης

Εχοντας διανύσει μια πορεία 30 χρόνων στο τραγούδι, η Μαρίζα Κωχ δηλώνει: "Ολα αυτά τα χρόνια πορεύομαι αναζητώντας έναν ήχο που έχω στ' αυτιά μου και προσπαθώ να τον αποδώσω.Γι' αυτό ασχολήθηκα με τις διασκευές και στη συνέχεια έγραψα δικά μου τραγούδια. Εχω έναν ήχο, που αν αφήσω αυτή την επαφή μαζί του και συνεργαστώ με συνθέτες θα αποπροσανατολιστώ. Είχα όλες τις ευκαιρίες να το κάνω και περιστασιακά συνεργάστηκα με κάποιους συνθέτες. Εχω έναν ήχο, που τον κυνηγώ και κατά καιρούς τον πιάνω. Στην πορεία κάποιες άλλες χημείες του ήχου γεννιούνται μέσα μου και πάλι κυνηγάω κάτι. Βέβαια, όχι διαφορετικό, αφού αυτό, που αναζητώ έχει πάντα σχέση με τον ασυγκέραστο ήχο. Είμαι κι εγώ σε αυτή την κάστα κάποιων ειδικών, που δουλεύει με επιμονή πάνω σε αυτό τον ασυγκέραστο ήχο, την παραδοσιακή, τη μητρική μουσική μας γλώσσα, που είναι πολύ κοντά στους μουσικούς δρόμους της Ανατολής.Η μουσική μας έχει την ιδιαιτερότητα των αρχαιοελληνικών ήχων, μουσικών δρόμων, του οχτάηχου. Υπάρχει, βεβαίως, και η έντεχνη μουσική, που στηρίζεται σχεδόν απόλυτα στη συγκερασμένη μουσική, στο δυτικό τρόπο μουσικής γραφής. Ωστόσο, μέσα στη μουσική παρακμή, που αυτή τη στιγμή ζούμε και στην Ελλάδα, είναι εν ενεργεία δεκάδες μουσικοί δρόμοι μητρικής γλώσσας, ακόμα και μέσα στα σκυλάδικα. Πόσο μάλλον σ' ένα χώρο δοσμένων μουσικών. Πριν δέκα χρόνια ακόμα, μου ήταν δύσκολο να βρω κάποια όργανα, που τα είχα ανάγκη, όπως ένα καλό σαντούρι, ένα βιολί που να παίζει αυτόν τον τρόπο κι έτσι έπαιρνα τους γέροντες της εποχής, που όμως σιγά σιγά έφυγαν. Τώρα όποιο όργανο και να λαχταρίσει η ψυχή μου υπάρχει και παίζεται από νέα παιδιά".

|εα1|1491- Πού οφείλεται αυτή η στροφή;|εα0|1490

- "Εγινε από εσωτερικά κίνητρα. Οταν δεν μπορείς να αισθανθείς με αυτό που υπάρχει, τότε ψάχνεις να βρεις άλλους τρόπους. Οταν οι παραπόταμοι στεγνώσουν, τότε αναγκάζεσαι να πας κατευθείαν στην πηγή.Είμαι αισιόδοξη. Και η έντεχνη μουσική πιστεύω ότι θα ξανανθίσει, γιατί και αυτή παίρνει τους απόηχους ενός μουσικού ρεύματος, που έχει σχέση με την πηγή των πραγμάτων. Μουσικόφιλο κοινό πάλι θα ξαναδούμε. Το βλέπω στα μάτια των παιδιών. Νομίζω ότι όλη αυτή η οικονομική κρίση έχει πολύ μεγάλη σχέση με την άνθηση του τραγουδιού. Αυτή η κρίση και τους ανθρώπους συσπειρώνει και τους αφυπνίζει πολιτικά και γενικότερα τους προβληματίζει. Δε σημαίνει, ότι λαχταρούμε να υπάρχει ανεργία και οικονομική κρίση για να ανθίσουν οι τέχνες. Συχνά συμβαίνει ν' ανθίζουν οι τέχνες σε περίοδο ευημερίας, όμως εμείς οι Ελληνες, ζώντας στο σταυροδρόμι ανάμεσα στην Ανατολή και τη Δύση ανήκουμε σε άλλη κατηγορία, δεν περιμένουμε την ευημερία για να ανθίσουμε".

Εχοντας την άποψη ότι σαν λαός, σαν πολιτισμός "θα πρέπει ν' αναζητήσουμε την επικοινωνία μας με τους άλλους λαούς προς την ανατολή, με την οποία μας συνδέουν πολλά" θα πει: "Η επικοινωνία μας με τον έξω κόσμο πρέπει να γίνει μέσα από τη Μαύρη Θάλασσα, αυτή πρέπει να είναι το πέρασμά μας και όχι τα αεροδρόμια προς τη Δύση. Και σ' αυτό το πλησίασμα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο η τέχνη. Στις δικές μας χώρες, από την Ελλάδα και ανατολικά είναι πάντα οι αστάθμητοι παράγοντες, που κανονίζουν τα πράγματα. Πιστεύω, ότι δεν μπορούν εύκολα να μας βάλουν σ' ένα καλούπι και να προκαθορίσουν πως θ' αντιδράσουμε. Η ψυχή των ανθρώπων είναι αυτή που κανονίζει και αυτή είναι παρορμητική. Γι' αυτό δεν έχουν καταφέρει ακόμη να μας αλώσουν και γι' αυτό, νομίζω, ότι θα γλιτώσουμε από το να γίνουμε Δύση".

Ρουμπίνη ΣΟΥΛΗ