Τα ΕΠΟΝίτικα έντυπα, στα χρόνια της τριπλής κατοχής, έχουν ξεχωριστή θέση στην ιστορία του ελληνικού Τύπου.

Πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο φαινόμενο, που σίγουρα χρειάζεται μια βαθύτερη ανάλυση απ' τους ιστορικούς μελετητές. Υπολογίζεται ότι, αμέσως μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ, η αύξηση των παράνομων εντύπων είναι αλματώδης. Μέσα σ' ένα χρόνο ο ΕΠΟΝίτικος Τύπος καλύπτει το 83,5% του συνόλου των αντιστασιακών εντύπων, που κυκλοφορούν σ' ολόκληρη την Ελλάδα. Μόνο στη Θεσσαλία, το 1943, η ΕΠΟΝ εκδίδει 166 παράνομα περιοδικά, χρησιμοποιώντας στοιχεία κάσας, χειροκίνητα πιεστήρια, "Βικτώριες", πολυγράφους, γραφομηχανές, ακόμη και μολύβια.

Επισημαίνεται ότι σ' όλη τη διάρκεια της τετραετούς μεταξικής δικτατορίας (1936 - 1940), τα διάφορα έντυπα που πρωτοεκδόθηκαν σ' ολόκληρη την Ελλάδα - σε νόμιμες συνθήκες - ήταν μόλις 60.

Ο εκδοτικός αυτός οργασμός στην περίοδο της κατοχής στηρίχθηκε βασικά στην αυτοθυσία των νέων, ηλικίας 14, 15 και 16 χρόνων, που έστηναν τους πολυγράφους στις κρυψώνες. Αποτελούσαν οι ίδιοι τους συντάκτες, τους μεταφορείς με τις σχολικές τους τσάντες και τους διανομείς, αντιμετωπίζοντας κάθε στιγμή το θάνατο. Ενας ακόμη παράγοντας της επιτυχίας είναι ότι τα ΕΠΟΝίτικα έντυπα άγγιξαν τα προβλήματα που καίγανε τη νεολαία.

Το Μάρτη του 1943, ένα μήνα, δηλαδή, μετά την ίδρυση της ΕΠΟΝ, κυκλοφόρησε η ΝΕΑ ΓΕΝΙΑ, όργανο του Κεντρικού της Συμβουλίου. Μέχρι την άνοιξη του 1944 είχαν βγει 29 παράνομα φύλλα με τιράζ 5.000 μέσο όρο. Το 30ό φύλλο και τα επόμενα βγήκαν στην Ελεύθερη Ελλάδα, όπου μετακινήθηκε το Προεδρείο της ΕΠΟΝ. Το 39ο φύλλο βγήκε το Νοέμβρη 1944 στην απελευθερωμένη Αθήνα με 14 σελίδες. Αργότερα το εξώφυλλο περνάει στην πρωτόγονη τότε όφσετ. Η ποιότητα της ύλης, η ζωντάνια των θεμάτων, το κασέ της, την επιβάλλουν σαν το μοναδικό νεολαιίστικο περιοδικό. Την αρχισυνταξία είχε ο παλαίμαχος σήμερα δημοσιογράφος, ΕΠΟΝίτης τότε, Νίκος Καραντηνός, την καλλιτεχνική επιμέλεια ο Ν. Καστανάκης, με ένα επιτελείο από γνωστούς παιδαγωγούς, λογοτέχνες ποιητές και δημοσιογράφους. Το Δεκέμβρη του 1945 η κυκλοφορία της ΝΕΑΣ ΓΕΝΙΑΣ έχει φτάσει τα 30.000 φύλλα. Μπαίνει πλάνο για 50.000 φύλλα. Τον Απρίλη του 1946 φτάνει τις 45.000, γεγονός πρωτάκουστο για τον περιοδικό Τύπο της εποχής.

Η κυβέρνηση του Λαϊκού Κόμματος ανησυχεί για την ολοένα αύξηση της κυκλοφορίας. Το παρακράτος βάζει σ' εφαρμογή το "σχέδιο". Κυβερνητική διαταγή απαγορεύει την κυκλοφορία της στις πόλεις, στα χωριά, στα σχολεία, στα Πανεπιστήμια. Η διακίνησή της γίνεται μόνο στο κέντρο της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και του Ηράκλειου Κρήτης.

Με εντολή της κυβέρνησης μειώνεται η απαιτούμενη ποσότητα του χαρτιού, αρχίζουν εκβιασμοί και διώξεις στο συντακτικό της προσωπικό και τελικά, το δοσίλογο κράτος, στο πλαίσιο των διώξεων του δημοκρατικού Τύπου, κλείνει οριστικά και τη "Νέα Γενιά" τον Οκτώβρη του 1947.

Βέβαια, ΕΠΟΝίτικα έντυπα συνεχίζουν παράνομα την έκδοσή τους, αλλά μόνο πια μέσα στις φυλακές ανάμεσα στους ΕΠΟΝίτες δεσμώτες. Είναι χειρόγραφες εφημερίδες τοίχου, πολύ προσεγμένες στην εμφάνιση και στο γράψιμο, σε σχήμα που ξεπερνάει ορισμένες φορές το 70+επ100. Οι εξόριστοι στα Κύθηρα ΕΠΟΝίτες βγάζουν τη "Βάρη". Στις φυλακές της Αίγινας βγαίνει ο "Δεσμώτης ΕΠΟΝίτης", στου Αβέρωφ τα "Φυλακισμένα νιάτα", στις φυλακές Κάστορος και των Βούρλων του Πειραιά ο "Ελεύθερος Δεσμώτης" και η "Σκλάβα Νιότη", στη φυλακή της Κέρκυρας το "Φλάμπουρο", ενώ κάθε ακτίνα έχει και τη δική της ψυχαγωγική χειρόγραφη εφημεριδούλα. Είναι η "Τσουκνίδα", η "Τσιμπίδα", η "Αρβύλα", το "Ντιντιτί".