Οι καταθέσεις προθεσμίας - και όσοι επενδύουν σ' αυτούς τους τραπεζικούς λογαριασμούς - ήταν ο μεγάλος κερδισμένος στο ενδεκάμηνο από το Γενάρη μέχρι το Νοέμβρη του 1994. Τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας Ελλάδος που δόθηκαν χτες στη δημοσιότητα και δείχνουν την πορεία των ιδιωτικών καταθέσεων στις τράπεζες στο 11μηνο του 1994, είναι αποκαλυπτικά τόσο για τους μεγάλους κερδισμένους της οικονομικής πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας και της συναλλαγματικής κρίσης του περασμένου Μάη όσο και για τα μεγάλα θύματα της ίδιας πολιτικής. Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στο ενδεκάμηνο του 1993, οι καταθέσεις ιδιωτών στις τράπεζες, αυξήθηκαν περίπου κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον επίσημο πληθωρισμό. Από 10.551,8 δισεκατομμύρια δραχμές που ήταν το Δεκέμβρη του 1993 το σύνολο των καταθέσεων (όψεως, προθεσμίας, ταμιευτηρίου και δεσμευμένες), ανέβηκε στις 30 Νοέμβρη 1994 στο ποσό των 11.927,5 δισ. δραχμών. Αυξήθηκαν δηλαδή κατά 1.375,6 δισ. δραχμές ήτοι κατά 13%, ενώ ο πληθωρισμός στο ίδιο διάστημα έτρεχε με ρυθμό 11%.

Από την πορεία των ιδιωτικών καταθέσεων στις τράπεζες στο εξεταζόμενο διάστημα, ξεχωρίζει η μεγάλη αύξηση που σημείωσαν οι καταθέσεις προθεσμίας και όψεως και η μεγάλη πτώση των καταθέσεων ταμιευτηρίου. Αναλυτικότερα, στις 30 Νοέμβρη 1994, συγκριτικά με την 31η Δεκέμβρη του 1993:

• Οι καταθέσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς όψεως,ήταν αυξημένες κατά 261,4 δισ. δραχμές. Παρουσίασαν δηλαδή υπερτριπλάσια αύξηση (36,7%), συγκριτικά με την αύξηση του επίσημου πληθωρισμού (11%). Ετσι, από 711,7 δισ. δραχμές που ήταν οι καταθέσεις όψεως το Δεκέμβρη του 1993, ανέβηκαν το Νοέμβρη του 1994 στα 973,1 δισ. δραχμές.
• Οι καταθέσεις σε λογαριασμούς ταμιευτηρίου - που στο μεγαλύτερο μέρος είναι λαϊκές αποταμιεύσεις - αυξήθηκαν μόλις κατά 90,2 δισ. δραχμές και από 7.709,7 δισ. δραχμές το Δεκέμβρη του 1993, ανέβηκαν στα 7.799,9 δισ. δραχμές το Νοέμβρη του 1994. Αυξήθηκαν δηλαδή μόλις κατά 1,2%! Ομως, σε πραγματικές αποπληθωρισμένες τιμές, οι καταθέσεις ταμιευτηρίου στο εξεταζόμενο διάστημα, μειώθηκαν κατά 8,9%.Η μεγάλη βουτιά, που έκαναν και το 1994 οι καταθέσεις ταμιευτηρίου, φωτογραφίζουν από μια άλλη σκοπιά τις αρνητικές και καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής μονόπλευρης λιτότητας στα λαϊκά εισοδήματα, δεδομένου ότι οι καταθέσεις ταμιευτηρίου στο μεγαλύτερο μέρος τους είναι αποταμιεύσεις μικροκαταθετών. Ετσι, η πολιτική μείωσης των μισθών, των συντάξεων και των άλλων λαϊκών εισοδημάτων, από τη μια ανάγκασε πολλούς μικροκαταθέτες να στηρίξουν το βιοτικό τους επίπεδο με αναλήψεις και από την άλλη περιόρισε στο ελάχιστο τον αριθμό των εργαζομένων που μπορούν ακόμη να καταθέτουν κάποιο περίσσευμα του μισθού ή της σύνταξης.
• Οι καταθέσεις προθεσμίας αυξήθηκαν κατά 1.021,5 δισ. δραχμές και από 1.943,9 δισ. δραχμές που ήταν το Δεκέμβρη του 1993, τινάχτηκαν το Νοέμβρη του 1994 στο ποσό των 2.965,4 δισ. δραχμές. Αυξήθηκαν δηλαδή κατά 1.021,5 δισ. δραχμές ήτοι κατά 52,5%, ποσοστό που είναι υπερτετραπλάσιο του πληθωρισμού.Η μεγάλη αύξηση των καταθέσεων προθεσμίας - που είναι καταθέσεις κυρίως μεγαλοεισοδηματιών και κερδοφόρων επιχειρήσεων - οφείλεται εκτός των άλλων και στους εξής δύο λόγους: Πρώτον, στη φορολογία των ρέπος που επιβλήθηκε αρχές του 1994, με συνέπεια όσοι "επένδυαν" τα κεφάλαιά τους σε ρέπος να τα σηκώσουν και να τα μεταφέρουν σε προθεσμιακές καταθέσεις. Στο ενδεκάμηνο οι "επενδύσεις" κεφαλαίων σε ρέπος μειώθηκαν κατά 1.577,2 δισ. δραχμές!Δεύτερον, η συναλλαγματική κρίση που εκδηλώθηκε το Μάη του 1994 με επίθεση σε βάρος της δραχμής, οδήγησε πολλούς αποταμιευτές να σηκώσουν τα κεφάλαιά τους από άλλους λογαριασμούς καταθέσεων και να τα τοποθετήσουν σε υψηλότοκες προθεσμιακές καταθέσεις.

Να σημειωθεί ακόμη, ότι στο ενδεκάμηνο Γενάρης - Νοέμβρης 1994, οι καταθέσεις των ΔΕΚΟ αυξήθηκαν μόλις 15,2 δισ. δραχμές ήτοι κατά 2,9%,που σε πραγματικές - αποπληθωρισμένες τιμές - σημαίνει ότι μειώθηκαν κατά 7,3%.

Λάμπρος ΤΟΚΑΣ