Στα τελευταία 10, τουλάχιστον, χρόνια, η Κολομβία έχει βρεθεί στο επίκεντρο καταγγελιών διάφορων διεθνών οργανισμών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, μιας και χιλιάδες αγωνιστές, φοιτητές και συνδικαλιστές έχουν δολοφονηθεί. Για πρώτη φορά, όμως, στα χρονικά, ο Πρόεδρος της χώρας Ερνέστο Σαμπέρ Πιζάνο παραδέχτηκε, στα μέσα του Φλεβάρη, δημόσια τις ευθύνες του κράτους για την ομαδική σφαγή περισσότερων από 100 ατόμων στην πόλη Τρουχιλίγιο.

Η μεγάλη αυτή σφαγή έγινε μεταξύ του 1988 και του 1990, όταν δολοφονήθηκαν 107 αγρότες, άντρες, γυναίκες και παιδιά στην πόλη Τρουχιλίγιο, νοτιοδυτικά της Μπογκοτά, επειδή κατηγορήθηκαν πως υποστήριζαν τους αντάρτες ή ήταν μέλη του κινήματός τους.

Μάρτυρας μιας από τις πιο μακάβριες περιπτώσεις βασανιστηρίων και δολοφονιών ανθρώπων από στρατιωτικές δυνάμεις υπήρξε ο Ντανιέλ Αρσίλα, αγρότης της πόλης Τρουχιλίγιο. Το 1990, ο Αρσίλα, τελείως καλοπροαίρετα, αποφάσισε να δώσει τις εμπειρίες του στις αρχές της χώρας, πιστεύοντας πως έτσι το κράτος θα έπαιρνε τα μέτρα του και θα έβρισκε τους ενόχους. Ομως, αντί για κάτι τέτοιο, στάλθηκε σε κυβερνητικό ψυχίατρο, ο οποίος, μετά από 90 λεπτά συζήτησης μαζί του, κατέληξε στο συμπέρασμα πως ο Αρσίλα είχε "μία παρανοϊκή ψυχοπαθητική" προσωπικότητα. Ενα χρόνο αργότερα, ο Αρσίλα κρατήθηκε από το στρατό. Τώρα πια θεωρείται σίγουρος ο θάνατός του.

Μια "διαφορετική" περίπτωση

Αυτή δεν είναι η μοναδική κατηγορία για ανάμειξη των αρχών στις δολοφονίες των πολιτών. Για πολλά χρόνια, διάφοροι υποστηριχτές των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αντιπολιτευόμενα κόμματα, σωματεία και φοιτητές έχουν καταγγείλει αμέτρητες τέτοιες περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Σχετικά, όμως, με τη σφαγή της πόλης Τρουχιλίγιο, τα πράγματα διαφέρουν. Αυτή τη φορά, οι καταγγελίες έγιναν από κυβερνητικές προσωπικότητες και ανεξάρτητους ερευνητές για τα ανθρώπινα δικαιώματα, που έφεραν στην επιφάνεια την αλήθεια για τις σφαγές και τις δολοφονίες, που υπήρξαν καθημερινά φαινόμενα στο Τρουχιλίγιο εκείνες τις μέρες.

Η ανακάλυψη αυτή ανάγκασε τον Πρόεδρο της χώρας Ερνέστο Σαμπέρ Πιζάνο να παραδεχτεί δημόσια τις κρατικές ευθύνες για τις δολοφονίες αυτές.

"Δέχομαι, σαν Πρόεδρος της Κολομβίας, τις ευθύνες του κράτους στη διάπραξη των βίαιων επεισοδίων στο Τρουχιλίγιο τα χρόνια 1988 - 1990", δήλωσε ο Σαμπέρ στα μέσα του Φλεβάρη.

Η "χειρουργική επέμβαση"

Το 1990, ο Αρσίλα, του οποίου το αυτοκίνητο είχε κλαπεί από τους αντάρτες, βρέθηκε στη δύσκολη θέση να πρέπει να αναγνωρίσει μερικούς αντάρτες. Ενας από τους αντάρτες που αναγνώρισε ο Αρσίλα έδωσε και άλλα ονόματα στους στρατιωτικούς, με αποτέλεσμα η λίστα να μεγαλώσει.

Με τις διαταγές του ταγματάρχη Ουρουένια, όλοι οι κρατούμενοι ανακρίθηκαν, βασανίστηκαν και μετά δολοφονήθηκαν. Πρώτα, τα πτώματά τους διαμελίστηκαν με πριόνι, μετά τα έβαλαν σε σακούλες και τα πέταξαν στο ποτάμι.

Σύμφωνα με τον Αρσίλα, όταν του ζήτησαν να αναγνωρίσει τους αντάρτες, ο ίδιος έκανε έκκληση να μην τον δουν, με το φόβο πως ίσως κάποια στιγμή αργότερα τον σκότωναν. Ωστόσο, τον "καθησύχασαν" λέγοντας πως έτσι ή αλλιώς όλοι (οι αντάρτες) θα πέθαιναν.

Τελικά, τους μάζεψαν όλους μαζί και τους οδήγησαν σε ένα αγρόκτημα που χρησιμοποιόταν σαν στρατόπεδο, όπου τα "θύματά τους" βασανίζονταν και μετά δολοφονούνταν. Οπως αναφέρει ο Αρσίλα, την αυγή φάνηκε ο Ουρουένια και διέταξε έναν αρχηγό του στρατού, που χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο "Τίο" να αρχίσουν τα βασανιστήρια. Ομως, ο Τίο έφερε αντίρρηση: Δε θα ήταν καλύτερα να έπαιρναν πρώτα το πρόγευμά τους; Ο κίνδυνος να τους κοπεί η όρεξη ήταν σοβαρός...

Λίγο αργότερα, οι κρατούμενοι οδηγήθηκαν με δεμένα τα μάτια στο αγρόκτημα, όπου άρχισαν και τα βασανιστήρια. Τοποθετώντας μια σωλήνα νερού δύο ιντσών σε όλους, γυναίκες, άντρες και παιδιά, ο ταγματάρχης Ουρουένια ξεκινούσε τα φρικτά βασανιστήρια ανοίγοντας ταυτόχρονα και το νερό. Οταν το θεωρούσε αρκετό, έπαιρνε το πριόνι και τους έκοβε στην αρχή τα κεφάλια. Ακολουθούσε ο ολοκληρωτικός διαμελισμός του κάθε ανθρώπου. Ολα τα κεφάλια μπήκαν σε ένα σάκο και τα υπόλοιπα μέλη του σώματος σε άλλους σάκους. Τη νύχτα της 1ης Απρίλη τα "ξεφορτώθηκαν" στη λίμνη Κάουκα.

Ο Αρσίλο τότε κατάλαβε πως έπρεπε να φύγει, μιας και, αν έμενε, με όλα όσα είχε δει και με τις αμέτρητες δολοφονίες αθώων ανθρώπων, ήταν σχεδόν σίγουρο πως θα ερχόταν η σειρά του. Ετσι, παριστάνοντας τον άρρωστο, έφυγε και πήγε κατ' ευθεία στο γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα να καταγγείλει τα γεγονότα. Με τα γνωστά επακόλουθα...

Ούτε καν η πρώτη

"Η Κολομβία υποφέρει μια από τις πιο βάρβαρες καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων", αναφέρει ανακοίνωση του Δικτύου Υποστήριξης της Κολομβίας της Μάντισον, Ουίσκονσιν. "Από το 1985, περισσότερες πολιτικές δολοφονίες έχουν διαπραχθεί κάθε χρόνο στην Κολομβία, παρά στην 17χρονη δικτατορία του Πινοτσέτ στη Χιλή. Ωστόσο, υπάρχει μια διαφορά. Η Κολομβία έχει αποφύγει την εξονυχιστική έρευνα και αναφέρεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες σαν "χώρα - μοντέλο της δημοκρατίας"".

Το βιβλίο "Η Τρομοκρατία του Κράτους στην Κολομβία", που εκδόθηκε το 1992 από 10 διεθνείς οργανώσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, περιλαμβάνει τα προφίλ δεκάδων αξιωματούχων του στρατού που εμπλέκονται σε πολιτικές δολοφονίες και εγκληματικές ενέργειες. Μεταξύ άλλων, υπάρχει και το όνομα του ταγματάρχη Ουρουένια, όπου συνδέεται με τα βασανιστήρια και τις εκτελέσεις πέντε αγροτών το 1985 και με τις σφαγές της πόλης Τρουχιλίγιο το 1990.

"Η κρατική τρομοκρατία είναι μια πραγματικότητα στην Κολομβία... Οι δεκάδες χιλιάδες δολοφονημένων, οι χιλιάδες βασανισμένοι, οι χιλιάδες "εξαφανισμένοι" και οι εκατοντάδες χιλιάδες εκτοπισμένοι τη δεκαετία του '80 είναι μια δραματική καταγραφή της ύπαρξης της κρατικής τρομοκρατίας".

Η απόφαση του Προέδρου της Κολομβίας να παραδεχτεί τις ευθύνες του κράτους σχετικά με τα γεγονότα της πόλης Τρουχιλίγιο ήταν μάλλον σχεδιασμένη ενέργεια, ώστε να αποφύγει μια αγωγή από τη Διακομματική Επιτροπή του Κογκρέσου για τη Δικαιοσύνη και την Ειρήνη, μια μη - κυβερνητική οργάνωση, σε μια Αμερικανική Επιτροπή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Σαν ένα μέρος της συμφωνίας, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε να περάσει ένα νόμο, όπου θα δίνεται αποζημίωση στις οικογένειες των θυμάτων, να επιδοτηθούν κοινωνικά προγράμματα στην πόλη Τρουχιλίγιο και να ανεγερθεί ένα μνημείο προς τιμήν των νεκρών.

Η σφαγή της πόλης Τρουχιλίγιο είναι μόνο ένα μικρό παράδειγμα για το τι πραγματικά συμβαίνει στην Κολομβία. Υπάρχει, όμως, και ένα πιο ενδιαφέρον ακόμη στοιχείο: Το γεγονός ότι τέτοιου είδους γεγονότα μπόρεσαν να γίνουν στο Τρουχιλίγιο το 1989 - '90 χωρίς κανείς να τα πάρει είδηση. Ενα γεγονός που λέει πολλά για την κατάσταση των χρόνων εκείνων, χρόνων, ως γνωστόν, αποκατάστασης της δημοκρατίας, της διαφάνειας, της ελευθερίας και όλων των παρόμοιων, αλλά και ένα γεγονός που δείχνει ότι υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις αποφασισμένες να κρύψουν αυτά που κάνουν.

Κλωντίν ΧΕΣΠΕΡ