Δ' ΜΕΡΟΣ

Χρόνια τώρα, από την εποχή της προδικτατορικής ΕΔΑ, η Αριστερά παλεύει για την ορθολογικότερη διάρθρωση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης με πλαίσιο, αφ' ενός, τη διεύρυνση της δημοκρατίας σε μικρές τοπικές μονάδες (τους σημερινούς δήμους και κοινότητες) στις οποίες όμως θα έχουν δοθεί συγκεκριμένες αρμοδιότητες και οι ανάλογοι πόροι, και αφ' ετέρου, τη δυνατότητα σφαιρικότερης επίλυσης των γενικότερων προβλημάτων μέσω της Αυτοδιοίκησης β' και γ' βαθμού.

Οταν είχε φθάσει το μαχαίρι στο κόκαλο, σε μια τακτική κίνηση "υποχώρησης", η άρχουσα τάξη ψήφισε το 1994 το Νόμο για την ΤΑ Β' βαθμού, καθυστερώντας τον από το '89 στην Οικουμενική και ακόμη παραπέρα, κουτσουρεύοντάς τον και αμβλύνοντάς τον όσο την έπαιρνε, με αποτέλεσμα τη δημιουργία μιας ακόμη γραφειοκρατικής βαθμίδας διοίκησης, χωρίς αποφασιστικό χαρακτήρα και χωρίς πόρους, μια "συνέλευση εκτόνωσης" τελικά.

Ακόμη, με τον νόμο αυτό άνοιξε διάπλατα τις πόρτες στην ιδιωτικοποίηση των δημοτικών υπηρεσιών και δραστηριοτήτων. Παράλληλα, μέσω των δικών της δημάρχων, προωθεί όλο και περισσότερο την επιπλέον φορολόγηση των πολιτών από τους "δήμους - επιχειρήσεις": Οσα άρπαξε το κράτος με τη φορολογία, καλώς αρπαγμένα, αν θέλετε να γίνουν έργα στους δήμους φορολογήστε ξανά επιπλέον!

Θα αναρωτιόταν λοιπόν κανείς, γιατί μια "συνένωση" δήμων και κοινοτήτων, αφού υπάρχει η Αυτοδιοίκηση β' βαθμού και αν χρειαστεί μπορεί να γίνει και η ΤΑ γ' βαθμού.

Βλέποντας το νομοσχέδιο όπως έχει ως τώρα διαμορφωθεί και "διαρρεύσει" (για να μετρηθούν οι αντιδράσεις) στον Τύπο, μπορεί κανείς να έχει από την αρχή μια συγκεκριμένη άποψη: το νομοσχέδιο έχει στόχο την κατάργηση όσης δημοκρατίας έχει απομείνει και μάλιστα στο κύτταρό της, την κοινότητα και την υπαλληλοποίηση και έντονη εξάρτηση από την κεντρική εξουσία των κοινοτήτων.

Από δημοσιεύματα του Τύπου, έχει έρθει στο φως μόνο η νέα συγκρότηση αλλά όχι και το νομικό της πλαίσιο. Από ό,τι φαίνεται όμως, στις πρώην κοινότητες θα υπάρχει κάποιος υπάλληλος πλήρους ή μερικής απασχόλησης για να διεκπεραιώνει τρέχοντα διοικητικά ζητήματα, χορηγήσεις πιστοποιητικών κ.ά., ενώ τα συμφέροντα της κοινότητας στο δήμο τα εκφράζει ο δημοτικός σύμβουλος που θα προέρχεται από την κοινότητα.

Τώρα, τι είδους ισχύ θα έχει ένα πρόσωπο σε σύνολο 10 - 20, αυτό είναι μια άλλη ιστορία, όπως επίσης και το θέμα που προκύπτει από τη μείωση αυτή της εκπροσώπησης. Είναι φανερό, ότι όσο περιορίζεται ο αριθμός των εκλεγμένων μελών ενός φορέα, περιορίζεται και η επιλογή του από τα δύο μεγάλα κόμματα, έτσι τελικά οδηγούμαστε σε ένα πολιτικό χάρτη περίεργο, όπου τελικά εκπροσωπούνται μόνο τα δύο κόμματα του δικομματισμού και όλο το υπόλοιπο φάσμα της πολιτικής ζωής αποκλείεται.

Αυτό είναι φυσικά εντονότερο στις μικρές κοινότητες κάτω των 500 και ακόμη χειρότερα κάτω των 300 κατοίκων, μεγέθη που αποτελούν την πλειοψηφία στην Ελλάδα, όπου πια εκπροσωπούνται στο Δημοτικό Συμβούλιο με έναν "πάρεδρο" ο οποίος έχει δικαίωμα λόγου αλλά δικαίωμα ψήφου μόνον όταν συζητιούνται θέματα της κοινότητάς του.

Σε κάθε πρώην κοινότητα συστήνεται το λεγόμενο Τοπικό Συμβούλιο, 5μελές σε κοινότητες πάνω των 500 κατοίκων και ανάλογα στις μικρότερες. Το ΤΣ αυτό ουσιαστικά έχει αρμοδιότητες διαχειριστικές και μόνο, μ' άλλα λόγια, θα αποτελεί υπαλληλικό - διοικητικό όργανο και όχι πολιτικό.

Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αν εφαρμοστεί μια τέτοιου είδους "συνένωση"; Είναι φανερό ότι με ένα Δημοτικό Συμβούλιο με αποφασιστική ισχύ που θα συμφωνεί πάντοτε με τα δύο κόμματα του δικομματισμού, μπορούν να περνάν όλες οι αποφάσεις της κάθε κυβέρνησης εφ' όσον θα έχει καταπνιγεί η φωνή της μειοψηφίας.

Αν θέλανε ευρύτερους τοπικούς οργανισμούς, γιατί δε στήριξαν από την αρχή μια σωστή και με δημοκρατική συγκρότηση ΤΑ β' και γ' βαθμού; Προφανώς γιατί περίμεναν άλλες οδηγίες από τις Βρυξέλλες, περίμεναν αυτό που μας σερβίρουν τώρα ως "σχέδιο Καποδίστριας".

Ας μην πάμε μακριά, ας δούμε το θέμα των απορριμμάτων. Σε ένα δήμο μεγέθους επαρχίας, είναι ευκολότερο να βρεθεί "πλειοψηφία" που θα δεχτεί μια θέση που θίγει μια από τις παλιές κοινότητες. Τι τους νοιάζει, π.χ., τους εκπροσώπους του Ωρωπού, των Αγίων Αποστόλων, του Καλάμου, του Χαλκουτσίου, ακόμη και της Μαλακάσας, αν η χωματερή γίνει στον Αυλώνα; εύκολα παίρνεται η απόφαση, θα μειοψηφήσει ο εκπρόσωπος του Αυλώνα και μετά θα πούνε ότι η απόφαση ελήφθη δημοκρατικά και ότι οι μειοψηφία χαρακτηρίζεται από "τοπικισμό", ιδιοτελή συμφέροντα και άλλα ηχηρά παρόμοια. Και αυτό θα γίνεται συνέχεια μια και θα έχει καταλυθεί το βασικό κύτταρο δημοκρατίας και αυτοδιοίκησης, η κοινότητα, οι αποφάσεις για τα ζητήματα της οποίας θα παίρνονται από μακρινούς γειτόνους.

Ενα άλλο θέμα είναι αυτό που σημειώθηκε από την αρχή: η τάση του καπιταλισμού για "συγκέντρωση" και "συγκεντροποίηση" δεν είναι θεωρητικό κατασκεύασμα, αλλά βασίζεται στη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου. Αυτό συνδυασμένο με την τάση της άκρατης εμπορευματοποίησης και κατά συνέπεια της ιδιωτικοποίησης (αυτά πάνε μαζί) μας οδηγεί σε μια κατάσταση όπου η εκχώρηση αρμοδιοτήτων σε ιδιώτες είναι περισσότερο προσοδοφόρα όταν αφορά μεγάλα τμήματα χώρου ή πληθυσμού. Ετσι το "κίνητρο" για την εισβολή ιδιωτών σε δημόσιους τομείς είναι πλέον ισχυρό με όλες τις αναμενόμενες συνέπειες.

Εχουν αναλυθεί τα περισσότερα σημεία από άλλα δημοσιεύματα στο "Ριζοσπάστη" (βλέπε άρθρο Σπ. Χαλβατζή, 20 Ιούλη 1997 κ.ά.) υπενθυμίζεται το θέμα της πρόσθετης φορολογίας και της μετατροπής των δήμων σε "βιώσιμες επιχειρηματικά μονάδες" που είναι το όραμα του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΣΥΝ, στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού. Τέρμα οι κοινωνικές παροχές, τέρμα τα έργα από το κράτος, οι δήμοι θα τα κάνουν όλα με δική τους αυτοτέλεια, κυρίως στη φορολόγηση στα πλαίσια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στην οποία εξελίσσονται οι περίφημες "αναπτυξιακές επιχειρήσεις" των δήμων!! Το τι γίνεται στον Πειραιά, στο Μαρούσι και μερικά άλλα καλά παιδιά του συστήματος είναι μια μικρή εικόνα του τι πρόκειται να επακολουθήσει.

Και μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν δήμοι όπου τα οικονομικά συμφέροντα είναι τεράστια - στον οικιστικό, τον τουριστικό, τον γαιοκτητικό τομέα. Δείτε τι γίνεται στην Υδρα, με τη σύμπλευση του δήμου με την "Virgin Airlines" και τα κοινά τους σχέδια για την τουριστική "αξιοποίηση" της Υδρας και της Δοκού. Δείτε πώς χτύπησε ο Δήμος Ναυπλίου τους εργαζόμενους στην ακτοπλοϊα όταν άρχισε τα δρομολόγιά της η ξένη εταιρία.

Η συγκέντρωση της εξουσίας στα Δημοτικά Συμβούλια μόνο στα δύο κόμματα και τις πάντα πρόθυμες αναθεωρητικές ουρές τους, εκεί έχει το στόχο της: στο πέρασμα της "εκσυγχρονιστικής" πολιτικής του σημερινού καπιταλισμού, που δεν μπορούσε να την περάσει εύκολα στο βασικό κύτταρο της δημοκρατίας - το φαινόμενο του αγροτικού ξεσηκωμού όχι μόνο από κομμουνιστές αλλά και από τους ΠΑΣΟΚους και τους Νεοδημοκράτες των κοινοτήτων ήταν αναμενόμενο για τον καπιταλισμό, και φυσικά δεν περίμεναν τη Λάρισα για να το μάθουν.

Το "Σχέδιο Καποδίστριας" έχει δρομολογηθεί έγκαιρα μαζί με πολλά άλλα, και αποτελεί συστατικό στοιχείο της νέας πολιτικής, είτε αυτή λέγεται ΕΟΚ, είτε Ευρωπαϊκή Ενωση, είτε Συνθήκη Μάαστριχτ, είτε όπως αλλιώς θα τη βρούμε μπροστά μας τα επόμενα χρόνια, και γι' αυτό πρέπει να είμαστε έτοιμοι όχι απλώς για αγώνες, αλλά και για άλλου είδους αγώνες, αυτό όμως είναι ένα άλλο θέμα.

Γεώργιος Μ. ΣΑΡΗΓΙΑΝΝΗΣ