Η τελική έκβαση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων παραμένει ρευστή και άγνωστη, εξάλλου το βορειοϊρλανδικό ζήτημα είναι σαν μία περίεργη παρτίδα σκάκι, όπου οι παίκτες γνωρίζονται πολύ καλά μεταξύ τους και το σύνηθες αποτέλεσμα είναι... "πατ". Ομως οι πρωταγωνιστές του δράματος κατάφεραν για πρώτη φορά μετά το 1921 να βρεθούν κάτω από την ίδια στέγη, το Στόρμοντ, και όλα τα ενδεχόμενα είναι πια ανοιχτά.

Η βδομάδα αυτή, όπως και η προηγούμενη που σήμανε την έναρξη των επίσημων διαπραγματεύσεων, εξαντλήθηκε στην προσπάθεια να πειστούν οι Ενωτικοί του Ολστερ να πάρουν μέρος στις συνομιλίες, μία προσπάθεια που τελικά ευοδώθηκε. Ο ηγέτης του μεγαλύτερου φιλοβρετανικού πολιτικού σχηματισμού, του Ενωτικού Κόμματος του Ολστερ (UUP) Ντέιβιντ Τριμπλ, παρά τις αρχικές αντιρρήσεις που κορυφώθηκαν με την έκρηξη βόμβας στο Μάρκετχιλ, ανέκρουσε πρύμνα και συμφώνησε στη συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις, ανοίγοντας το δρόμο για μία "ουσιαστική συζήτηση" πάνω στις πολιτικές πτυχές του βορειοϊρλανδικού.

Η άρνηση των προτεσταντών να παρακαθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους "τρομοκράτες" του ΙΡΑ, είχε δημιουργήσει από την αρχή ένα αδιέξοδο. Χωρίς τη συμμετοχή τους οποιαδήποτε πρόοδος και αν πραγματοποιούνταν θα ήταν άνευ αντικρίσματος, καθώς αποτελούν την πλειονότητα σχεδόν των κατοίκων του Ολστερ. Οι πιέσεις όμως που ασκήθηκαν από μέρους των βρετανικών και ιρλανδικών κυβερνήσεων να προχωρήσει πάση θυσία το ζήτημα, έστω και με "μερικές απώλειες", καθώς και οι διαφοροποιήσεις που έχουν επέλθει στις αντιλήψεις των προτεσταντών του Ολστερ, στην ουσία εξανάγκασαν σε "συμβιβασμό" τις ηγεσίες των προτεσταντικών κομμάτων.

Η αλλαγή στάσης των Ιρλανδών καθολικών, πρωτοξεκίνησε σε πολιτικό επίπεδο από την ίδρυση του Σιν Φέιν και την ανάδειξη στην ηγεσία του Ανταμς, και σε επίπεδο ένοπλης πάλης από τη στροφή 180 μοιρών, που άρχισε από το τέλος της δεκαετίας του '80 με τη μεταφορά των στόχων από το ίδιο το Ολστερ στη Βρετανία. Οι στόχοι πια ήταν οικονομικοί, κυρίως το Σίτι του Λονδίνου, χωρίς να υπάρχει η απώλεια ανθρώπινης ζωής και η πρόκληση της κοινής γνώμης. Η στροφή αυτή σηματοδότησε και την εισαγωγή του Σιν Φέιν στο "επίσημο πολιτικό παιχνίδι".

Η κήρυξη της μονομερούς εκεχειρίας από τον ΙΡΑ, στα τέλη του Ιούλη, που διαφαινόταν πια ότι ήταν σε θέση να την τηρήσει και να "συμμορφωθεί προς τας υποδείξεις", έδωσε το πράσινο φως για τη συμμετοχή του στις διαπραγματεύσεις. Ιστορική, χαρακτηρίστηκε από το βρετανικό Τύπο, η εικόνα της προσέλευσης του Ανταμς και του επίσημου διαπραγματευτή Μακ Γκίνες, στο Στόρμοντ, όπως και η υπογραφή των αρχών του Μίτσελ, που σημαίνει την αποκήρυξη κάθε είδους βίας και τρομοκρατίας. Προηγήθηκε η επίσκεψή τους στις ΗΠΑ, όπου ο Ανταμς στις επαφές του εκεί, εξήρε τη στάση του αμερικανικού παράγοντα και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει για την επίτευξη μίας ειρηνικής επίλυσης, ανάλογα και με τη Μέση Ανατολή!

Οι εξετάσεις που έδωσε ήταν αρκετά επιτυχείς, και του εξασφάλισαν ακόμα ένα "συμπαραστάτη" στον αγώνα που δίνει, την πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ, που έχουν εκδηλώσει ποικιλοτρόπως το οικονομικό ενδιαφέρον τους για την ανάπτυξη του Ολστερ. Προσπαθώντας να πείσει ότι ο στόχος του αγώνα εξακολουθεί να είναι ο ίδιος, που δεν είναι άλλος από την απελευθέρωση του Ολστερ και την επιστροφή στο φυσικό τους χώρο, τη μητρική αγκαλιά της Ιρλανδίας, το μόνο που καταφέρνει είναι να πείσει μόνο τους αφελείς που πιστεύουν ακόμα ότι μπορεί να υπάρξει και τρίτος δρόμος.

Η αλήθεια όμως κάπου αλλού τυρβάζει...

Κάπου ανάμεσα στην εγκατάλειψη από την κυβέρνηση των Νέων Εργατικών του Τόνι Μπλερ, της πολιτικής της Μάργκαρετ Θάτσερ "εμείς επί ουδενί τρόπο δε συνδιαλεγόμαστε με τρομοκράτες" και τη φρίκη του οικονομικού κόστους της διατήρησης του status quo του Ολστερ. Σύμφωνα με στοιχεία της "Safeworld", το Ολστερ στοιχίζει σε ετήσια βάση διπλάσια από ό,τι η οικονομική βοήθεια της ΕΕ προς τη χώρα. Οι δε προοπτικές ανάπτυξης είναι μηδαμινές, αφού η βιομηχανία της περιοχής έχει σχεδόν νεκρωθεί μετά από σχεδόν 30 χρόνια συγκρούσεων. Ενώ χιλιάδες νεκροί, τραυματίες, και φυλακισμένοι Ιρλανδοί έχουν μεσολαβήσει.

Η πρόθεση της κυβέρνησης Μπλερ, που είχε γίνει ορατή από τις προεκλογικές της δεσμεύσεις θέτοντας το βορειοϊρλανδικό μαζί με τις συνταγματικές μεταρρυθμίσεις ως τα πρώτα ζητήματα της πολιτικής της, δεν είναι άλλη από το να δώσει μία λύση, οποιαδήποτε υποφερτή λύση με το λιγότερο κόστος. Από την αποικιοποίηση στην αποβρετανοποίηση; Είναι τεράστιο το χάσμα βεβαίως, και μία αποχώρηση των βρετανικών στρατευμάτων από το Ολστερ κινείται, ακόμα, στη χώρα του φανταστικού.

Αν όμως θεωρηθεί μία οικονομικά αποδοτική λύση, από τους οικονομικούς συμβούλους του Μπλερ, δε θα πρέπει να αποκλειστεί. Εξάλλου, τα δημοψηφίσματα για την "αυτονόμηση" τόσο της Σκοτίας, όσο και της Ουαλίας, είχαν την επιτυχία που ανέμενε ο Μπλερ, δίνοντας τη δυνατότητα της εφαρμογής μιας ευλύγιστης πολιτικής, όπως ακριβώς οι θυγατρικές επιχειρήσεις. Ανάμεσα στις εξαγγελίες του Μπλερ, είναι και το χρονοδιάγραμμα - μέχρι το Μάη του 1998 - για την κατάληξη του ζητήματος, ακόμα και η διεξαγωγή ενός ανάλογου με τα προηγούμενα, δημοψηφίσματος, όπου οι ίδιοι οι κάτοικοι του Ολστερ θα αποφασίσουν για την τύχη τους.

Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται καθ' οδόν, με πολλά ερωτηματικά και αμφιβολίες, αφ' ενός, για τις προθέσεις των εμπλεκομένων και αφ' ετέρου, για την τελική τους έκβαση. Το μόνο σίγουρο είναι ότι οποιαδήποτε λύση θα είναι "αρμονική" με την επίτευξη του στόχου του Μπλερ, δηλαδή τη μετατροπή της Βρετανίας σε "επιχείρηση Μεγάλη Βρετανία", όπου οι μέτοχοί της θα είναι οι κάτοικοι του Ηνωμένου Βασιλείου και αυτοί θα αποφασίζουν (;) για την τύχη τους...

Χριστίνα ΜΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ