Τι συμβαίνει λοιπόν με την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδας (ΕΤΕ); Ποια είναι η τύχη που επιφυλάσσει η κυβέρνηση του "νέου" ΠΑΣΟΚ στην ΕΤΕ, τη μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα, που ακόμη εξακολουθεί να ελέγχεται από το κράτος (ευρύτερο δημόσιο τομέα), ο ρόλος της οποίας υπήρξε αρκετές φορές στο παρελθόν καθοριστικός στη στήριξη της δραχμής; Τα παραπάνω ερωτήματα - καθώς και πολλά άλλα - αποκτούν αυτές τις μέρες ιδιαίτερη σημασία, καθώς κρίνεται και πάλι η τύχη του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Εθνικής. Ηδη, την περασμένη βδομάδα γνωστοποιήθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης, μετά την απόφασή της να κάνει το πρώτο μεγάλο βήμα για τη συρρίκνωση του δημόσιου χαρακτήρα της ΕΤΕ, με μια λακωνική ανακοίνωση της Εθνικής Τράπεζας, στην οποία αναφερόταν: "Ανακοινώνεται ότι το ελληνικό δημόσιο προχωρά σε πρώτη φάση στην πώληση 1,6 εκατομμυρίου μετοχών της Εθνικής Τράπεζας στους επενδυτικούς οίκους "SBC Warburg Dillon Read", "HSBC Invesment Bank PLC" και "Merrill Lynch Internationall""...

Με βάση την παραπάνω λακωνική ανακοίνωση της Εθνικής - που εκδόθηκε σε συνεννόηση με την κυβέρνηση - προκύπτει ότι πάνω από 1,6 εκατομμύρια μετοχές της Εθνικής Τράπεζας (περίπου το 10% του μετοχικού της κεφαλαίου), που βρίσκονταν στο χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Οικονομικών, βρίσκονται ήδη "καθ' οδόν" για να μπουν στα χαρτοφυλάκια της λεγόμενης ιδιωτικής πρωτοβουλίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της τράπεζας αλλά και την εθνική οικονομία. Αυτό είναι το πρώτο πακέτο (20%) των ομολόγων - που αντιστοιχεί σε 1.615.974 μετοχές της Εθνικής - τις οποίες ανέλαβαν να πουλήσουν μέχρι το Νοέμβρη του 1998 στο εξωτερικό οι 3 ξένες πολυεθνικές στην τιμή των 26.450 δραχμών ανά μετοχή.Το Νοέμβρη του 1998 θα ακολουθήσει η πώληση του δεύτερου πακέτου 20% των μετοχών (πάλι 1.615.974 μετοχές) με προοπτική μέχρι το Νοέμβρη του 2001 να έχουν πουληθεί συνολικά (μαζί με τις φετινές) πάνω από 8 εκατ. μετοχές της ΕΤΕ (δηλαδή το 100% του μετατρέψιμου σε μετοχές ομολογιακού δανείου), που ανήκουν στο χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Οικονομικών.

Κι αυτό, γιατί με την απόφαση αυτή η κυβέρνηση κάνει πράξη την πολιτική του "λιγότερου κράτους", που πρέσβευε η ΝΔ και οι κάθε είδους "θατσεριστές". Ενδεικτική των προθέσεων της κυβέρνησης, να υλοποιήσει την πολιτική του "λιγότερου κράτους" και με την πώληση μεγάλων πακέτων μετοχών της Εθνικής, είναι και η σχετική ανακοίνωση της Εθνικής που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα, σύμφωνα με την οποία:

• Το ελληνικό δημόσιο ανέθεσε στους επενδυτικούς οίκους "SBC Warburg Dillon Read", "HSBC Invesment Bank PLC" και "Merrill Lynch International", να διαθέσουν - σε πρώτη φάση - 1,6 εκατομμύρια μετοχές της Εθνικής Τράπεζας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου στην τιμή των 26.450 δραχμών ανά μετοχή.Αν στο δωδεκάμηνο μέχρι το Νοέμβρη του 1998 δεν καταστεί δυνατή η σχεδιαζόμενη διάθεση μετοχών της Εθνικής Τράπεζας στο εξωτερικό, οι αγοραστές (δηλαδή οι 3 ξένοι οίκοι) έχουν τη δυνατότητα να τις επιστρέψουν στο ελληνικό δημόσιο, το οποίο δεσμεύτηκε να τις αγοράσει σε τιμή, η οποία θα υπολογίζεται με βάση την "αρχική τιμή διάθεσης συν τα έξοδα"!Δηλαδή σε τιμή μεγαλύτερη από τις 26.450 δραχμές ανά μετοχή που τις πούλησε σήμερα...
• Πρόθεση των αγοραστών είναι να τοποθετήσουν τις μετοχές μόνο σε επενδυτές του εξωτερικού, σε τιμή που θα αντανακλά τις συνθήκες της αγοράς κατά την εκτέλεση της συναλλαγής, όταν οι συνθήκες αυτές καταστούν ευνοϊκές. Ο ακριβής χρόνος διάθεσης θα αποφασιστεί από κοινού από τους αγοραστές, το Ελληνικό Δημόσιο και την Εθνική Τράπεζα και τα καθαρά έσοδα που θα προκύψουν από την πώληση των μετοχών θα τα εισπράξει το Ελληνικό Δημόσιο.

Οταν πέρσι τον Ιούλη η κυβέρνηση ανανέωνε το ομολογιακό δάνειο του 1991, ο "Ρ" είχε επισημάνει τον κίνδυνο η ιδιωτικοποίηση της Εθνικής Τράπεζας - που δεν πρόλαβε να κάνει η κυβέρνηση της ΝΔ - να γίνει από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Ανάλογες ανησυχίες, παράλληλα με τη θέση να μη μεταβληθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Εθνικής, είχε εκφράσει με ανακοίνωσή του και ο Σύλλογος Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα (ΣΥΕΤΕ).

Τις ανησυχίες μας είχαμε διατυπώσει με δημοσίευμα του "Ρ" στις 14 Ιούλη 1994, θέτοντας το εύλογο ερώτημα, αν οι κυβερνώντες "θα δώσουν εντολή στον υπουργό Οικονομικών να κρατήσει στα συρτάρια του υπουργείου τις ομολογίες της ΕΤΕ, που θα είναι μετατρέψιμες σε ομολογίες - ενισχύοντας έτσι τη συμμετοχή του δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της τράπεζας - ή θα του πουν να τις πουλήσει σε ενδιαφερόμενους μεγαλοεπιχειρηματίες από την Ελλάδα και το εξωτερικό για να καλύψει τα κρατικά ελλείμματα, στα πλαίσια της πολιτικής του "λιγότερου κράτους"".

Στο ερώτημα αυτό - που δεν είχαμε πάρει από την κυβέρνηση απάντηση - ο διοικητής της Εθνικής Τράπεζας, Θ. Καρατζάς,είχε επισημάνει - και έτσι είναι - πως το θέμα είναι καθαρά ΠΟΛΙΤΙΚΟ. Αναφερόμενος στην τύχη του ομολογιακού δανείου, αν δηλαδή οι μετατρέψιμες σε ομολογίες μετοχές θα παραμείνουν στο δημόσιο ή θα πουληθούν σε ιδιώτες, είχε δηλώσει από τη βήμα της έκτακτης Γενικής Συνέλευσης της ΕΤΕ ότι "αυτό είναι κάτι που θα μας το πει ο υπουργός Οικονομικών".Ομως, δεν είχε κρύψει ότι πρόθεση της διοίκησης της Εθνικής Τράπεζας ήταν (άραγε παραμένει;) να μη μεταβληθεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς της τράπεζας, λέγοντας: "Εμείς δε θα κάνουμε τίποτα ώστε να διαταράξουμε το σημερινό ιδιοκτησιακό καθεστώς της Εθνικής Τράπεζας, το μέλλον της οποίας στηρίζεται και θα στηρίζεται στα ασφαλιστικά ταμεία (σ.σ. ελέγχουν περίπου το 42%). Εμείς ως Εθνική ελπίζουμε και θέλουμε να αναλάβουμε τη διαχείριση των ασφαλιστικών ταμείων".

Επίσης, τον κίνδυνο ιδιωτικοποίησης της Εθνικής είχε επισημάνει από το βήμα της περσινής έκτακτης Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εθνικής και ο πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζομένων στην ΕΤΕ, Σταύρος Κούκος.Ο πρόεδρος του ΣΥΕΤΕ δεν περιορίστηκε μόνο στο να θέσει εύλογα ερωτήματα για τον τρόπο και τη διαδικασία με την οποία θα γίνεται η διαχείριση των μετοχών που θα προκύπτουν από τη σταδιακή μετατροπή των ομολογιών σε μετοχές,αλλά είχε προειδοποιήσει και για τον κίνδυνο που ελλοχεύει για την ιδιωτικοποίηση της Εθνικής. Στα πλαίσια αυτά, υπογράμμιζε (πέρσι) από το βήμα της επαναληπτικής συνέλευσης της ΕΤΕ, την ανάγκη "να υπάρξει η πολιτική εγγύηση και δέσμευση" με τη νομοθετική κύρωση στη Βουλή της συμφωνίας ότι δε θα αλλάξει το ιδιοκτησιακό καθεστώς και ότι θα διατηρηθεί "ο έλεγχος του μετοχικού κεφαλαίου της ΕΤΕ από το δημόσιο και τα Ταμεία", με την επισήμανση πως η Εθνική δεν είναι μια οποιαδήποτε επιχείρηση του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά αποτελεί τον κύριο μοχλό ανάπτυξης της εθνικής μας οικονομίας.

Αν υπενθυμίζουμε τις ανησυχίες που διατύπωνε πέρσι ο "Ρ" και τι έλεγαν ο διοικητής της ΕΘνικής Τράπεζας, Θ. Καρατζάς, και ο πρόεδρος του ΣΥΕΤΕ για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της ΕΤΕ, το κάνουμε για δύο απλούς λόγους:

• Πρώτον, να τονίσουμε την περίεργη σιωπή που τήρησαν την περασμένη βδομάδα, όταν ανακοινώθηκε η πρόθεση της κυβέρνησης να πουλήσει το πάνω από 1,6 εκατ. μετοχές της ΕΤΕ σε ιδιώτες (που αντιστοιχεί στο 10% του μετοχικού της κεφαλαίου), τόσο η ηγεσία του ΣΥΕΤΕ όσο και η διοίκηση της ΕΤΕ. Προς τι άραγε αυτή η σιωπή;
• Δεύτερον, να επιβραβεύσουμε τη συνέπεια λόγων και έργων, της συνδικαλιστικής παράταξης της ΕΣΑΚ Εργαζομένων στην Εθνική Τράπεζα, που κατάγγειλε την απόφαση της κυβέρνησης να βάλει πλώρη για την ιδιωτικοποίηση της Εθνικής Τράπεζας. Η ΕΣΑΚ Εργαζομένων στην Εθνική καταγγέλλει την κυβερνητική απόφαση για την πώληση του πρώτου πακέτου μετοχών της Εθνικής σε ιδιώτες, επαναδιατυπώνει τη θέση της να μην περάσει στα χέρια ιδιωτών καμιά μετοχή από όσες κατέχει το δημόσιο και καλεί τα Διοικητικά Συμβούλια των Συλλόγων της Εθνικής, την ΟΤΟΕ, τη ΓΣΕΕ "να πάρουν τώρα θέση σε αυτό το τεράστιο πρόβλημα".