Αντε λοιπόν, "και του χρόνου να 'μαστε καλά και εμείς καλύτερα" που έλεγε και ο συμπαθέστατος Καραγκιόζης. Μπήκε, επιτέλους το 1998: Να δούμε πώς θα βγει με γέλιο ή με δάκρυ. Με κλαυσίγελο ίσως... Με τηλεόραση ή χωρίς; Υπομονή. Δώδεκα μήνες έχουμε μπροστά μας να τους ζήσουμε και να παρακολουθήσουμε τι θα φέρνει ο κάθε ένας. Μέχρι τότε, όμως, ας ρίξουμε μια ματιά στα μουσικά οδοιπορικά που ξαναζωντεύουν τους μύθους, τα έθιμα που κάνουν τους θρύλους εφήμερη πραγματικότητα. "Τα έθιμα του Δωδεκαημέρου" είναι πολλά και διαφορετικά στην κάθε γωνιά της δικής μας γης. Είναι έθιμα που κρατούν αιώνες τώρα, είναι έθιμα που συνεχίζουν την παράδοση του τόπου μας. Είναι ιστορία της, που δε γράφεται, αλλά αναπαρίσταται. Κάθε χρόνο. Τέτοιες μέρες. Από την ΕΤ-1 στις 11.45, σήμερα Κυριακή, μπορούμε να δούμε την εκπομπή: "Αράπηδες, Μπαμπουγέροι, Αρκούδες".Στην πλούσια και πανέμορφη δραμινή γη, αναβιώνουν κάθε χρόνο από τις 6-8 του Γενάρη πανάρχαια έθιμα μεταμφίεσης. Στο Μοναστηράκι, τον Ξηροπόταμο και τον Βώλακα ζωντανεύει κάθε χρόνο το έθιμο των Αράπηδων. Οι νέοι μεταμφιεσμένοι σε Αράπηδες, με μαύρες γιδοπροβιές και τεράστιες καλύπτρες, προκαλούν το φόβο και διώχνουν το κακό με το θόρυβο από τα μεγάλα κουδούνια που φοράνε στη μέση τους. Στην Καλή Βρύση, οι Μπαμπουγέροι με τις γκάιντες και τους νταχαρέδες - τύμπανα - γυρίζουν στους δρόμους του χωριού, πειράζοντας τον κόσμο και φοβερίζοντας τους καλικάντζαρους. Στα έθιμα αυτά του δωδεκαημέρου ζει ακόμα η πανάρχαια και συμβολική μεταμφίεση του άντρα σε γυναίκα, ο "ιερός γάμος" και γενικά, η πρωτόγονη μεταμφίεση με δέρματα ζώων. Σε όλα τα χωριά μικροί και μεγάλοι περιμένουν με ανυπομονησία τις μέρες αυτές της χαράς και του κεφιού για να γλεντήσουν και να χορέψουν με το δικό τους ξεχωριστό τρόπο. Θα πάμε και εμείς εκεί για να μοιραστούμε τις χαρές, τα γλέντια, τις μεταμφιέσεις, το χορό και το τραγούδι. Θα πάμε και θα γίνουμε και εμείς συνεχιστές της παράδοσης και να συμμετάσχουμε, έστω και παθητικά, στα έθιμα του Δωδεκαημέρου. Ερευνα - κείμενα Ροζάννα Λαδά. Σκηνοθεσία Θανάσης Νέτας.

Την Τρίτη, πάλι από την ΕΤ-1 στις 13.40 ένα άλλο μουσικό οδοιπορικό θα μας οδηγήσει στο Νομό Καστοριάς. Εκεί για όσους δε γνωρίζουν, τους περιμένει μια έκπληξη, μια έκπληξη που θα τους γυρίσει αιώνες πίσω. Θα δουν και ζήσουν, τηλεοπτικά μόνο δυστυχώς, ένα πανάρχαιο έθιμο. Τα "Ραγουτσάρια". Οι φτιασμένοι, οι μεταμφιεσμένοι του δωδεκαημέρου στην Καστοριά ονομάζονται Ραγκουτσάρια, ενώ στην Κλεισούρα "Αραγκτουτσάρια".

Σήμερα τα Ραγκουτσάρια πλούσια οργανωμένα από το Δήμο Καστοριάς αποτελούν το πιο ξέφρενο τριήμερο ξεφάντωμα μεταμφιεσμένων στην Ελλάδα. Τρεις ολόκληρες ημέρες, 6, 7, και 8 του Γενάρη όλη η πόλη μαζί με τους πολλούς επισκέπτες γλεντάει και ξεφαντώνει μέχρι τις πρωινές ώρες. Τα Ραγκουτσάρια, όπως είπαμε και παραπάνω, είναι έθιμο πανάρχαιο και διανύει μια μεγάλη διαδρομή και διατηρείται μέσα στους αιώνες. Διατηρείται ζωντανό, φρέσκο και νεανικό. Ως προς το όνομά τους, τώρα λέγεται πως είναι πιθανόν να προέρχεται από το λατινικό "Rigatores", που σημαίνει "ζητιάνοι", μια και στο έθιμο "Ραγκουτσάρια" συνηθίζουν να ζητάνε διάφορα δώρα από τα σπίτια που επισκέπτονται σε ανταπόδοση της συνεισφοράς στην απομάκρυνση του κακού πνεύματος. Μακριά από μας τα κακά πνεύματα λοιπόν, και φύγαμε για την Καστοριά που ξέρουν να τα διώχνουν. Από εμάς, που άλλωστε θα σας συναντήσουμε εκεί... έχετε τις θερμότερες ευχές για μια καλή, πολύ καλή χρονιά.