"Σε δυσκολόβρετα μέρη και πολύ σπάνια, φυτρώνει το τεσσεροφύλλι που είναι μαγικό χορτάρι κι έχει τη δύναμη ν' ανοίγει κλειστές πόρτες σε υπόγειες κρύπτες απ' όπου μπορεί κανείς να μπει σε παραμυθένια παλάτια όπου φυλάγονται θησαυροί". "Το Τεσσεροφύλλι",το βιβλίο της Ζωής Βαλάση,είναι η αφετηρία της έκθεσης ζωγραφικής και εικονογραφίας της Λεμονιάς Αμαραντίδου,που φιλοξενείται μέχρι τις 22/2 στην Αίθουσα Τέχνης "Θεόφιλος" (Μητροπόλεως 59). Το μεγαλύτερο μέρος της έκθεσης συγκροτούν οι μινιατούρες, τα πρωτογράμματα, τα πλούσια χρωματικά κοσμήματα που ζωντανεύουν τις λαϊκές παραδόσεις τις οποίες συγκέντρωσε η Ζ. Βαλάση στο βιβλίο. Παράλληλα, εκτίθενται αντιπροσωπευτικά δείγματα από τη μέχρι σήμερα εικονογραφική δραστηριότητα της Λ. Αμαραντίδου, αλλά και καθαρά ζωγραφικές δημιουργίες της.

Γεννημένη στη Δράμα, η Λεμονιά Αμαραντίδου σπούδασε στη Διακοσμητική Σχολή "Βακαλό" το 1972 - 75 και στο εργαστήρι ζωγραφικής του Σαραφιανού.Συνέχισε τις σπουδές της στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού. Μέχρι σήμερα συμμετείχε σε πολλές ομαδικές εκθέσεις. Η τωρινή έκθεση έργων της, είναι η τρίτη ατομική παρουσίαση της δουλιάς της.

Η ενασχόληση της Λ. Αμαραντίδου με το παιδικό βιβλίο και την εικονογράφησή του, συμπληρώνει μια δεκαετία. Ξεκίνησε το 1988, με το αντιπολεμικό παραμύθι του Πέρση συγγραφέα Φερεϊντούν Φαριάντ "Ονειρα με χαρταετούς και περιστέρια" (απόδοση Γιάννης Ρίτσος). Ενα ευαίσθητο βιβλίο, με πρωταγωνιστές δύο παιδιά που όνειρό τους είναι να σταματήσει ο πόλεμος και να γεμίσει ο ουρανός χαρταετούς και πολύχρωμα μπαλόνια.

Από τις επόμενες εικονογραφήσεις της σε παιδικά βιβλία σημειώνουμε "Τα παραμύθια της Κρήτης","Τα παραμύθια της Κύπρου" αλλά και τον "Μαυροπίνακα" του Δημήτρη Καλέντη,ένα βιβλίο που μιλά με τη "γλώσσα των δέντρων", για τη φύση και την καταστροφή της από τον άνθρωπο.

Στην τωρινή της έκθεση στην αίθουσα "Θεόφιλος", ο θεατής "ταξιδεύει", στα χρώματα και την "ευωδιά" αυτών των παραμυθιών.Σεργιανά στη μακρινή Περσία, στο αραβικό παζάρι και στις κλειστές πλατείες με την περίτεχνη αρχιτεκτονική, τις αυστηρές γραμμές, αλλά και τα χαρακτηριστικά, έντονα χρωματισμένα, διακοσμητικά μοτίβα της Ανατολής. Το βλέμμα "σταματά" στα τριανταφυλλένια στεφάνια που πλέκονται με τα μαλλιά της αρχοντοπούλας στα "Παραμύθια της Κύπρου". "Γαληνεύει" στην κορφή του έλατου, στη φρεσκάδα του καταπράσινου δάσους, στο μαγικό μικρόκοσμο με τα δεκάδες έντομα, φύλλα και λουλούδια. "Σιωπά" αντικρίζοντας το έρημο και καμένο τοπίο.

Οπως μας λέει η Λ. Αμαραντίδου "Σέβομαι πολύ το κείμενο. Ο ζωγράφος που εικονογραφεί ένα βιβλίο, στηρίζεται στο κείμενο. Προσπαθεί να το αναδείξει, να του δώσει πνοή. Μέσα από τις σελίδες αυτών των βιβλίων, ζωντανεύω τις χιλιάδες εικόνες που υπάρχουν μέσα μου. Η περιπέτειά μου στο χώρο του παραμυθιού και του ονείρου, συνδέεται και με προσωπικά μου βιώματα ".

Στην έκθεση, στην αίθουσα "Θεόφιλος", εκτίθενται ακόμη και αυτόνομα έργα ζωγραφικής της Λ. Αμαραντίδου. Αντιπροσωπευτικές δημιουργίες, "προσωπικά τοπία της ψυχής". Εργα που τα χαρακτηρίζει μια ονειρική ρευστότητα.Παραλλαγές από σειρές με την ίδια ιδέα. Αλλωστε, όπως μας λέει και η ίδια "Δουλεύω πολύ καιρό τα έργα μου, ώστε να μένουν και να ωριμάζουν. Να απαλλάσσονται από στοιχεία που αρχικά με εντυπωσίασαν".

Το τμήμα της έκθεσης της Λ. Αμαραντίδου που αναφέρεται στο βιβλίο "Το Τεσσεροφύλλι", συνιστά ένα χρωματικό πανόραμα, με ξεχωριστή προσοχή στις λεπτομέρειες, με μνήμες από λαϊκά κεντήματα και βυζαντινές καλλιγραφίες που δένονται αρμονικά με τον λιτό, απέριττο λαϊκό λόγο και το συγκλονιστικό μύθο των μικρών αριστουργημάτων τα οποία μαζεύει συστηματικά εδώ και πολλά χρόνια η Ζωή Βαλάση.

"Πρόκειται για μία συλλογή λαϊκών παραδόσεων απ' όλη την Ελλάδα", μας λέει η Ζ. Βαλάση. "Οι παραδόσεις είναι φανταστικές διηγήσεις που μιλούν για τόπους και ανθρώπους ή προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί και πώς συμβαίνουν τα φυσικά φαινόμενα, κι ακόμα, πώς πήραν τη μορφή τους διάφορα όντα ή άψυχα, γιατί επικρατούν κάποιες συνήθειες (... ). Οι παραδόσεις μοιάζουν με μικρά παραμύθια. Ομως, ενώ τα παραμύθια κανείς δεν τα πιστεύει, τις παραδόσεις τις θεωρούν αληθινά περιστατικά και αυτοί που τις αφηγούνται και αυτοί που τις ακούνε ".

"Τις περισσότερες από αυτές, τις άκουσα η ίδια. Είχα την τύχη να γεννηθώ σε μια εποχή που ήταν ακόμη ζωντανός ο λαϊκός μύθος. Μεγάλωσα σε μια "αυλή των θαυμάτων", στην Αθήνα, τότε που ανέπνεε ο λαϊκός λόγος και ανθούσε ο μύθος. Είναι μία δουλιά που έχει μεγαλώσει μαζί με μένα.Ο λαϊκός λόγος είναι τόσο λιτός και εύστοχος, που δε χρειάζεται ιδιαίτερες ικανότητες για να τον θυμηθείς".

Σκοπός αυτής της ανθολογίας, είναι να προσφέρει στα παιδιά την απόλαυση του λαϊκού λόγου. Να τους γνωρίσει διάφορες δοξασίες και πεποιθήσεις του λαού που έχουν περάσει και στον "έντεχνο" λόγο, στην καθημερινή ζωή.

" Σήμερα ο λαϊκός λόγος σβήνει, γιατί ισοπεδώνεται από το λόγο της τηλεόρασης. Λείπει η διάσταση της φαντασίας στη ζωή του ανθρώπου. Η τεχνολογία δεν αφήνει περιθώρια στην ανάπτυξή της.Σήμερα είναι άλλοι οι ρυθμοί της ψυχής μας και άλλοι της ζωής μας. Ο μύθος, σου δίνει τη δυνατότητα να σκεφτείς στους ρυθμούς της ψυχής σου, να ονειροπολήσεις. Ο λαϊκός λόγος σε ωθεί να σκεφτείς πάνω στην ομορφιά, σε καλεί να τη γνωρίσεις και να την απολαύσεις".

"Βέβαια, θα ήταν ανεδαφικό να μιλάμε για επιστροφή στην παράδοση. Χρειάζεται να κρατήσουμε από την παράδοση τα στοιχεία που μπορούν να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη. Το "Τεσσεροφύλλι" είναι μια πρόκληση για να ανακαλύψει κανείς την ομορφιά και την ιδιαιτερότητα του κάθε πράγματος.Να αντλήσει δύναμη και να δει τον κόσμο με καινούρια ματιά".

Ενα μαγικό κλειδί, λοιπόν, το "Τεσσεροφύλλι", που ανοίγει την ψυχή, το δρόμο της φαντασίας και ελευθερώνει τη σκέψη.

Ηλ. ΜΟΡΤΟΓΛΟΥ