Πριν ακριβώς από 53 χρόνια. Σαν σήμερα 12 Φλεβάρη 1945. Σημαδιακή μέρα. Η "Συμφωνία" της Βάρκιζας. Ουσιαστικά μέρα της αποδοχής της στρατιωτικής ήττας μας στην άνιση μάχη του Δεκέμβρη 1944 ανάμεσα στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και στα αγγλικά στρατεύματα, τα συνεπικουρούμενα από την 3η ορεινή ταξιαρχία, τον Ιερό Λόχο, τους Χίτες, τους Ταγματασφαλίτες, κοινωνικά αποβράσματα και λούμπεν στοιχεία. Η μάχη κράτησε 33 μερόνυχτα και δόθηκε μόνο στην περιοχή της Αθήνας και του Πειραιά, εκεί δηλαδή που περιοριζόταν το κράτος της "Σκομπίας". Από την Ελευσίνα και πέρα κι από την Πάρνηθα και πάνω η Ελλάδα παρέμενε μέχρι τότε Ελεύθερη και ο Λαός μας νοικοκύρης στον τόπο του, αφοσιωμένος στην ανοικοδόμηση των χαλασμάτων του πολέμου, απολαμβάνοντας τους καρπούς των κατακτήσεών του.

Η Συμφωνία της Βάρκιζας ανέτρεψε όμως τις κατακτήσεις αυτές, δεδομένου ότι είχε σοβαρές επιπτώσεις στο λαϊκό κίνημα και παράλληλα στάθηκε καθοριστικό εμπόδιο στην προώθηση των κοινωνικοπολιτικών εξελίξεων που είχαν δρομολογηθεί από την ηγεσία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα στην περίοδο της κατοχής.

Οι διαπραγματεύσεις για τη συμφωνία, που έγιναν στη βίλα Κανελλοπούλου, άρχισαν στις 3 του Φλεβάρη 1945 και τέλειωσαν στις 3 το πρωί της 12ης του ίδιου μήνα. Μετά από λίγες ώρες, στο υπουργείο Εξωτερικών το επίσημο κείμενο θα το υπογράψουν τα μέλη των δύο αντιπροσωπειών. Του ΕΑΜ οι Γ. Σιάντος, Δ. Παρτσαλίδης και της κυβέρνησης Πλαστήρα, που είχε αντικαταστήσει για μικρό χρονικό διάστημα τον Γ. Παπανδρέου, οι Ι. Σοφιανόπουλος, Περ. Ράλλης και Ι. Μακρόπουλος.

Θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι στις διαπραγματεύσεις, την αντιπροσωπεία του ΕΑΜ συμπλήρωναν ο Ηλ. Τσιριμώκος της ΕΛΔ και ο στρατηγός Στεφ. Σαράφης, ενώ στην κυβερνητική αντιπροσωπεία συμμετείχε επίσης ο συνταγματάρχης Παυσ. Κατσώτας. Καθοριστικός ήταν ο ρόλος του Μακ Μίλαν, υπουργού Θεματοφύλακα των αγγλικών συμφερόντων στη Μεσόγειο και του Λίπερ, Αγγλου πρεσβευτή στην Αθήνα. Και οι δύο τις τελευταίες τρεις μέρες των διαπραγματεύσεων δεν έλειψαν ούτε στιγμή από τη βίλα και την τελευταία νύχτα, αποθρασυμένοι, έδιναν με το τουπέ του αφεντικού κατευθύνσεις, ώστε γρήγορα να κλείσει η συμφωνία και να μπούνε οι υπογραφές, για να εφαρμοστούν μια ώρα γρηγορότερα τα σατανικά τους σχέδια, που υλοποιούμενα με τα απάνθρωπα και εγκληματικά μέτρα αλυσόδεναν την Πατρίδα μας και το Λαό μας.

Ετσι στις δύο συμφωνίες, του Λιβάνου (20.5.44) και της Γκαζέρτας, (26.9.44) προστίθεται και η Συμφωνία της Βάρκιζας, για να εδραιωθεί μέσα σε λίγους μήνες το Κράτος του Τρόμου με τα 25 Στρατοδικεία, τις 132 φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης, τους δεκάδες χιλιάδες φυλακισμένους, τις δεξιές ληστοσυμμορίες που καίνε, σφάζουν, βιάζουν και φτάνουν τις 50 (Σούρλας, Μαγγανάς, Κατσαρέας, Βουρλάκης κ. ά.) καθώς και τις παρακρατικές οργανώσεις στις πόλεις, που φτάνουν επίσης τις 55 (Γιοσμάς, Βρεττάκος, Θωμόπουλος κ. ά.).

Δεν πρόλαβε να υπογραφεί η Συμφωνία της Βάρκιζας και το Α έκτακτο Στρατοδικείο καταδίκασε σε θάνατο τρεις Πειραιώτες ΕΠΟΝίτες (Μ. Μονέδα, Α. Μπουρδή, Δ. Αυγέρη), που εκτελέστηκαν στις 19.6.1947 στον Τρούλο της Αίγινας, μαζί με 14 άλλους αγωνιστές. Σε επόμενη δικάσιμη, κατηγορούμενοι ήταν οι αστυνομικοί Τσαπόγας, Ανδρουλιδάκης, Δήμου, Γαβρισέας κ. ά. Το "αδίκημα" ήταν η συμμετοχή τους στην Εθνική Αντίσταση. Την ίδια τύχη είχαν χιλιάδες πατριώτες, ανάμεσά τους επιστήμονες, άνθρωποι της Τέχνης και των Γραμμάτων όπως ο Γληνός, οι ηθοποιοί Παππάς, Καρούσος, Α. Βεάκης, η Μιράντα, η Η. Χαντά, η Κ. Ντιριντάουα.

Η Συμφωνία της Βάρκιζας, εκτός των άλλων δεινών για το λαό μας, "έβαλε τις βάσεις" για τον εκμαυλισμό και τη διαφθορά του ελληνικού συνδικαλιστικού κινήματος.

Πρωτομάστορας ήταν ο Αγγλος Σερ Γουώλτερ Σιτρίν, γενικός γραμματέας της Συνομοσπονδίας των Αγγλικών Συνδικάτων, που έφτασε στην Αθήνα μετά την απελευθέρωση, με σκοπό να αποκεφαλίσει το συνδικαλιστικό κίνημα από τα αριστερά στελέχη και να προωθήσει ρεφορμιστές συνδικαλιστές. Ομως οι εργαζόμενοι αντιστέκονται με το δικό τους τρόπο. Ψηφίζουν αριστερά. Ετσι στις εκλογές (1945) στα ΕΚ Αθήνας και Πειραιά, τα αποτελέσματα ήταν:

ΑΘΗΝΑ: Ψήφοι 46.668, ο ΕΡΓΑΣ (αριστεροί) 33.500.

ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Ψήφοι 20.300, ο ΕΡΓΑΣ 16.539.

Ο Σιτρίν, για να επανέλθουμε στον απεσταλμένο του Τσώρτσιλ, είναι εκείνος που επικεφαλής επιτροπής "ειδικών παρατηρητών" ανακάλυψε... τα πηγάδια του Κορυδαλλού και της Πετρούπολης, με τα χιλιάδες πτώματα, χωρίς μάτια και μύτες, που είχαν δολοφονήσει δήθεν οι ΕΛΑΣίτες. Με βάση τη συκοφαντική αυτή εκστρατεία εκτελέστηκαν χιλιάδες αγωνιστές, χαρακτηριζόμενοι "ως ηθικοί και φυσικοί αυτουργοί"... εκατοντάδων φόνων!

Το μελάνι από τις υπογραφές της Συμφωνίας της Βάρκιζας δεν έχει στεγνώσει... Είναι ξημερώματα της 13ης του Φλεβάρη 1945 κι ένα μαχητικό αεροπλάνο της RAF προσγειώνεται στο Ελληνικό. Μεταφέρει από το Λονδίνο τον Βίκτωρα Φέδερ, βοηθό του γενικού γραμματέα της ΣΑΣ. Ο ίδιος, στον πρόλογο του βιβλίου του με τίτλο "Η ουσία του συνδικαλισμού", που κυκλοφόρησε στο Λονδίνο το 1963 από τις εκδόσεις "THE BODLEN HEAD LTD", γράφει:

"... Η Συμφωνία της Βάρκιζας υπογράφηκε στις 12 Φεβρουαρίου και μέσα σε λίγες ώρες, ύστερα από οδηγίες του Σιτρίν, έπαιρνα το αεροπλάνο μαζί με άλλους δύο συναδέλφους της ΣΑΣ. Εκείνοι θα παρέμεναν δυο - τρεις βδομάδες, ενώ εγώ θα συνέχιζα την παραμονή μου όσον καιρό ήταν ανάγκη να μπει σ' εφαρμογή ένα συνδικαλιστικό πλάνο (...).

Πολύ λίγα πράγματα ήταν γνωστά για την κατάσταση στην Ελλάδα. Από τη δράκα των γνωστών στους διεθνείς κύκλους Ελλήνων συνδικαλιστών, πριν το 1936, άλλοι είχαν πεθάνει, άλλοι είχαν σκοτωθεί και άλλοι κρυβόντουσαν (...).

Μέσα σε τρεις μήνες έγινε μπορετό να διεξαχθούν αρχαιρεσίες στα τοπικά σωματεία Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Βόλου, Λαμίας, Λαρίσης και άλλων πόλεων της χώρας (...).

Οι νεοσχηματισθέντες συνδικαλιστικοί οργανισμοί αναχαίτισαν την απειλή της επικράτησης του ολοκληρωτισμού που άρχισε κιόλας να υποχωρεί (...)".

Από εκεί ξεκίνησαν ο διάφοροι Μακρήδες, που υπηρέτησαν πιστά την οικονομική ολιγαρχία και τα εκάστοτε πολιτικά αφεντικά (Πλαστήρας, Σοφούλης, Παπανδρέου, Παπάγος, Καραμανλής) φτάνοντας να υπερασπίσουν τελευταία και τη Χούντα των συνταγματαρχών, όταν πήγαν το 1969 στο Συμβούλιο της Ευρώπης, στο Στρασβούργο, για να υπερασπίσουν τη φασιστική δικτατορία.

Την αγγλική επικυριαρχία διαδέχτηκε η αμερικάνικη. Οι "μηχανισμοί" παρέμειναν σχεδόν ατόφιοι. Εξακολουθούν να υπάρχουν "Μακρήδες". Τα καλπονοθευτικά συστήματα στα Εργατικά Σωματεία υπάρχουν ακόμη. Ο Ν. 330, που νοθεύει την πραγματική βούληση των εργαζομένων, ισχύει σήμερα στα 14 ναυτεργατικά σωματεία. Πρόκειται για επιταγή των Ελλήνων εφοπλιστών, την οποία πρόθυμα εφάρμοζε τόσο η ΝΔ, όσο και το ΠΑΣΟΚ μέχρι σήμερα. Εξακολουθούν να υπάρχουν "αριστεροί" θιασώτες μιας καινούριας εκσυγχρονισμένης "Βάρκιζας", που εκφράζεται τώρα με τη συναίνεση, το συμβιβασμό και την "εργασιακή ειρήνη" στο εργατικό - λαϊκό κίνημα.

Ο κίνδυνος από αυτές τις κακοτοπιές δε θα είναι μεγάλος, όσο όλοι μας θα φέρνουμε στη μνήμη μας τη σημερινή ημερομηνία πριν από 53 χρόνια.

Δημήτρης ΣΕΡΒΟΣ