Ναι, αλλά η προστασία του περιβάλλοντος και η αποτροπή του συγκεντρωτισμού της Αθήνας δεν εμποδίζουν την ανάπτυξη της μεταποίησης στην Αττική και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, όπως ισχυρίζονται αυτοί που σπεύδουν να ικανοποιήσουν τις ορέξεις τους;

Μάλλον δε χρειάζεται συζήτηση και ιδιαίτερα στοιχεία η διαπίστωση ότι το ΠΔ 84/84 δεν έχει επίπτωση στην τεράστια και για άλλους λόγους και σε άλλες συνθήκες προωθούμενη διαδικασία παραγωγικής υποβάθμισης και αύξησης της ανεργίας στην Αττική. Για τον απλούστατο λόγο ότι στα άλλα μέρη της Ελλάδας, χωρίς παρόμοια περιοριστικά διατάγματα, οι αρνητικοί ρυθμοί στην παραγωγική υποβάθμιση και την ανεργία είναι ίδιοι, αν όχι μεγαλύτεροι από την Αττική. Επειτα εξαρτάται για ποια ανάπτυξη και τίνος την ανάπτυξη συζητάμε.

Αν πρόκειται γι' αυτή της τσέπης κάποιου βιομηχάνου ή μικρότερου τυχοδιωκτάκου στην Αττική, που αγόρασε τζάμπα οικόπεδο κάπου που απαγορεύεται, αλλά όλοι χτίζουν εργοστάσια "άμα έχουν μπάρμπα στην Κορώνη", που παίρνει θαλασσοδάνειο, ή εντάσσεται σε κάποιο πρόγραμμα της ΕΕ, που θέλει να επεκταθεί στην Παλιά Κοκκινιά δίπλα στα σπίτια, που προσφέρει και κάποιες θέσεις εργασίας παραπάνω, τώρα που η αποδιάρθρωση της παραγωγικής βάσης προχωρά σε βάθος, τότε έχουμε πρόβλημα.

Αν μας ενδιαφέρει η ανάπτυξη της μεταποίησης, η διατήρηση των θέσεων εργασίας στην αδυσώπητη εξέλιξη της αυτοματοποίησης, μαζί με την προστασία του περιβάλλοντος, αν συγχρόνως ενδιαφερόμαστε για την ισόρροπη ανάπτυξη - αποκέντρωση, τότε χρειάζεται ένα διαφορετικό πλαίσιο αντιμετώπισης από:

- Την ασυδοσία εγκατάστασης.

- Την περιφρόνηση στο περιβάλλον κατοικίας και γενικά στο περιβάλλον.

- Την αχαλίνωτη κερδοσκοπία.

- Την αξιοποίηση οικοπέδων.

- Την ανυπαρξία πολιτικής και κινήτρων αποκέντρωσης - παραγωγικής ανάπτυξης.

- Τη μετατροπή του εργαζόμενου σε απασχολήσιμο.

Στο όραμα αυτού του διαφορετικού πλαισίου πρέπει να υπάρχει και υπάρχει αλληλοσυμπλήρωση των εννοιών παραγωγικής ανάπτυξης, προστασίας του περιβάλλοντος, αποκέντρωσης, διατήρησης και βελτίωσης θέσεων και συνθηκών εργασίας.

Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει στα πλαίσια των στενών, τυχαίων ή τυχοδιωκτικών συμφερόντων της "αγοράς". Αυτό χρειάζεται την απαραίτητη επέμβαση - ρύθμιση της οργανωμένης κοινωνίας και του κράτους της.

Στη σημερινή λαίλαπα ενάντια στην "κρατική" (βλέπε κοινωνική) παρέμβαση, χρειάζεται η αντιπαράθεση κάποιων πεποιθήσεων που αφορούν τον ίδιο τον πολιτισμό μας.

Ας πάρουμε το παράδειγμα των βυρσοδεψείων. Αναμφισβήτητα το κόστος του προϊόντος τους θα επιβαρυνθεί με τη μετεγκατάσταση, το φτιάξιμο και λειτουργία καλού βιολογικού και αποτοξικού καθαρισμού, τη για κάποια περίοδο μεταφορά των εργατών και την αποζημίωση του χρόνου της, τα κίνητρα μετεγκατάστασής τους κλπ. Αλλά αυτά δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, ακριβώς σε αντιστάθμισμα των απωλειών από την αυτοματοποίηση. Και η επιβάρυνση αυτή δεν μπορεί παρά να πληρωθεί από την οργανωμένη κοινωνία, την πολιτεία που θα έχει αποσπάσει από τους επιχειρηματίες το κόστος ρύπανσης, αναγκών οργάνωσης, κινήτρων αποκέντρωσης, ισόρροπης ανάπτυξης κλπ. Κάνει κανείς από τους θιασώτες της ρύθμισης των πάντων από τους κανόνες της "αγοράς" και της "ανταγωνιστικότητας" το λογαριασμό τι πληρώνει το κράτος για την παραπάνω νοσοκομειακή και ψυχιατρική περίθαλψη των κατοίκων των γειτόνων των βυρσοδεψείων στην Π. Κοκκινιά, για τα γιγαντιαία έργα κουκουλώματος της ρύπανσης στην εκβολή του Κηφισού, για την απαξίωση του Σαρωνικού και υποχρησιμοποίηση των τουριστικών επενδύσεων στην Αίγινα, για την ανεπαρκέστατη άλλωστε διατροφή των ανέργων της αυτοματοποίησης και των τυχοδιωκτικών αναδιαρθρώσεων της παραγωγής, για το κλείδωμα του σπιτιού και την εγκατάλειψη του μικροαγρού και μικροκοπαδιού στο Βόλο, του μετανάστη προς την Αθήνα;

Γι' αυτό και μεις, έχοντας ένα άλλο όραμα, τέτοιου είδους αποσπασματικά αλλά θετικά μέτρα, σαν το ΠΔ 84/84, δε θα τ' αφήσουμε σήμερα να καταργηθούν αμαχητί. Χρειάζεται περιφρούρηση των κατακτήσεων, στη μαύρη κατηφόρα που οδηγούν τα τυχοδιωκτικά ντόπια και διεθνή μεγαλοσυμφέροντα όλες τις πλευρές της ζωής μας και συγχρόνως τοποθέτηση του συνόλου των ζητημάτων και της ανάγκης ολοκληρωμένης απάντησης σ' αυτά. Με αυτό τον τρόπο θα αποφύγουμε ή έστω θα μειώσουμε τα χειρότερα και συγχρόνως θα ανοίγουμε την προοπτική για μια άλλη πολιτική.

Κώστας ΤΖΑΤΖΑΝΗΣ

Πολεοδόμος, Δημοτικός Σύμβουλος Πειραιά