Στην καρδιά της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ) βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) που θα αρχίσει να λειτουργεί από την 1η Ιουλίου 1998. Ας δούμε ποια είναι αυτή η Τράπεζα.

Η ίδρυση της ΕΚΤ αποφασίστηκε στο Μάαστριχτ. Στη Συνθήκη στο άρθρο 107 αναφέρεται ότι "Κατά την άσκηση των εξουσιών της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δε ζητά ούτε δέχεται υποδείξεις από τα θεσμικά ή μη θεσμικά όργανα της Κοινότητας, τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών ή οποιονδήποτε άλλο οργανισμό"!

Πρόκειται, δηλαδή, για μια υπερτράπεζα που θα δρα προς όφελος των πολυεθνικών και του μονοπωλιακού κεφαλαίου της Ευρώπης και θα αποφασίζει για όλα τα θέματα νομισματικής και πιστωτικής πολιτικής, σύμφωνα με τα συμφέροντά του. Οι αποφάσεις της θα εκτελούνται τόσο από τις κυβερνήσεις των κρατών - μελών, όσο και από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ενωσης, που επίσης ασκούν πολιτική, σύμφωνα μ' αυτά τα συμφέροντα. Δικαιολογημένα, λοιπόν, πολλοί χαρακτηρίζουν αυτό το καθεστώς "δικτατορία των τραπεζιτών". Ουσιαστικά, είναι ακόμη πιο ενισχυμένη δικτατορία του χρηματιστικού κεφαλαίου.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αποτελείται από τις Κεντρικές Τράπεζες των κρατών - μελών, επομένως σ' αυτήν συμμετέχει και η Τράπεζα της Ελλάδος. Ομως, πριν τη συμμετοχή τους στην ΕΚΤ, όλες αυτές οι τράπεζες "αυτονομήθηκαν" από τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Αυτό συνέβη για την περίπτωση της Τράπεζας της Ελλάδος, μόλις προχτές με την ψήφιση του νόμου για την "απελευθέρωση του ιδρύματος από τον κρατικό έλεγχο". Αυτό το σημειώνουμε, για να επισημάνουμε ότι αυτές οι εξελίξεις δεν είναι αποτελέσματα επιβολής δήθεν από τις Βρυξέλλες αλλά και επιλογές της κυβέρνησης, με δεδομένη την εθελούσια συμμετοχή στην πορεία της ΟΝΕ. Αξίζει, όμως, να σταθούμε σε μερικές πολιτικές πλευρές αυτής εξέλιξης.

Η ίδρυση και λειτουργία της ΕΚΤ μ' αυτά τα χαρακτηριστικά πρέπει να θεωρείται φυσική συνέχεια των προηγούμενων σταδίων της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Αφού, λοιπόν, δημιουργήθηκε η Ενιαία Αγορά έπρεπε να δημιουργηθεί και ένα κοινό νόμισμα, επομένως έπρεπε να δημιουργηθεί και μια κοινή τράπεζα. Στη συνέχεια, θα πρέπει να περιμένουμε την επιχείρηση για εφαρμογή κοινής φορολογίας σε όλα τα κράτη - μέλη. Φυσικά, σε καθένα απ' αυτά τα στάδια εξυπηρετήθηκαν και εξυπηρετούνται οι στρατηγικές των πολυεθνικών επιχειρήσεων, που ζητούν πάντα μεγαλύτερες και περισσότερες αγορές, αλλά και λιγότερα εμπόδια στις δραστηριότητές τους στις κινήσεις των κεφαλαίων τους από περιοχή σε περιοχή, από χώρα σε χώρα, αλλά και από τη μια ήπειρο στην άλλη.

Το γεγονός ότι η ΕΚΤ θα λειτουργεί και θα δρα σ' αυτά τα πλαίσια, εκφράζει τη στρατηγική του μεγάλου κεφαλαίου για να αντεπεξέρχεται στο διεθνή ανταγωνισμό χωρίς κανενός είδους έλεγχο με την "απελευθέρωση" των δραστηριοτήτων και των κινήσεών τους. Το απαιτούν οι περίφημες τέσσερις ελευθερίες, (κεφαλαίων, εμπορευμάτων, υπηρεσιών και προσώπων). Θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι ήδη κυοφορείται από τα κράτη - μέλη του ΟΟΣΑ η "πολυμερής συμφωνία για τις επενδύσεις", με την οποία οι πολυεθνικές επιχειρήσεις θα μπορούν να σέρνουν στα δικαστήρια τη χώρα στο έδαφος της οποίας έχουν επενδύσει, να απαιτούν και να παίρνουν αποζημιώσεις δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων επειδή μια απεργία, ή μια "πολιτική αναταραχή" μειώνει τα κέρδη τους!

Είναι απαραίτητο, βέβαια, να τονίσουμε ότι η "ανεξαρτησία" της ΕΚΤ δεν είναι "ανεξαρτησία" από τις πολυεθνικές και τους πολιτικούς τους εκπροσώπους, δηλαδή τις κυβερνήσεις. Αυτό φάνηκε και από το παζάρι που έγινε στη Σύνοδο των Βρυξελλών για το ποιος θα είναι πρόεδρος της ΕΚΤ. Ενα παζάρι που κατέληξε στο συμβιβασμό της Γαλλίας και της Γερμανίας να "μοιραστούν" την προεδρία.

Ομως το πιο ενδιαφέρον είναι ότι με την ίδρυση και τη λειτουργία της ΕΚΤ το ευρωπαϊκό κεφάλαιο και οι κυβερνήσεις των κρατών - μελών προσπαθούν να χτίσουν ένα "οχυρό" όσο το δυνατόν απρόσβλητο από τη θέληση και τον αγώνα των λαών. Προσπαθούν να θωρακίσουν τα συμφέροντά τους όχι μόνο για το παρόν αλλά και για το μέλλον.