Κυριακή 10 Μάη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 12
ΕΡΓΑΤΙΚΑ
Ο ματωμένος Μάης του '36

Εξήντα δύο χρόνια συμπληρώνονται από την ηρωική εξέγερση του λαού της Θεσσαλονίκης το Μάη του '36.H αθλιότητα των συνθηκών δουλιάς και διαβίωσης των εργαζομένων και η ιδιαίτερη αυταρχικότητα του κράτους, που απροκάλυπτα αποδείκνυε κάθε μέρα ότι σκοπός του ήταν η εξυπηρέτηση του μεγάλου κεφαλαίου, αποτέλεσαν τη βάση για το μαζικό ξεσηκωμό των εργαζομένων. Παράλληλα τα τέσσερα Εργατικά Κέντρα της πόλης, βλέποντας τον κίνδυνο της δικτατορίας του Μεταξά, σχηματίζουν μία "επιτροπή ενότητας" και καλούν τους εργαζόμενους σε αγώνες, με βασικά αιτήματα αυξήσεις στα μεροκάματα και Δημοκρατία.

Το Μάρτη και τον Απρίλη απεργίες κηρύσσουν μια σειρά κλάδοι με πρώτους τους καπνεργάτες. Την Τετάρτη 29 του Απρίλη οι 12.000 καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης αρχίζουν τη μεγάλη απεργία, η οποία τις επόμενες μέρες επεκτείνεται σ' όλη τη χώρα. Η διάδοση των σοσιαλιστικών ιδεών είχε βαθιά επίδραση στους καπνεργάτες, απ' τα πιο ριζοσπαστικά στοιχεία του τόπου και της εποχής.

Στις 4 του Μάη η Αστυνομία επιτίθεται σε απεργούς και τραυματίζεται σοβαρά η εργάτρια Σοφία Κωνσταντινίδου.Δύο μέρες μετά κι ενώ η κινητοποίηση έχει φουντώσει για τα καλά, στη διάρκεια πορείας φασίστες τραυματίζουν τον εργάτη Κ. Σταματίου.Ο Μεταξάς, που "διέρχεται" τη μέρα εκείνη από τη Θεσσαλονίκη κατευθυνόμενος προς τη Γιουγκοσλαβία, δίνει εντολή στους αστυνομικούς να διαλύσουν τους απεργούς με κάθε τρόπο.

Γράφει στις 8 του Μάη ο "Ριζοσπάστης": "Η Αστυνομία έδειξε σήμερα καθαρά πως παίζει το ρόλο του υπηρέτη του καπνεργατικού και του άλλου κεφαλαίου. Με αγριότητα και βανδαλισμούς επιτέθηκε κατά των αόπλων καπνεργατών και καπνεργατριών, των υφαντουργών, των μικρών κοριτσιών και τους αιματοκύλησε. Επί 3,5 ώρες η Θεσσαλονίκη βρισκότανε σε κατάσταση μάχης, μεταξύ των δυνάμεων της Αστυνομίας και ενός μέρους της εργατικής τάξης. Η στάση της Αστυνομίας έχει εξεγείρει το λαό".

Στις 9 του Μάη, μέρα της μεγαλύτερης απεργίας που γνώρισε η Θεσσαλονίκη, 30.000 απεργοί, με τη συμπαράσταση όλου του λαού, καταλαμβάνουν το κέντρο της πόλης και διαδηλώνουν. Χωροφύλακες χτυπούν τους απεργούς και σκοτώνουν 9 διαδηλωτές, ενώ τραυματίζουν πάνω από 200. Πρώτος νεκρός από σφαίρες χαφιέδων, που είχαν οχυρωθεί στην ταράτσα ξενοδοχείου, είναι ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης.Ο τραγικός του θάνατος θα εμπνεύσει τον μεγάλο μας ποιητή Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον "Επιτάφιο". Ο επικεφαλής της Αστυνομίας Ντάκος δίνει εντολή και πυροβολούν εν ψυχρώ τους διαδηλωτές που κατευθύνονται προς το Διοικητήριο. Οι αστυνομικοί παίρνουν τα όπλα από τους στρατιώτες που δεν υπακούουν στις εντολές να πυροβολήσουν τους απεργούς.

Την επόμενη μέρα που γίνεται η κηδεία των θυμάτων, η πόλη βρίσκεται στα χέρια των διαδηλωτών, ενώ οι αστυνομικοί έχουν αποσυρθεί στα τμήματά τους. Τη νύχτα από αντιτορπιλικά, που φτάνουν στο λιμάνι, αποβιβάζονται μεγάλες δυνάμεις στρατού, προκειμένου να "επιβάλλουν την τάξη". Γίνονται εκατοντάδες συλλήψεις και οι περισσότεροι συλληφθέντες στέλνονται στα νησιά. Πολλοί, που θεωρούνται σαν πρωταίτιοι της εξέγερσης, φυλακίζονται και αργότερα παραδίδονται στους ναζί και εκτελούνται.

Το πρωί της Κυριακής πάντως μία τεράστια λαοθάλασσα σχηματίζεται στην κηδεία των θυμάτων. Από τα μπαλκόνια γυναίκες ραίνουν με λουλούδια τους διαδηλωτές, που περνάνε με υψωμένες τις γροθιές, ενώ οι εργάτριες στολίζουν με άνθη τις κάννες των όπλων της στρατιωτικής δύναμης που ακολουθεί. Ο επικεφαλής των στρατιωτών, που συνοδεύουν τους διαδηλωτές, ο λοχαγός Μ. Μαρινάκης τιμώντας τους ήρωες νεκρούς μιλάει στους συγκεντρωμένους. Τονίζει ότι ο στρατός, σαν ένα κομμάτι του λαού, συμμερίζεται τον πόνο και τη θλίψη του. Το 1980 ο απόστρατος πλέον συνταγματάρχης Μ. Μαρινάκης γράφει σε επιστολή του προς το "Ριζοσπάστη":

"Στο ερώτημα αν την ενέργεια που έκανα πριν από σαράντα χρόνια θα την επαναλάμβανα αργότερα, σαν συνταγματάρχης, απαντώ κατηγορηματικά και αδίστακτα ΝΑΙ. Κάθε στρατιώτης είναι ένας στρατευμένος πολίτης. Γι' αυτό, όταν ο λαός μαζεύεται αυθόρμητα για να διαδηλώσει τη δίκαιη απαίτησή του να έχει ελευθερία, εργασία και μόρφωση για τα παιδιά του, ο στρατός δεν τον χτυπά, γιατί ο στρατός είναι τα παιδιά του".

Στις 13 του Μάη γίνεται πανελλαδική πανεργατική απεργία, καταγγέλλονται οι δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη και η εργατική τάξη δείχνει αποφασισμένη να φράξει το δρόμο προς το φασισμό. Στα μέσα του μήνα ο Μεταξάς, θέλοντας να αποφύγει εκείνη την ώρα τη σύγκρουση με την εργατική τάξη, ζητά από τους καπνέμπορους να κάνουν δεκτά τα αιτήματα των καπνεργατών.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ