Μοναξιά χωρίς τον Μαρξ

Μοναξιά χωρίς τον Μαρξ

Ανήκω στην εποχή που η λέξη μοναξιά μάς ήταν άγνωστη, έως αστεία, στην εποχή που η μοναξιά ήταν πολυτέλεια των "βορείων προαστίων" και της "πλατείας της αστείας".

Είμαι η νέα της εποχής του "εμείς", τότε που νιώθαμε πως οι πολλοί νικούν κι ο ένας δεν μπορεί. Μεγάλωσα με το εγώ μου να γίνεται εμείς. Με το μοίρασμα των προσωπικών μου αναζητήσεων και προβλημάτων με τους συντρόφους μου και τους καθοδηγητές μου. "Ομπρέλα" μου μαζί με πολλούς η ΚΝΕ, το ΚΚΕ, η ιδεολογία του κοινού, του μαζί, του βλέπω και ακούω τον άλλο, της οικουμενικής αγάπης.

Θυμάμαι, με ευγνωμοσύνη, να μαθαίνω σιγά σιγά τον εαυτό μου μέσα από την αυτοκριτική μου και μέσα από τον τρόπο που με έβλεπαν και που με αποδέχονταν οι σύντροφοί μου. Από τη δύναμη που έπαιρνα να αντιμετωπίσω με αξιοπρέπεια το γύρω μου κόσμο - την εποχή που η Ελλάδα με μανία και αδημονία προσπαθούσε να καμαρώσει σαν μια από τις χώρες της ΕΟΚ.

Τα μηνύματα που δεχόμασταν τότε από τις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες - κύρια μέσα από τις διάφορες μορφές τέχνης - ήταν κραυγή των λαών τους για την έλλειψη επικοινωνίας, τη μοναξιά που ζούσαν, την απώλεια της κοινωνικής συνείδησης, απ' τη μια, και απ' την άλλη την ανάγκη του καπιταλισμού να χωρίσει το άτομο από το σύνολο. Να μάθει το άτομο να νοιάζεται μόνο για τον εαυτό του, δίχως ν' αγωνίζεται, να γίνουν οι δρόμοι των ανθρώπων εντελώς παράλληλοι. Να μάθει ο άνθρωπος να είναι το άτομο χωρίς πρόσωπο. Η σύγκρουση μεταξύ των λαών και κυβερνήσεων είναι φανερή κι εμείς στην Ελλάδα, έξω απ' όλα αυτά, θεωρούμε εαυτούς "αλώβητους". Νιώθουμε "αυτοπεποίθηση", "δύναμη", είμαστε "ενωμένοι" στα ίδια "οράματα".

Και φτάνουμε στη μέρα που η χώρα μας γίνεται ένα κράμα τριτοκοσμικού καπιταλισμού. Και στη συνέχεια στην "κατάρρευση", όπως κάποιοι θέλουν να λένε, του υπαρκτού σοσιαλισμού. Τότε, αισθάνομαι τους γύρω μου να πισωγυρίζουν. Συνδέουν την ανατροπή με την κοσμοθεωρία που τους γαλούχησε και τους δυνάμωσε. Μπερδεύονται. Υιοθετούν όλες εκείνες τις επιταγές που εξυπηρετούν τις ανάγκες του καπιταλισμού και ο καθένας για τον εαυτό του, βαδίζει μόνος.

Δεν επικοινωνεί με τον άλλο. Δεν έχει τι να πει. Δεν έχει όραμα - το έχει χάσει. Δε νιώθει πλέον αυτοπεποίθηση - χάθηκε κι αυτή μαζί του. Δεν μπορεί να κάνει τίποτα για τους άλλους, ούτε καν για τον εαυτό του, κάτι που θα τον βοηθήσει να νιώσει και πάλι καλά. Η μοναξιά τον βαραίνει όλο και περισσότερο.

Και ψάχνει το όραμα, το οποίο αφέθηκε να το χάσει, μέσα σε βιβλία που φωνάζουν για "αγάπη", "επικοινωνία", "αλληλεγγύη", "διάλογο". Στα αμερικάνικα best sellers που, υποτίθεται, μιλούν για το πώς θ' αγγίξει την ευτυχία, πώς θα μάθει να είναι ο εαυτός του, πώς θα μπορεί να επικοινωνεί με τους άλλους. Αυτό κάνει ο σύγχρονος σαραντάρης - πολλοί σύγχρονοι σαραντάρηδες - για να βρει ξανά τον εαυτό του. Ξεχνάει, όμως, ότι αναζητεί το όραμα σε λάθος δρόμους. Οι θεωρίες που κατά κόρον εμφανίζονται, οδηγούν σε ιδεαλιστικούς μονόδρομους, σε μονοπάτια που αναγκαστικά θα τον γυρίσουν στην αφετηρία του. Είναι φανερό ότι στα κείμενα του Μαρξ θα μπορούσε να δει καθαρά τις λύσεις που επιθυμεί. Είναι βέβαιο πως χωρίς την κοσμοθεωρία μας οι ανθρωποκεντρικές προσεγγίσεις του 20ού αιώνα δε θα είχαν υπάρξει. Ασφαλώς και ο μαρξισμός - λενινισμός είναι η ελπίδα και το μέλλον. Γιατί, απλώς, είναι πάντα το καινούριο. Είναι η επανάσταση. Ισως, έχω δικαίωμα να γράψω για το πώς βλέπω την εποχή μας. Γι' αυτό που σε μένα φαίνεται δήθεν. Για το ψεύτικο, στην προσπάθειά του να φανεί αληθινό. Για την αγωνία πολλών που τη νιώθω, για το σπάνιο που έχασαν και αποζητούν.

Αναζητούν το μαρξισμό σε κείμενα άλλων. Απολαμβάνουν τη μελέτη βιβλίων που πάλι στη μοναξιά θα τους οδηγήσουν. Γιατί απ' αυτά λείπει το εμείς, η αγωνιστική διάθεση, η ουσιαστική κίνηση προς τον άλλο και το σημαντικότερο, ο προβληματισμός του γιατί έφτασαν ως εδώ.

Ο ΜΑΡΞΙΣΜΟΣ είναι πάντα in, σαραντάρη μου!

Ευδοκία ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ - ΣΤΑΜΟΥ