ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ (του ανταποκριτή μας ΒΗΣ. ΓΚΙΝΙΑ). -

Η βολιδοσκόπηση Ελλάδας και Τουρκίας από τις ΗΠΑ για "κοινή" δήλωση, με την οποία θα δεσμεύονταν οι δύο πλευρές για ολοκλήρωση των "Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης" (ΜΟΕ) στο Αιγαίο σύμφωνα με τις προτάσεις του ΓΓ του ΝΑΤΟ Χ. Σολάνα, δεν απέδωσε, χτες στο Λουξεμβούργο αλλά, όπως δήλωσε ο Θ. Πάγκαλος "είμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία".Τα ΜΟΕ στο Αιγαίο, μια "βελτιωμένη" έκδοση των συμφωνιών του 1988 ("πρωτόκολλα Παπούλια - Γιλμάζ") ώστε να προσαρμόζονται στη "νέα" στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ, φαίνεται ότι έχουν ήδη συμφωνηθεί σ' επίπεδο "τεχνοκρατικών" ΝΑΤΟικών συζητήσεων στις Βρυξέλλες, και η πολιτική συμφωνία βρίσκεται "στην τελική ευθεία". Αλλά δυσχεραίνει η προσπάθεια της Αγκυρας να "μεγιστοποιήσει" τα οφέλη της "βελτίωσης", εισάγοντας θέματα συγκυριαρχίας στο Αιγαίο. Τα ΜΟΕ στο Αιγαίο αποτέλεσαν και το κύριο θέμα συζήτησης της Αμερικανίδας ΥΠΕΞ Μ. Ολμπράιτ, στις διαδοχικές συναντήσεις που είχε σε ξενοδοχείο του Λουξεμβούργου με τον Ελληνα ΥΠΕΞ Θ. Πάγκαλο και τον Τούρκο ομόλογό του Ισμ. Τζεμ, στο περιθώριο της διήμερης Συνόδου Υπουργών Εξωτερικών (NAC) του ΝΑΤΟ. Ο Θ. Πάγκαλος με δηλώσεις του επιβεβαίωσε το έντονο αμερικανικό ενδιαφέρον "για συνέχιση" των συζητήσεων, που γίνονται υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα και επέρριψε ευθύνες στην τουρκική πλευρά για τη μη επίτευξη της συμφωνίας. Σύμφωνα με τον Θ. Πάγκαλο "και σήμερα θα μπορούσαμε να υπογράψουμε, αν η Τουρκία δεν προσπαθούσε να επεκτείνει τη συμφωνία για τα ΜΟΕ και σε άλλα θέματα.Ως γνωστόν οι προτάσεις Σολάνα διατυπώθηκαν τον Οκτώβρη 1997 και αφορούν δύο τομείς: την αποφυγή των προκλήσεων στο Αιγαίο μ' ένα "μεμοράντουμ" και "κατευθυντήριες γραμμές" στα πλαίσια των συμφωνιών του 1988 ("πρωτόκαλλα Γιλμάζ - Παπούλια") και τη "βελτίωση" της εφαρμογής τους με την "προσαρμογή" Ελλάδας και Τουρκίας στο "Σύστημα εναέριας διοίκησης και ελέγχου" (ACCS) της "νέας" στρατιωτικής δομής του ΝΑΤΟ. Γίνεται φανερό ότι ακριβώς η "βελτίωση" αποτελεί και το πεδίο διάστασης ανάμεσα στις δύο πλευρές, αφού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για απαιτήσεις κάθε είδους. Εξάλλου, η συμφωνία για το ACCS και τη "νέα" δομή του ΝΑΤΟ τελούν υπό συζήτηση όσον αφορά τα "ειδικά" ζητήματα και την υλοποίηση της ομόφωνης απόφασης του Δεκέμβρη του 1997. Οσον αφορά τη συμφωνία της Μαδρίτης, στην οποία αναφέρθηκε η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ, ο Θ. Πάγκαλος διαμαρτυρήθηκε για την ακύρωσή της ρίχνοντας όλες τις ευθύνες στην Αγκυρα και δήλωσε ότι "δεν έχουν νόημα ανάλογες δηλώσεις παρά μόνο αν υπάρξει αλλαγή κλίματος" και αυτό γιατί "οξύνεται η συνολική δυσπιστία". Ο Ελληνας ΥΠΕΞ ενημέρωσε την Μ. Ολμπράιτ και για τις θέσεις της Αθήνας σχετικά με τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης / Τουρκίας. Εντύπωση προκάλεσε η δήλωση του ίδιου του Θ. Πάγκαλου, σύμφωνα με την οποία, μετά την ενημέρωση για τα ελληνοτουρκικά, η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ ουσιαστικά του "τράβηξε το αυτί", επισημαίνοντας ότι "θα πρέπει να αποφεύγονται οι εντάσεις και οι περιττές επιθετικές δηλώσεις που φορτίζουν το κλίμα". Ενα δεύτερο σημείο που έκανε εντύπωση από τις χτεσινές δηλώσεις Πάγκαλου είναι και ο ισχυρισμός του ότι τώρα, μετά από μήνες, η αμερικανική πλευρά βρίσκει "εξαιρετικά ενδιαφέρουσα" την εκκρεμούσα ελληνική πρόταση για απαγόρευση πτήσεων στρατιωτικών αεροπλάνων πάνω από την Κύπρο.Το θέμα της εγκατάστασης των ρωσικών πυραύλων S-300 στην Κύπρο συζητήθηκε χτες το πρωί και στη διμερή συνάντηση του Θ. Πάγκαλου με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Ευγ. Πριμακόφ στην οποία επιβεβαιώθηκε η διαθεσιμότητα της Μόσχας να εφαρμόσει τη σύμβαση με τη Λευκωσία, αλλά και να "μην επιμείνει" στην εφαρμογή της σε περίπτωση εξεύρεσης φόρμουλας αποστρατιωτικοποίησης της Νήσου. Η Αμερικανίδα ΥΠΕΞ συναντήθηκε χτες και με τον Τούρκο ομόλογό της Ισμαϊλ Τζεμ, ο οποίος χαρακτήρισε τη συνάντηση "φιλική" και "συνήθη". Ο Τούρκος ΥΠΕΞ εξήρε τη συμφωνία για τα ΜΟΕ στο Αιγαίο, ευχήθηκε ένα "πρώτο, θετικό, ελληνικό βήμα" και αναφέρθηκε στη συμφωνία της Μαδρίτης χαρακτηρίζοντάς την ένα πολύ σημαντικό κείμενο το οποίο εξακολουθεί να βρίσκεται σε ισχύ.