Ο Νίκανδρος Κεπέσης "πρωτομάχος της Αντίστασης, και του λαϊκού κινήματος του Πειραιά" (χαρακτηρισμός από κείμενο του Σόλωνα Γρηγοριάδη) πειραματίζεται και στη συγγραφική αρένα, μεταφέροντας εμπειρίες της κομματικής, πολιτικής και προσωπικής ζωής του. Ο αναγνώστης των κειμένων του ολοκληρώνει την εικόνα και τη στάση ενός ανθρώπου μέσα στη σύγχρονη πραγματικότητα.

Το ένατο βιβλίο του αναφέρεται, κυρίως, σε αναμνήσεις που ζωντανεύουν, καθώς ο συγγραφέας επισκέπτεται τη γενέτειρά του (το Λιβίσι της Μ. Ασίας), ύστερα από 75 χρόνια ξεριζωμού. "Το σπίτι μου το πατρικό, κι ας το πατούν οι ξένοι, είναι στοιχειό και με καλεί, στοιχειό και με προσμένει", όπως λυρικότατα λέει ο ποιητής.

Η ειλικρινής φιλία με τους Τούρκους που πατούν τα ιερά χώματα της χαμένης πια πατρίδας, δείχνει ακόμη μια φορά ότι οι δυο λαοί δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν, όπως και πριν την καταστροφή: "Μουσουλμάνοι και χριστιανοί εργαζόμενοι ζούσαν σχεδόν σαν ομόθρησκοι με σεβασμό ο ένας στη θρησκεία του άλλου... Καθένας με τις δικές του γιορτές και τα πανηγύρια... σχεδόν ίσοι προς ίσους, με τις φιλίες και τις έχθρες τους, σχεδόν όπως συμβαίνει και με τους ομοεθνής".

Ο κύκλος με τα "Μικρασιατικά" ολοκληρώνεται με το άρθρο: "Μικρασιατική εκστρατεία, 15 Μάη 1919 - Σεπτέμβρης 1922" (ΚΟΜΕΠ 1984, τ. 5ος), για τα αίτια και τους υπεύθυνους αυτής της τραγωδίας. Αναδύονται, φυσικά, και τα "Χρονίζοντα προβλήματα που ζητάνε άμεσα λύση (άρθρο του Ν. Κ.) και την πλήρη αποκατάσταση των προσφύγων.

Το βιβλίο αφιερώνεται: "Σ' όσους έπεσαν στα πεδία των μαχών ή βασανίστηκαν στα στρατόπεδα και την αιχμαλωσία, ανεξάρτητα από εθνότητα και θρήσκευμα. Σ' όσες κι όσους αγωνίζονται ενάντια στη βία και τον πόλεμο. Για την ελευθερία, τη δημοκρατία και την ειρήνη". (Εκδόσεις "Μαυρίδης", 1998).

Ευγενία ΖΩΓΡΑΦΟΥ