Η θωράκιση των μνημείων μέσω νόμου - "εργαλείου" και όχι κειμένου που χρειάζεται περαιτέρω ερμηνεία, αλλά και οι τρόποι διεπιστημονικής συνεργασίας στα έργα, τις ανασκαφές κλπ., ήταν τα θέματα της δεύτερης ημερίδας που έγινε χτες στο ΥΠΠΟ, με θέμα το προσχέδιο του Αρχαιολογικού Νόμου.

Αν και ο υπουργός φάνηκε να επανορθώνει, χαρακτηρίζοντας τεκμηριωμένες τις παρατηρήσεις των αρχαιολόγων, μένουν ανοιχτά ακόμα πολλά θέματα όπως τα χρονολογικά όρια της προστασίας, που αφήνουν ακάλυπτες τις αρχαιότητες από το 1453 και μετά. Αναφέρθηκαν ασάφειες που θέτουν υπό αίρεση τη συνταγματική υποχρέωση, η πολιτιστική κληρονομιά να προστατεύεται μόνο από το κράτος, διατάξεις που αντιφάσκουν κ. ά. Εδώ παρενέβησαν και εκπρόσωποι της Εκκλησίας, προσπαθώντας να διασφαλίσουν "ιδιοκτησιακά" δικαιώματα! Την ημερίδα"μονοπώλησε" το θέμα των έργων στα ακίνητα μνημεία, δηλαδή ο ρόλος των αρχιτεκτόνων, αρχαιολόγων, συντηρητών και ποιος έχει τελικά την ευθύνη. Οι μηχανικοί ζητούν, να έχουν τη διοίκηση του έργου και τα έργα σε αρχαία μνημεία να ενταχθούν στο νόμο 716 περί "δημοσίων έργων" (!) Επομένως και για τη συντήρηση θα γίνονται αναθέσεις και θα εκδίδονται τιμολόγια...

Αντί σχολίου, όμως, αξίζει να παραθέσουμετην παρέμβαση του επίτιμου διευθυντή Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων καθηγητή Νίκου Ζία: "Η συντήρηση και κάθε έργο σε μνημείο δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως οιοδήποτε τεχνικό έργο. Είναι επικίνδυνος τρόπος προσέγγισης. Η μορφή και το υλικό των μνημείων δεν είναι μετρήσιμο μέγεθος. Οι επεμβάσεις δεν μπορεί να αντιμετωπίζονται με τεχνική διεύθυνση, αλλά να αποτελούν καρπό γενικότερης διεπιστημονικής προσέγγισης των μνημείων. Το ποιος διευθύνει το έργο της αναστήλωσης δε γράφεται στο νόμο, αλλά η συντήρηση έρχεται για να σώσει και ο κύριος τρόπος είναι η αυτεπιστασία. Ολα τα άλλα υπογραμμίζουν τις αδυναμίες μας". Τοποθέτηση ιδιαίτερα επίκαιρη, όταν αυτές οι αδυναμίες οδηγούν σε πληθώρα ιδιωτικών αναθέσεων, πολύ περισσότερο τώρα που τα έργα στα μνημεία συνδέονται με τη διαχείριση και αξιοποίηση αυτών. Εννοια εξαιρετικά επικίνδυνη, την οποία δε διασαφηνίζει ούτε το νομοσχέδιο. Οι συντηρητές διά της προέδρου του συλλόγου κατέθεσαν δικές τους προτάσεις, τονίζοντας ότι ο συντηρητής θα πρέπει να συμμετέχει ισότιμα στη διαδικασία διάσωσης της πολιτιστικής κληρονομιάς. Προτείνουν συμμετοχή των συντηρητών σε μετακινήσεις αρχαίων στο εξωτερικό προς έκθεσή τους. Να συμπεριληφθεί διάταξη που να ορίζει ότι "η ανάμειξη στο εμπόριο έργων τέχνης δεν είναι συμβατή με το επάγγελμα του συντηρητή", να απαλειφθεί η διάταξη που δίνει τη δυνατότητα εξαγωγής αρχαιοτήτων στο εξωτερικό με σκοπό τη συντήρησή τους. Το θέμα εξαγωγής - εισαγωγής αρχαίων επανέφερε η αρχαιολόγος Φανή Δροσογιάννη, επισημαίνονταςτην αδυναμία να ελεγχθεί αυτή η διαδικασία, αφού κατά 95% αφορά προϊόντα λαθρανασκαφών. Αρα απαιτείται αυστηρότερος και ασφυκτικός έλεγχος για ένα θέμα που το προσχέδιο υστερεί δεδομένων και των συλλητών.

Αν και οι δυο ημερίδες ήταν πλήρεις παρατηρήσεων, το τελικό σχέδιο θα επεξεργαστεί η ίδια ομάδα νομικών που συνέταξε το προσχέδιο. Οι άνθρωποι της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας δείχνουν ανήσυχοι, καθώς χάνουν σημαντικά "κλειδιά προστασίας" και ελέγχου της πολιτιστικής κληρονομιάς.