Ακόμη μια ταινία βρετανικής προέλευσης φτάνει στις κινηματογραφικές αίθουσες, για να μας υπενθυμίσει, άλλη μια φορά, πόσο ανθεκτικός και γόνιμος ήταν ο σπόρος που έριξε στη δεκαετία του '60 το ρεύμα του "free cinema" στον αγγλικό κινηματογράφο. Από τότε έχουν περάσει 3 δεκαετίες, έχουν μεσολαβήσει κοινωνικές και οικονομικές αλλαγές, πολιτικές ανατροπές έχουν επιχειρήσει και συχνά έχουν καταφέρει να εκπορθήσουν μια λαϊκή κουλτούρα κοινωνικής αλληλεγγύης και συντροφικότητας, με ρίζες στην εποχή που ο Ενγκελς έγραφε για την "κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία". Παρ' όλα αυτά, με μικρά διαλείμματα, ο αγγλικός κινηματογράφος εξακολουθεί να αντιστέκεται και μοιάζει "εικονοκλαστικά" να αντλεί την αισθητική του από εκείνο το βιβλίο του Ενγκελς. Εκφράζοντας, ίσως, τα κρυμμένα αποθέματα άμυνας της κοινωνίας στρέφει κάθε τόσο τον φακό του στην πραγματικότητα, όσο σκοτεινή, περίπλοκη, αδιέξοδη κι αν εμφανίζεται αυτή κάποτε. Χωρίς κανένας αυτόκλητος πρωτοπόρος της καλλιτεχνικής θεωρίας να ζητά ή να απαιτεί κάτι τέτοιο, οι αγγλικές ταινίες των τελευταίων χρόνων καταγράφουν τις μεταβολές στην κοινωνία και τις συνακόλουθες επιπτώσεις τους στις συνειδήσεις και στις σχέσεις των ανθρώπων. Φωτογραφίζουν την πραγματικότητα χωρίς να θεωρούν καμιά πλευρά της ανίερη ή ξένη και αναζητούν μέσα σε αυτή τα δυναμικά της στοιχεία, τα στοιχεία που προσδίδουν ένα εσωτερικό επίπεδο κίνησης πίσω από τη συμβατικότητα της κινηματογραφικής εικόνας και τείνουν να την καθιστούν χρηστική... Σε αυτό το ρεύμα "ανήκει" και η ταινία της Αντονία Μπερντ.Εδώ ο πρωταγωνιστής, ο Ρέι (Ρόμπερτ Καρλάιλ),μαχητικό μέλος γύρω στο 1980 της βρετανικής Αριστεράς, επιχειρεί στην αρχή του φιλμ μια ένοπλη ληστεία με τους τέσσερις συνεργάτες του. Εχοντας κάποτε πιστέψει ότι υπηρετεί σε κάποιο χαράκωμα του κοινωνικού πολέμου, ο Ρέι θέλησε να γίνει ένα είδος Ρομπέν των Δασών, ένας ιδεολόγος ληστής από τα λαϊκά προάστια του Λονδίνου. Ομως η τελευταία δουλιά θα τον φέρει αντιμέτωπο με τη διάψευση μιας αυταπάτης, η εσωτερική σύγκρουση της ομάδας του, η αποκάλυψη της διαφθοράς της από τους κρατικούς μηχανισμούς που την καταδιώκουν, η αποτυχία μιας "αποστολής" φαντάζουν στον Ρέι σαν τα σημάδια μιας γενικότερης πολιτικής ήττας στα τέλη της δεκαετίας του '90. Κι ενώ όλα αυτά θέτουν μπροστά του το τέλος μιας εποχής και μιας προσωπικής στάσης, μια ερωτική σχέση, η οικογενειακή παράδοση, μνήμες από ένα άλλο μαχητικό παρελθόν διαγράφουν μπροστά του έναν καινούριο δρόμο...

(ΔΕΞΑΜΕΝΗ, ΑΒΑΝΑ, ΜΠΟΜΠΟΝΙΕΡΑ, ΜΠΡΟΝΤΓΟΥΑΙΗ, ΡΙΟ, ΣΠΟΡΤΙΓΚ, ΒΙΛΑΤΖ)

Αν έχεις, η αξία σου μετριέται με την περιουσία σου κι η μοναξιά σου βρίσκει μια θέση κι ένα "νόημα" μέσα στην κλίμακα της κοινωνικής ιεραρχίας. Αν δεν έχεις, μπορεί για ένα κομμάτι ψωμί να υφίστασαι κάθε είδους προσβολή, η εικόνα της ζωής συχνά μπορεί να φανεί ξένη, να κυλά από μόνη της χωρίς εσένα, κι η μοναξιά σου εύκολα σε ρίχνει σε ένα περιθώριο αόρατο στους άλλους, τελείως δικό σου, σε μια περιοχή που οριοθετείται από έναν άγραφο κοινωνικό νόμο, που εσύ σαν προλετάριος μπορεί κάποια στιγμή να την ανακαλύψεις ξαφνικά και οδυνηρά. Ανάμεσα στην κινηματογραφική ελαφρότητα των νεανικών ταινιών του Ρομέρ και σε μια ζωή "δίχως στέγη δίχως νόμο" της Ανιές Βαρντά, το φιλμ της Λετισά Μασόν ακολουθεί τα βήματα της ηρωίδας της, της 26χρονης Αλίς (Σαντρίν Κιμπερλέν),που μια τυχαία μέρα για έναν τυχαίο λόγο θα απολυθεί από ένα κονσερβοποιείο ψαριών, όπου δούλευε. Μια απογοήτευση, που θα σβήσει σε μια συνάντηση με τη μητέρα και σε ένα μεθύσι με τη φίλη που δουλεύει στην καντίνα, πρωινά με τις μικρές αγγελίες των εφημερίδων, "συνεντεύξεις" για δουλιά με πιθανούς εργοδότες - ανακριτές κι έπειτα με μια βαλίτσα κι ένα κασετόφωνο στο χέρι η Αλίς φτάνει σε ένα φτηνό ξενοδοχείο, για να μείνει εκεί όσο το επιτρέπουν οι οικονομίες της μέχρι να βρει καινούρια δουλιά. Μια ζωή μοναχική, παράλληλη με τις μοναχικές ζωές των συνομηλίκων της, που μοιράζονται το χώρο του ξενοδοχείου, το ίδιο ξένοι όλοι σε μια πολυεθνική Γαλλία, φτιάχνοντας εκεί μια περιστασιακή οικογένεια λίγων ημερών. Εργάτης σε οικοδομές ο Μπρούνο, περιφέρεται κι αυτός στον ίδιο χώρο, για να γνωριστεί με την Αλίς, να αποδειχτεί και για τους δυο πόσο δύσκολο είναι να έρθουν κοντά δυο άνθρωποι, όταν ο ίδιος τους ο εαυτός μοιάζει να ξεφεύγει από τα χέρια τους. Πόσο δύσκολο, να δρασκελίσει κανείς ένα χάσμα επικοινωνίας, που συνεχώς μεγαλώνει όσο ο κόσμος γίνεται πιο ξένος για τους ανθρώπους που δεν έχουν τίποτα δικό τους.

(ΑΤΤΕΝΕ)

Από τη γαλλική Λυών και την Αλίς στη Νέα Υόρκη και τον Ρέντμοντ, άλλον ένα άνεργο νέο από τις λαϊκές γειτονιές, που μέχρι να φτιάξουν τα πράγματα εγκαθίσταται στο σπίτι του φίλου του Στρετς. Ο Στρετς θέλει να γίνει βασιλιάς στο εμπόριο μπίρας της συνοικίας του, απεχθάνεται τους αλκοολικούς κι έχει ένα όπλο για να αντιμετωπίζει τους ανταγωνιστές του. Ο Ρέντμοντ προσπαθεί να ξεφύγει από τη φίλη του που θέλει πάντοτε να τον ακολουθεί, περνά τον άφθονο ελεύθερο χρόνο του "αναζητώντας την αλήθεια", μπλέκει σε ύποπτες κι επικίνδυνες δοσοληψίες για χάρη ενός θείου Σαμ, αποτυχημένου μαφιόζου, κι ερωτεύεται μια αεροσυνοδό που γνωρίζει μια μέρα στο μετρό. Η ζωή στο δρόμο, μια ελαφριά δόση τρέλας, ένας κόσμος, όπου το "περιθώριο" τείνει να γίνει πλειοψηφία, παύοντας έτσι να αποτελεί περιθώριο. Μια ευθυμία προβάλλεται σαν αντίβαρο σε ένα υπαρξιακό κενό, αναγνωρίσιμο ανάμεσα στην αναζήτηση και στην αμπελοφιλοσοφία της καθημερινότητας, με τον ίδιο τρόπο που η ταινία του Μάθιου Χάρισον κινείται ανάμεσα στο ρεαλισμό και την καρικατούρα. Χαρακτηριστικό δείγμα του ανεξάρτητου αμερικανικού κινηματογράφου, που αγγίζει κι αυτός την τυποποίηση μέσα στην ίδια την ελευθεριότητα της γραφής του, όπως κι ο "επίσημος" χολιγουντιανός μέσα στα ασφυκτικά όρια που θέτει το σύστημα της παραγωγής.

(ΕΚΡΑΝ, ΘΗΣΕΙΟΝ)

Στο Φοίνιξ, μια μικρή πόλη της Αριζόνα, οι ντετέκτιβ της Αστυνομίας έχουν μια διπλή σχέση με το έγκλημα, σαν διώκτες της παρανομίας και, ταυτόχρονα, υπάλληλοι και "εισπράκτορες" των τοκογλύφων και των προαγωγών της πόλης. Κυριευμένος από το πάθος του τζόγου ένας αστυνομικός, ο Χάρι (Ρέι Λιότα),μοιάζει σαν το μόνο τίμιο πρόσωπο της ταινίας, ένας άνθρωπος που κάθε στιγμή παίζει τη ζωή του στα ζάρια, στοιχηματίζει για τα πάντα με τους πάντες κι αν δε βρίσκει κανέναν πρόθυμο σε αυτό το παιχνίδι, του αρκεί για αντίπαλος ο εαυτός του. Κάποτε θα βρεθεί να χρωστά ένα μεγάλο ποσό από στοιχήματα σε έναν παράνομο πράκτορα και προκειμένου να υποθηκεύσει τη ζωή του σε αυτόν θα επιχειρήσει να ληστέψει με τους συναδέλφους του έναν τοκογλύφο. Ομως τα στοιχεία ένα ένα φαίνεται να χάνονται γι' αυτόν σαν σε ένα στημένο παιχνίδι. Κι ο Ρέι, λίγο πριν το θάνατό του θα εγκαταλείψει την πίστη του στην τύχη, για να δώσει στη ζωή του την τάξη και τη δικαιοσύνη που επιθυμεί. Σκοτεινός λυρισμός στο ύφος ενός φιλμ νουάρ, σκηνοθετημένου από τον Ντάνι Κάνον.

(ΑΘΗΝΑΙΑ, ΑΝΕΣΙΣ, ΦΙΛΟΘΕΗ)

"Η ταινία αυτή γράφτηκε από έναν καθηγητή" μάς πληροφορούν οι τίτλοι στο τέλος του φιλμ, που αφηγείται τον προσωπικό αγώνα ενός καθηγητή, μέσα στο εκρηκτικό χάος του δημόσιου εκπαιδευτικού συστήματος των ΗΠΑ. Είναι μεγάλη η απόσταση που χωρίζει την εικόνα που προσφέρει η ταινία από οποιαδήποτε ελληνική εμπειρία, όμως είναι σίγουρο ότι, αν βοηθούσε κι ένας μαθητής στο γράψιμο της ταινίας, το σενάριό της θα προσγειωνόταν πιο ομαλά στην πραγματικότητα, δε θα εξομοιώνονταν συλλήβδην νεανικές συμπεριφορές με διαφορετικό μεταξύ τους περιεχόμενο, οι τύποι θα υποσκέλιζαν λιγότερο την ουσία και η ακραία συμπεριφορά του καθηγητή (Σάμιουελ Τζάκσον) θα δικαιωνόταν ή θα αιτιολογούνταν στον ίδιο βαθμό με τις "ακατανόητες" ακρότητες των μαθητών του. Και τότε, ακόμη και η μονομαχία πριν το φινάλε, μπορεί να μην είχε λόγο ύπαρξης... Σκηνοθεσία Κέβιν Ρέινολντς.

(ΑΕΛΛΩ, ΑΝΝΑ ΝΤΟΡ, ΑΤΤΙΚΟΝ ΑΛΣΟΣ, ΒΙΛΑΤΖ, ΒΟΞ, ΚΗΦΙΣΙΑ, ΝΤΑΛΙΑ)

Ερωτικό θρίλερ του Τζον Μακ Νότον που διαδραματίζεται στο ήσυχο περιβάλλον της "υψηλής κοινωνίας" ενός αμερικανικού προαστίου. Ερωτικά πάθη και προσωπικές συνωμοσίες υπονομεύουν μια επιφανειακή τάξη και αποκαλύπτουν μια διαφορετική πραγματικότητα. Με τους Ματ Ντίλον, Τερέζα Ράσελ, Ντενίζ Ρίτσαρντς κ.ά.

(ΣΙΝΕΠΟΛΙΣ, ΑΛΕΚΑ, ΒΙΛΑΤΖ, ΕΛΛΗΝΙΣ, ΝΕΑ ΠΑΝΑΘΗΝΑΙΑ, ΠΑΛΑΣ, ΣΙΝΕ ΠΑΡΙ, ΤΡΙΑΝΟΝ, ΦΙΛΙΠ, ΨΥΡΡΗ, ΑΛΣΟΣ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΧΑΛΑΝΔΡΙ, ΧΛΟΗ, ΣΙΝΕ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ)

Περιπέτεια του Τζον Νικολέλα,που εκτυλίσσεται σε ένα υποτιθέμενο μυθολογικό παρελθόν με μάγους, δράκους, πολεμιστές, ανύπαρκτους θεούς και αφέλεια στο στιλ του τηλεοπτικού "Ηρακλή".

(ΣΙΝΕΠΟΛΙΣ, ΑΜΟΡΕ, ΒΙΛΑΤΖ)

Αγης ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ