- Τι ξέρουμε εμείς, του είπα, περί παγκόσμιας αγοράς, περί χρηματιστηριακών παιγνιδιών, περί πολυεθνικών και επιχειρήσεων πάσης μορφής;

- Δεν ξέρουμε, μου απάντησε, γιατί δε μας έμαθαν. Οταν ήμασταν μαθητές, μας έκαναν την παραμικρή νύξη γι' αυτά τα θέματα;

- Οχι. Κι όσοι από μας δεν ασχοληθήκαμε ειδικά με "οικονομισιές", όπως τις λέει ο λαός, εμείναμε ντουβάρια. Εγώ, θα το πιστέψεις; Δεν ξέρω τι είναι γραμμάτιο και τι συναλλαγματική. Δεν ξέρω να τα ξεχωρίσω. Ασε τα χρεόγραφα, τις μετοχές και τα λοιπά...

- Μήπως ξέρω εγώ; μου απάντησε ο φίλος μου. Οπως είπες, δε διδαχτήκαμε στα σχολεία τίποτε σχετικό με την οικονομία. Και πιστεύω ότι αυτό ήταν σκόπιμο. Η μεγαλοαστική τάξη δεν είχε συμφέρον, ν' ανοίξει τα μάτια και των παιδιών του λαουτζίκου. Τα μυστικά της οικονομίας τα φύλαγε για τα δικά της παιδιά. Εχεις προσέξει ότι οι γιοι και οι κόρες των μεγαλοαστών και των πλουτοκρατών επιδίδονται, κατά κανόνα, σε ανώτερες σπουδές και μελέτες, σχετικές με την οικονομία;

- Συμφωνώ μ' αυτά. Και γι' αυτό επαναλαμβάνω την αντίρρησή μου: Τι να πούμε εμείς περί οικονομίας και περί των συστημάτων που τη διέπουν;

- Δε θα πούμε τέτοια, μου διευκρίνισε ο φίλος μου. Θα συζητήσουμε ένα απλό θέμα, που είναι κυρίως κοινωνικό. Κοίταξε, τι γίνεται απέναντί μας...

- Πόσο πολλαπλασίασε τη δύναμή του ο άνθρωπος, μου είπε ο φίλος μου, χάρη στην επιστήμη και στην τεχνική! Επιστήμονες και τεχνίτες εργάστηκαν επί χρόνια, για να επιτύχουν αυτές τις εφευρέσεις, προς όφελος όλων των ανθρώπων. Ο,τι το καλό και το ωφέλιμο, προερχόμενο από την κοινή προσπάθεια, πρέπει να είναι για το κοινό, για το σύνολο. Γιατί αυτές τις θαυμαστές επιτεύξεις τις καρπώθηκαν οι λίγοι, οι λεγόμενοι επιχειρηματίες; Με ποιο τρόπο και με ποιο δικαίωμα; Αυτά τα αξιοθαύμαστα μηχανήματα, που βλέπουμε απέναντί μας, δεν ανήκουν πια στο σύνολο, ούτε καν σ' αυτούς, που τα χειρίζονται, αλλά σε έναν αφέντη, που εσύ τον βλέπεις πουθενά; Ούτε θα τον δεις. Ποιος θεός ή διάβολος το θέλει αυτό;

Είχε εξαφθεί ο αγαθός φίλος μου. Για να τον ηρεμήσω, σκέφτηκα να του διηγηθώ μια ιστορία, που δείχνει το μεγαλείο και την ανθρωπιά του επιστήμονα και την αρπακτικότητα και την ευτέλεια του επιχειρηματία.

- Οταν ο Μαρκόνι ανακάλυψε τον ασύρματο τηλέγραφο, τον επισκέφτηκε ένας φίλος του τραπεζίτης και χρηματιστής και του είπε:

"- Αγαπητέ μου, σοφέ μου φίλε! Τι θαυμάσια η εφεύρεσή σου! Τώρα χάρη σ' αυτήν, θα μαθαίνουμε αυτοστιγμεί τις τιμές του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης!

"- Καλέ μου φίλε, του απάντησε ο Μαρκόνι, όταν παιδευόμουνα μ' αυτήν την εφεύρεση, δε σκεφτόμουν, ούτε εσένα, ούτε τις τιμές του Χρηματιστηρίου. Σκεφτόμουν το ναυτόπουλο, που ταξιδεύει χειμωνιάτικα στη μέση του ωκεανού και θα μπορεί, τη βραδιά των Χριστουγέννων, να στείλει μήνυμα στη μάνα του: Μάνα, είμαι καλά - Καλά Χριστούγεννα...

Ασημάκης ΓΙΑΛΑΜΑΣ