Για την επαρχία, έχουν, ήδη, κωδικοποιηθεί σαν οι εκλογές του "Καποδίστρια" και η κόντρα, σε ένα βαθμό, θα έχει και τέτοια χαρακτηριστικά. Το αποτέλεσμα θα καταγράψει και την εκφρασμένη ήδη με άλλους τρόπους αντίδραση των κοινοτήτων στην αναγκαστική κατάργησή τους. Και έτσι να μην ήταν όμως, το ίδιο το γεγονός ότι η κυβέρνηση έχει δώσει σ' αυτές τις εκλογές χαρακτήρα δημοψηφίσματος για την έγκριση του συνόλου της πολιτικής της, κάνει καθαρό πως καμία ψήφος για την καταδίκη αυτής της πολιτικής δεν πρέπει να χαθεί, πολύ περισσότερο, δεν πρέπει να χαθεί εξαιτίας νομικοτεχνικών προβλημάτων.

Τέτοιος κίνδυνος υπάρχει και μόνο από το γεγονός ότι ο νέος εκλογικός χάρτης οδήγησε αναγκαστικά και σε αλλαγές στην εκλογική διαδικασία. Οι γνώστες αυτής της διαδικασίας βεβαιώνουν πως και μόνη η βιασύνη, με την οποία επιβλήθηκε το σχέδιο των αναγκαστικών συνενώσεων κοινοτήτων, δημιουργεί πολλά προβλήματα. Το γεγονός είναι ότι η σχετική εγκύκλιος για την εκλογική διαδικασία στη νέα πραγματικότητα πέρασε από σαράντα κύματα μέχρι να πάρει έγκριση ως τελικό κείμενο. Οπως επίσης γεγονός είναι ότι η αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου ακόμα προσπαθεί να μπαλώσει τρύπες στα διάφορα νομικά κενά που υπάρχουν στη σχετική νομοθεσία.

Ο "Ρ", σε μια προσπάθεια να αποσαφηνιστεί όσο το δυνατόν καλύτερα ηεγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών για την εκλογική διαδικασία, παρουσιάζει σήμερα μια σειρά νομοτεχνικές οδηγίες που επεξεργάστηκε το Τμήμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Περιβάλλοντος της ΚΕ του ΚΚΕ, έτσι ώστε η εκλογική μάχη να δοθεί με όσο το δυνατόν περισσότερα εφόδια και βέβαια τις λιγότερες απώλειες.

Επικεντρώνουμε την αναφορά κύρια στις αλλαγές που προκύπτουν από τον "Καποδίστρια".

Ενα από τα σημεία που χρειάζονται προσοχή είναι ο ορισμός των νέων υποδιαιρέσεων, όπως προκύπτουν από τον "Καποδίστρια".

Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 10 του ν. 2539/97, η εδαφική περιφέρεια κάθε καταργούμενου ΟΤΑ και κάθε προσαρτώμενου συνοικισμού αποτελεί υποδιαίρεση της ενιαίας εδαφικής περιφέρειας και προσδιορίζεται με τον όρο "Δημοτικό ή Κοινοτικό Διαμέρισμα" και περιλαμβάνει και τον πληθυσμό του καταργούμενου ΟΤΑ.

Στο σημείο αυτό, πρέπει να εξηγηθεί ότι: Δημοτικά διαμερίσματα, στα οποία θα εφαρμοστούν οι διατάξεις για την εκλογή και λειτουργία των τοπικών συμβουλίων, είναι και οι πρώην Δήμοι και Κοινότητες που αποτέλεσαν ένα Δήμο που δημιουργήθηκε από τη συνένωσή τους με παλαιότερους νόμους (1416/84 και 1622/82), ανεξάρτητα από το αν αυτός ο δήμος διατηρείται χωρίς μεταβολή ή συνενώνεται με άλλους δήμους ή κοινότητες.

α) Εστω δήμος που δεν έχει καμία μεταβολή με το νόμο 2539/97 και έχει προέλθει από συνένωση δύο (2) δήμων και έξι (6) κοινοτήτων. Οι 2 δήμοι και οι 6 κοινότητες είναι διαμερίσματα και θα εφαρμοστούν οι διατάξεις για τα τοπικά συμβούλια.

β) Εστω ότι ο παραπάνω δήμος καταργείται και συνενώνεται με άλλες 10 κοινότητες. Τότε οι 2 πρώην δήμοι, οι 6 παλιές κοινότητες, αλλά και οι 10 συνενούμενες αποτελούν και οι 18 δημοτικά διαμερίσματα.

Στους δήμους που δεν έχουν καμία μεταβολή με τον 2539/97 και στις 2 κοινότητες που έγιναν δήμοι, ο αριθμός των συμβούλων καθορίζεται από τον πληθυσμό τους με βάση την απογραφή του '91.

Δηλαδή: Μέχρι 5.000 κατοίκους 11 μέλη, μέχρι 10.000 κατοίκους 15 μέλη, μέχρι 30.000 κατοίκους 19 μέλη, μέχρι 60.000 κατοίκους 25 μέλη, μέχρι 100.000 κατοίκους 31 μέλη, μέχρι 150.000 κατοίκους 35 μέλη, μέχρι 500.000 κατοίκους 39 μέλη και από 500.000 και πάνω 41 μέλη δημοτικού συμβουλίου. Στον αριθμό αυτό δεν περιλαμβάνεται ο δήμαρχος.

Στους δήμους που προέρχονται από συνένωση, ο αριθμός του δημοτικού συμβουλίου καθορίζεται από τον αριθμό των μελών, με βάση τον πληθυσμό συν τον αριθμό των δημοτικών διαμερισμάτων που έχουν πληθυσμό πάνω από 300 κατοίκους.

Στη γενική αυτή ρύθμιση προστίθεται:

α) Αν η έδρα του νέου δήμου έχει πληθυσμό πάνω από 1.000 κατοίκους τότε δεν έχει τοπικό συμβούλιο και δεν υπολογίζεται γι' αυτήν πρόσθετο μέλος.

β) Αν ο αριθμός που προκύπτει είναι άρτιος προσθέτουμε μία μονάδα για να γίνει περιττός.

γ) Στους δήμους που είναι πρωτεύουσες νομών, εάν προκύψει αριθμός μελών δημοτικού συμβουλίου μικρότερος του 19, προσαυξάνεται για να γίνει 19.

Στο σημείο αυτό, χρειάζεται να προσεχτεί ότι: Αν απαιτηθεί να γίνει αυτή η αύξηση των μελών του ΔΣ, τότε αυξάνεται και ο απαιτούμενος ελάχιστος αριθμός υποψηφίων στο γενικό ψηφοδέλτιο.

Ο αριθμός των μελών τους είναι: 7 για διαμερίσματα με πληθυσμό 1.500 κατοίκους και άνω. 5 για πληθυσμό 300 μέχρι 1.499 κατοίκους και 3 για πληθυσμό μέχρι 299 κατοίκους.

Υπενθυμίζεται ότι: Οι πρόεδροι των 5μελών και 7μελών τοπικών συμβουλίων είναι και μέλη του δημοτικού συμβουλίου. Είναι και δημοτικοί σύμβουλοι και εκλέγονται για όλη τη δημοτική περίοδο από το σύνολο των εκλογέων του οικείου δημοτικού διαμερίσματος. Οι πρόεδροι των 3μελών τοπικών συμβουλίων είναι και δημαρχιακοί πάρεδροι.

Πάρεδροι εκλέγονται μόνο στις κοινότητες που συνενώθηκαν και σε κάθε συνοικισμό που προσαρτήθηκε για να αποτελέσουν μια νέα κοινότητα. Στην έδρα της κοινότητας που προήλθε από συνένωση δεν εκλέγεται πάρεδρος.

Διευκρινίζεται πως οι πάρεδροι που προβλέπονται από τον "Καποδίστρια" δεν έχουν καμία σχέση με τους παρέδρους που πρόβλεπαν τα άρθρα 157 - 168 του ΠΔ 410/95 και οι οποίοι καταργούνται στο τέλος αυτού του χρόνου.

Τρία ζητήματα:

Κανένας δεν μπορεί να είναι υποψήφιος αν δε μετέχει σε συνδυασμό.

Κανένας δεν μπορεί να μετέχει σε περισσότερους από έναν συνδυασμούς.

Κανένας δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος και υποψήφιο μέλος τοπικού συμβουλίου.

Ειδική προσοχή χρειάζονται τα ζητήματα που αφορούν τις υποψηφιότητες για τα μέλη των τοπικών συμβουλίων.

Η εκλογή του προέδρου και των μελών του τοπικού συμβουλίου γίνεται κατά συνδυασμούς. Και εδώ ισχύει ότι δεν επιτρέπονται υποψηφιότητες εκτός συνδυασμού. Επίσης δεν επιτρέπεται να καταρτίζονται οι συνδυασμοί μόνο για το κάθε δημοτικό διαμέρισμα, δηλαδή για κάθε έναν τοπικό συμβούλιο χωριστά.

Στο δήμο που προέρχεται από συνένωση ΟΤΑ, οι υποψήφιοι για τα τοπικά συμβούλια περιλαμβάνονται στους συνδυασμούς των υποψηφίων δημάρχων και δημοτικών συμβούλων.

Κάθε συνδυασμός υποψηφίου δημάρχου και δημοτικών συμβούλων περιλαμβάνει και υποψήφιους για όλα τα τοπικά συμβούλια του δήμου.

Η δήλωση του συνδυασμού δεν είναι απαράδεκτη από το Πρωτοδικείο.

α) Αν περιλαμβάνονται σ' αυτήν υποψήφιοι τοπικοί σύμβουλοι τουλάχιστον για το 30% του συνόλου των επταμελών και των πενταμελών τοπικών συμβουλίων του δήμου αθροιστικά (δηλαδή, αθροίζονται τα 5μελή και 7μελή και σ' αυτό το άθροισμα υπολογίζεται το 30%) και για το 30% των τριμελών τοπικών συμβουλίων του δήμου.

β) Αν οι υποψήφιοι τοπικοί σύμβουλοι για κάθε ένα επταμελές τοπικό συμβούλιο δεν είναι λιγότεροι από τέσσερις και για κάθε ένα πενταμελές ή τριμελές τοπικό συμβούλιο δεν είναι λιγότεροι από τρεις.

Προσοχή χρειάζεται και στο θέμα των ψηφοδελτίων στους δήμους που προέρχονται από συνένωση ΟΤΑ και έχουν τοπικά συμβούλια.

Τα ψηφοδέλτια καταρτίζονται σύμφωνα με τις ισχύουσες από το ΠΔ 410/95 διατάξεις και τις τροποποιήσεις των νόμων 2623/98 και 2539/97.

Το ψηφοδέλτιο του συνδυασμού του υποψηφίου δημάρχου και των δημοτικών συμβούλων είναι κοινό με το ψηφοδέλτιο για την εκλογή των μελών των τοπικών συμβουλίων. Ομως, κάθε συνδυασμός εκτυπώνει ιδιαίτερο ψηφοδέλτιο για κάθε ένα δημοτικό διαμέρισμα, δηλαδή για κάθε ένα τοπικό συμβούλιο.

Σημειώνεται ότι αν ο εκλογέας χρησιμοποιήσει ψηφοδέλτιο άλλου τοπικού συμβουλίου, αυτό το ψηφοδέλτιο δε λαμβάνεται υπόψη για την εκλογή των μελών του τοπικού συμβουλίου, είναι όμως έγκυρο για το συνδυασμό του υποψηφίου δημάρχου (άρθρο 5, παρ. 9 του ν. 2539/97).