Σε νέα φορολογική αφαίμαξη των λαϊκών εισοδημάτων θα στηριχτεί και ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 1999, καθώς στο υπουργείο Οικονομικών επεξεργάζονται διάφορα σενάρια, τα οποία προβλέπουν σημαντικές αυξήσεις των άμεσων φόρων, κυρίως του φόρου εισοδήματος. Την κατάρτιση του νέου σκληρού - αντιλαϊκού προϋπολογισμού ομολόγησε ουσιαστικά χτες και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ο οποίος, επιστρέφοντας από τις καλοκαιρινές του διακοπές, δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολίας για το περιεχόμενο της οικονομικής πολιτικής και την επόμενη χρονιά.

Ο Γ. Παπαντωνίου ανέφερε ότι οι συσκέψεις για την κατάρτιση του νέου προϋπολογισμού πρόκειται να ξεκινήσουν την ερχόμενη Δευτέρα, ενώ, με αρκετή σαφήνεια, δήλωσε ότι πρώτος και καθοριστικός στόχος είναι η μείωση του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης (εκτός από τις κεντρικές υπηρεσίες, στη Γενική Κυβέρνηση περιλαμβάνονται οι ΔΕΚΟ και οι Ασφαλιστικοί Φορείς) στο 2,1% έναντι στόχου 2,4% που προβλέπεται για φέτος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται... Η μείωση του ελλείμματος στα επίπεδα του 2,1% για το 1999 αποτελεί στόχο - δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης προς το Διευθυντήριο των Βρυξελλών, δέσμευση η οποία επισημοποιείται στο πρόγραμμα "σύγκλισης".

Με δεδομένο αυτό, ο Γ. Παπαντωνίου ξεκαθάρισε ότι η όποια μείωση των έμμεσων φόρων αποφασιστεί, με στόχο τη μείωση του πληθωρισμού (ανέφερε μάλιστα ότι θα υπάρξει μείωση εσόδων περί τα 150 δισ. δραχμές), θα αντισταθμιστεί από άλλες πηγές... Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να μεταφέρει ακόμα πιο αποφασιστικά το κόστος της αντιπληθωριστικής της πολιτικής στις πλάτες των εργαζομένων και άλλων λαϊκών στρωμάτων. Και είναι επίσης σαφές ότι η αναπλήρωση των μειωμένων εσόδων, που θα προέλθουν από τους ειδικούς φόρους, μπορεί να γίνει με την επιβολή νέων φόρων.

Αρμόδια στελέχη του οικονομικού επιτελείου επισημαίνουν ότι ο προϋπολογισμός "θα είναι δύσκολος", με δεδομένες τις δεσμεύσεις του προγράμματος "σύγκλισης", επισημαίνοντας ότι οι παρεμβάσεις φορολογικού χαρακτήρα για το επόμενο έτος δεν πρόκειται να θίξουν την έμμεση φορολογία (επειδή επιβαρύνεται ο πληθωρισμός), αλλά θα περιοριστούν και πάλι στους άμεσους φόρους, οι οποίοι απλώς μειώνουν το διαθέσιμο εισόδημα των φορολογουμένων...

Από τους ίδιους θεωρείται σχεδόν σίγουρο ότι στα μέτρα φορολογικής πολιτικής δε θα συμπεριληφθεί τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας, με αποτέλεσμα να αρχίσει να λειτουργεί και πάλι ο γνωστός μηχανισμός της λαϊκής αφαίμαξης, καθώς η μη τιμαριθμοποίηση των φορολογικών κλιμακίων έχει ως αποτέλεσμα, το εισόδημα να αυξάνει με αριθμητική πρόοδο, ενώ αντίστοιχοι φόροι με γεωμετρική.

Η κυβέρνηση πάντως θα επιχειρήσει να παρουσιάσει τις νέες φορολογικές επιβαρύνσεις, σαν... "ελαφρύνσεις", με στόχο και πάλι να αποπροσανατολιστεί η κοινή γνώμη. Στα πλαίσια αυτά, εξετάζεται σενάριο, σύμφωνα με το οποίο μπορεί ν' αποφασιστεί η αλλαγή των φορολογικών κλιμακίων (αλλαγές οι οποίες θα πλήξουν την πολύ μεγάλη πλειοψηφία των φορολογουμένων) σε συνδυασμό με μικρή αύξηση των αφορολόγητων ορίων, σαν δήθεν μέτρο "προστασίας" των πολύ χαμηλών εισοδημάτων, ενώ παράλληλα εξετάζονται και άλλες προτάσεις που θα λειτουργήσουν στην ίδια κατεύθυνση. Με την αλλαγή των φορολογικών κλιμακίων, πάντως, η κυβέρνηση προσδοκά να λύσει και το πρόβλημα που δημιουργήθηκε από την υψηλή παρακράτηση φόρου σε μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες φέτος. Υπό φυσιολογικές συνθήκες το 1999 θα υπάρξει μεγάλη επιστροφή φόρου, καθώς οι μισθωτοί έχουν "ζεματιστεί" φέτος από την υψηλή παρακράτηση - προκαταβολή φόρου. Επειδή όμως ο νέος κρατικός προϋπολογισμός δεν αντέχει στις "πολυτέλειες" των επιστροφών, στο υπουργείο Οικονομικών σκέφτονται η εκκαθάριση φόρου να γίνει με τις νέες κλίμακες φορολογίας, με τις οποίες θα υπάρξουν και νέες επιβαρύνσεις, έτσι ώστε όσοι προσμένουν να "πάρουν πίσω από την εφορία" το 1999 να μείνουν τελικά με την όρεξη...

Σε ό,τι αφορά τη μείωση ορισμένων ειδικών φόρων (αυτοκίνητα, υγρά καύσιμα κλπ.) και παρά τη χτεσινή ομολογία Παπαντωνίου ότι τα σχετικά ποσά θα αναπληρωθούν από άλλες μορφές φόρων, θεωρείται βέβαιο ότι η κυβέρνηση επίσης θα επιδιώξει να δείξει το δήθεν φιλολαϊκό της πρόσωπο. Αλλωστε, δεν αποκλείεται οι σχετικές αποφάσεις να ανακοινωθούν - ενδεχόμενα με τυμπανοκρουσίες - από τον ίδιο τον Κ. Σημίτη στα εγκαίνια της ΔΕΘ στις αρχές του Σεπτέμβρη. Οι εναλλακτικές πηγές άντλησης των αντίστοιχων ποσών από τα μόνιμα φορολογικά υποζύγια θα αναζητηθούν στη συνέχεια και οπωσδήποτε χωρίς ιδιαίτερο θόρυβο.

Ολα βέβαια τα σενάρια επηρεάζονται τόσο από την προοπτική των πολλαπλών εκλογικών αναμετρήσεων (δημοτικές - νομαρχιακές τον ερχόμενο Οκτώβρη, ευρωεκλογές το 1999 και εθνικές το 2000), όσο και από άλλους παράγοντες, όπως η συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στη ΝΑ Ασία, στην Ιαπωνία και πρόσφατα στη Ρωσία, η οποία δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα και αστάθεια στο οικονομικό περιβάλλον και ιδιαίτερα στον τομέα της νομισματικής πολιτικής.

Θανάσης ΚΑΝΙΑΡΗΣ