ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ - ΛΟΝΔΙΝΟ.-

Η πιθανότητα μιας στρατιωτικής επιχείρησης είναι προ των πυλών, αφού το τελεσίγραφο έληξε τα μεσάνυχτα. Παρά τα σύννεφα πολέμου που συνέχιζαν να πυκνώνουν όλη τη βδομάδα, οι φωνές που μιλούν για μία ειρηνική επίλυση αρχίζουν να γίνονται εντονότερες και πιο καθαρές...

Το Σαββατοκύριακο που πέρασε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα διήμερο έντονων διαβουλεύσεων υπό τη "σκέπη" των αμερικανικών βομβαρδιστικών Β - 52 που κατέφθασαν σε ευρωπαϊκό έδαφος. Τουλάχιστον τρεις φορές συναντήθηκαν, ουδείς όμως μπορεί να γνωρίζει - προς το παρόν - πόσο κοντά βρέθηκαν τελικά οι δύο συνομιλητές, ο ειδικός Αμερικανός απεσταλμένος Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς.Ο λόγος; Οι δηλώσεις και των δύο μπορεί να κριθούν αντιφατικές, αφού φαίνεται μεν πως οι συνομιλίες έχουν φθάσει σε κρίσιμο και οριακό σημείο, αλλά ο μεν Μιλόσεβιτς δηλώνει μέσω της κυβερνητικής επίσημης δήλωσης στο γιουγκοσλαβικό πρακτορείο ειδήσεων "Τανγιούνγκ" ότι δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις για την επίλυση του προβλήματος με πολιτικά μέσα και υποστηρίζει ότι η Γιουγκοσλαβία εκπλήρωσε και τους έξι όρους που έθεσε η Ομάδα Επαφής και το Συμβούλιο Ασφαλείας, όμως ο Χόλμπρουκ εμφανίζεται πιο συγκρατημένος, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση πολύ σοβαρή και υποστηρίζει ότι στις μέχρι σήμερα συνομιλίες δεν υπήρξε πρόοδος.

Οι αντιφάσεις αυτές που χαρακτήρισαν τις εκτιμήσεις δε χαρακτήρισαν και τις προθέσεις για το χρονικό περιθώριο, που έχουν οι Γιουγκοσλάβοι, ώστενα μπορέσουν με τη στάση τους να αποτρέψουν τους βομβαρδισμούς. Ο Χόλμπρουκ, με χτεσινές του δηλώσεις, έδωσε για πρώτη φορά χρονικό "στίγμα", τονίζοντας ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί και να έχουν καταλήξει σε μια ειρηνική, εναλλακτική και κοινά αποδεκτή λύση μέσα στις επόμενες δύο μέρες, ότι το ΝΑΤΟ θα λάβει τη Δευτέρα την εξουσιοδότηση να αρχίσει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με πληροφορίες από συνεργάτες του Χόλμπρουκ, το βασικό σημείο στο οποίο δε συμφωνεί ο ίδιος με τον Μιλόσεβιτς, είναι ο επιπρόσθετος όρος που θέτουν οι Αμερικανοί - και ο οποίος δεν περιλαμβάνεται στους όρους του Συμβουλίου Ασφαλείας - για την ανάπτυξη δυτικών και ρωσικών χερσαίων δυνάμεων, οι οποίες θα επιτηρούν τη συμφωνία που θα επιτευχθεί, ενώ ο Μιλόσεβιτς αρνείται κατηγορηματικά την ανάπτυξη δυνάμεων που θα έχουν σχέση με το ΝΑΤΟ και αντιπροτείνει την ανάπτυξη μόνο παρατηρητών που θα έχουν σχέση με τον ΟΑΣΕ.

Ενα επιπρόσθετο ζήτημα που έχει τεθεί από τους Αμερικανούς αλλά μάλλον δεν αποτελεί βασικό εμπόδιο για την επίτευξη μίας κατ' αρχήν συμφωνίας, είναι οι αντιρρήσεις που εκφράζουν - σύμφωνα με πηγές που βρίσκονται κοντά στον Χόλμπρουκ - οι Αλβανοί για τον προσδιορισμό του πολιτικού καθεστώτος του Κοσσυφοπεδίου στην προσωρινή πολιτική συμφωνία. Οι Αλβανοί επιθυμούν αυτό το θέμα να παραμείνει ασαφές, ενώ ο Μιλόσεβιτς από την πλευρά του τονίζει ότι θα πρέπει να υπογραμμίζεται ξεκάθαρα ότι το Κοσσυφοπέδιο θα έχει καθεστώς διευρυμένης αυτονομίας μέσα στη Σερβία και τη Γιουγκοσλαβία.

Ολα όσα διαδραματίζονται στη γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα έχουν γίνει αντικείμενο πολλαπλών διαβουλεύσεων και διχογνωμιών κυρίως ανάμεσα στους Ευρωπαίους ηγέτες και τη Ρωσία. Οι δηλώσεις του Ρώσου πρωθυπουργού Γεβγκένι Πριμακόφ, ότι η επέμβαση του ΝΑΤΟ χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας θα διαταράξει το διεθνές σύστημα ασφάλειας και θα αναγκάσει τη Μόσχα να αναθεωρήσει τη συμφωνία της με το ΝΑΤΟ, δημιουργούν για πρώτη φορά ένα χάσμα ανάμεσα στην "ευρωπαϊκή ομοφωνία" των προηγούμενων ημερών. Τις δηλώσεις αυτές ήρθαν να ενισχύσουν και οι δηλώσεις του αντιστρατήγουΙβάσοφ,ο οποίος ανέφερε ότι στην περίπτωση επέμβασης, η Ρωσία θα εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο αποστολής στρατιωτικής βοήθειας στη Γιουγκοσλαβία, χωρίς να αποκλείεται και η παράδοση αντιαεροπορικών πυραυλικών συστημάτων τύπου "S - 300".

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, έξι αμερικανικά βομβαρδιστικά Β - 52 προσγειώθηκαν χτες στη Βρετανία, ενώ ο βρετανός υπουργός ΕξωτερικώνΡόμπιν Κουκ δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα συνεδριάσει εκτάκτως αύριο για να συζητήσει την κρίση στο Κοσσυφοπέδιο. Σύμφωνα με τον Κουκ, το ΝΑΤΟ αναμένεται να διατάξει τις στρατιωτικές του δυνάμεις να είναι έτοιμες για επιθέσεις και πρόσθεσε ότι την Τρίτη θα μεταβεί στις Βρυξέλλες για να συναντηθεί με τον γενικό γραμματέα της Συμμαχίας Χαβιέρ Σολάνα, ώστε να συζητήσουν τα υπάρχοντα σχέδια και για να "βεβαιωθούμε ότι είμαστε έτοιμοι", ενώ προειδοποίησε τον Γιουγκοσλάβο Πρόεδρο Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς ότι κάθε μέρα καθυστέρησης είναι "μια χαμένη ευκαιρία".

Πάντως, οι αποφάσεις που μπορούν να παρθούν δυσχεραίνονται με τα κενά εξουσίας, που υπάρχουν, τόσο στη Γερμανία αφού ο νεοεκλεγείς καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ δεν έχει αναλάβει καθήκοντα, όσο και στην Ιταλία όπου υπάρχει κενό εξουσίας μετά την Παρασκευή που παραιτήθηκε η κυβέρνηση Πρόντι, αφού είναι δύο χώρες που έχουν άμεση και "παραδοσιακή ανάμειξη" στα τεκταινόμενα μετά τη διάσπαση της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας.

Δυσάρεστες εκπλήξεις και η πιθανότητα γενικευμένης σύγκρουσης στη βαλκανική χερσόνησο δεν αποκλείονται - δυστυχώς - ολοσχερώς. Χαρακτηριστικό αυτού του κλίματος είναι ότι η Γιουγκοσλαβία κάλεσε χτες τους Βαλκάνιους γείτονές της να μείνουν έξω από τη διένεξη στο Κοσσυφοπέδιο. "Οι χώρες της περιοχής δεν πρέπει να παρεμβαίνουν σε οποιαδήποτε εσωτερική υπόθεση άλλης χώρας, αλλά να ενθαρρύνουν τη συνεργασία και κατανόηση", τόνισε στους δημοσιογράφους ο Γιουγκοσλάβος υπουργός Εξωτερικών Ζιβαντίν Γιοβάνοβιτς,απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την απόφαση της περασμένης βδομάδας του τουρκικού Κοινοβουλίου να επιτρέψει στην κυβέρνηση να στείλει ένοπλες δυνάμεις στο ΝΑΤΟ, αν χρειαστεί, στη διένεξη στο Κοσσυφοπέδιο.

Ενα ακόμα επιπρόσθετο στοιχείο είναι και η χρήση του εναέριου χώρου τους από το ΝΑΤΟ, που αποφάσισαν, ήδη, Αλβανία και Βουλγαρία, ενώ το ίδιο σκοπεύει να κάνει και η Ρουμανία, όπως ανακοινώθηκε σήμερα από το Γραφείο Τύπου του προέδρου Εμίλ Κοσταντινέσκου,με τη διευκρίνιση ότι δε θα συμμετάσχει σε στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον της γειτονικής Γιουγκοσλαβίας.