Ομως η επόμενη μέρα ρίχνει τις πρώτες σκιές της και αφήνει να δημιουργηθούν αμφιβολίες για τη δυνατότητα της απρόσκοπτης εφαρμογής της. Αυτό όχι από την πλευρά του χαρακτηριζόμενου από τη Δύση και τα ΜΜΕ, στην υπηρεσία της, σαν "δικτάτορα και σφαγέα" των Κοσσοβάρων, αλλά από τους εκπροσώπους των τελευταίων. "Αποκρούει" το σημείο της συμφωνίας για το Κόσσοβο, επειδή "δεν προβλέπει την ανεξαρτησία, αλλά μόνο αυτονομία", δήλωσε ο ένας από τους εκπροσώπους του λεγόμενου απελευθερωτικού στρατού UCK, Μπ. Μαχμούτι (στη Γενεύη), ενώ ο άλλος εκπρόσωπός του, ο Αντεμ Ντεμπάτσι, εναντιώνεται, γιατί οι προβλεπόμενοι 2.000 υπό αποστολή παρατηρητές θα είναι άοπλοι και όχι σαν αστακοί οπλισμένοι και πάντα με το χέρι στη σκανδάλη.

Δεν είναι όμως μόνο αυτές οι κραυγές αδιαλλαξίας και σοβινισμού που συνοδεύουν από τις πρώτες στιγμές τη συμφωνία. Είναι κυρίως ο τρόπος που την επέβαλαν οι ΗΠΑ και οι συνεταίροι τους στο ΝΑΤΟ και που τουλάχιστο στο γερμανικό Τύπο, βρήκε από ανθρώπους μεγάλου κύρους επικριτές.

Πώς επήλθε η συμφωνία; Ολοφάνερα μόνο κάτω από την απειλή ότι αρκετά κατοικημένα και μη εδάφη της Γιουγκοσλαβίας θα μεταβάλλονταν σε ερείπια από τον καταιγισμό των ΝΑΤΟικών πυραύλων ή των βομβαρδιστικών ή και των δύο συγχρόνως. Αλλά με ποιο δικαίωμα, ποια νομική βάση "χωρίς ρητή εξουσιοδότηση από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (στρατιωτική) επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κόσσοβο είναι απαράδεκτη;", τονίζει στον "Tagesspiegel" του Βερολίνου ο Μπρούνο Σίμα, μέλος της Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου του ΟΗΕ καικαθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Αυστηρότερος, αλλά αντικειμενικός στην κρίση του ο επίσης καθηγητής Μπέρνχαρντ Γκρέφρατ, πρώην πολυετές μέλος της ίδιας Επιτροπής Διεθνούς Δικαίου, σε άρθρο του στη "Neues Deutschland". Γράφει σχετικά: "Το ισχύον Διεθνές Δίκαιο απαγορεύει ακόμα τη χρήση και την απειλή βίας. Αλλά οι ΗΠΑ έχουν μια προϊστορία βομβαρδισμών. Ας θυμηθούμε τη Γρενάδα, τον Παναμά, τη Λιβύη, το Ιράκ, το Σουδάν, το Αφγανιστάν, για να αναφέρω μόνο λίγα παραδείγματα των τελευταίων χρόνων...

Το σύστημα του Χάρτη του ΟΗΕ, που στηρίζεται στην ισοτιμία των κρατών, αντικαθίσταται τώρα από το σύστημα του ΝΑΤΟ, που ανακηρύσσει σε νόρμα την κυριαρχία της στρατιωτικής υπεροχής... Αυτό που βιώνουμε τώρα είναι μια βασική στροφή, είναι πραγματικά μια νέα παγκόσμια τάξη πραγμάτων, δηλαδή η αναβίωση της αρχής ότι Δίκαιο είναι η ισχύ... Η απαγόρευση βίας (σημ. Ρ. από το χάρτη του ΟΗΕ) δεν είναι τίποτα, αν οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουν βία... Αυτές ορίζουν τι είναι σωστό και τι λάθος, τι καλό και τι κακό και πότε αυτές έχουν το "δικαίωμα" να τιμωρήσουν ένα κράτος, ένα λαό ή έναν ανυπότακτο ξένο πολιτικό... Βιώνουμε (τώρα) πως η στηριζόμενη στην απαγόρευση της βίας τάξη πραγμάτων του Διεθνούς Δικαίου, μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο, αντικαθίσταται σήμερα από μια τάξη πραγμάτων βομβαρδιστικών (αεροπλάνων), στην οποία δεν ισχύει πια το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των λαών, αλλά το προνόμιο της βίας των ΗΠΑ και των συμμάχων τους. Αυτή είναι η κυριαρχούσα αρχή. Οι βόμβες δεν ήταν ποτέ αποτελεσματικό μέσο προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά ήταν πάντοτε μέσο καταστροφής ανθρώπινων ζωών".

Με σκεπτικισμό βλέπει τη συμφωνία και ο Βόλφγκανγκ Πέτριτς, εντεταλμένος της ΕΕ στη Γιουγκοσλαβία, που περιμένει αντίσταση, του UCK. Πιστεύει ωστόσο ότι η αντίσταση αυτή μπορεί να καμφθεί με παροχή οικονομικής βοήθειας και την εξήγηση ότι "στο πολιτικό μας μοντέλο ενυπάρχει πολύ μεγάλος βαθμός αυτονομίας".

Δε θέλω να κλείσω το σημείωμα αυτό πριν πω δύο λόγια για τους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες ηγέτες. Πιστεύω ότι, μετά την έγκρισή τους την Παρασκευή στο Μπούντεσταγκ της απόφασης της (προηγούμενης) κυβέρνησης Κολ για την πλήρη σύμπραξη του γερμανικού στρατού σε δράση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, θα πρέπει να διαλυθεί κάθε αυταπάτη ότι ο καγκελάριος Σρέντερ θα ακολουθήσει άλλη εξωτερική πολιτική. Πρόσφερε την απόδειξη ότι θα βαδίσει στα αχνάρια του πρώην καγκελαρίου Κολ.

Θ. ΒΟΡΕΙΟΣ