Σήμερα, 15 του Νοέμβρη, στο χωριό Ζίτσα Ιωαννίνων γίνεται το 40ήμερο μνημόσυνο του αξέχαστου δασκάλου, αγωνιστή, κομμουνιστή ΠΟΛΥΧΡΟΝΗ ΒΑΗ (Αχιλλέα Πετρίτη).

Ο Πολυχρόνης Βάης, παλαίμαχος κομμουνιστής, ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, γεννήθηκε το Σεπτέμβρη του 1910 στο χωριό Ζίτσα του Νομού Ιωαννίνων.

Το 1931 τελείωσε το Πεντατάξιο Διδασκαλείο Ιωαννίνων. Νεαρός δάσκαλος ακόμα, κυνηγήθηκε επίμονα από τις τότε κυβερνήσεις, για τις ιδέες του και διορίζονταν σκόπιμα να δουλέψει στα πιο απομακρυσμένα χωριά με 8-10 το πολύ σπίτια - αχυροκαλύβες.

Εκεί στα βοσκοτόπια και στα κατσάβραχα της Ηπείρου, όπου με την επίμονη, σκληρή δουλιά του και με τη μεγάλη αγάπη του για τα παιδιά, έδινε όλο του τον εαυτό, μοιραζόταν μαζί τους το ψωμί και το συσσίτιο πολλές φορές που ετοίμαζε η γυναίκα του η Λίτσα για κείνα. Εκεί που δίδασκε στα παιδιά το δίκιο και την αλήθεια, εκεί ο αξέχαστος Πολυχρόνης Βάης θα δώσει τα πρώτα δείγματα του ανθρώπου - αγωνιστή, που πονά για τους συνανθρώπους του. Που νοιάζεται για τα προβλήματά τους και παλεύει μαζί τους για τη λύση τους.

Στον ελληνοϊταλικό πόλεμο ως έφεδρος αξιωματικός διακρίνεται για την προσφορά του. Μετά την κατάρρευση του Μετώπου το Μάη του 1941 γίνεται μέλος του ΚΚΕ και εντάσσεται από τους πρώτους στην ΕΑΜική Εθνική Αντίσταση στην Ηπειρο. Από μέλος μιας ολιγάριθμης ομάδας του ΕΛΑΣ το 1942, αναδείχνεται το 1944 διοικητής τάγματος.

Το Σεπτέμβρη του 1946, ο Πολυχρόνης Βάης (Αχιλλέας Πετρίτης) θα βρεθεί και πάλι επικεφαλής μιας δεκαπενταμελούς ομάδας, για να αναδειχτεί σε συνέχεια διοικητής της επίλεκτης 159 Ταξιαρχίας του ΔΣΕ με το βαθμό του συνταγματάρχη.

Για τις στρατιωτικές ικανότητες του Αχιλλέα Πετρίτη, στην Ιστορία του Γενικού Επιτελείου Στρατού (ΓΕΣ): "Ο Ελληνικός Στρατός κατά τον αντισυμμοριακόν αγώνα (1946-1949). Η εκκαθάρισις της Ρούμελης και η πρώτη μάχη του Γράμμου", σελίδα 114, αναφέρεται: "... ενώ χρόνω διετάσσοντο τα ανωτέρω, έκτακτος τακτική κατάστασις εδημιουργήθη εις την περιοχήν Σουλίου της Νοτιοδυτικής Ηπείρου, ζώνην ευθύνης της VIII Μεραρχίας. Η συμμοριακή "Ταξιαρχία" Πετρίτη εισέδυσεν εις την περιοχήν Σουλίου και ηγκίστρωσεν μέρος των δυνάμεων της VIII Μεραρχίας, ώστε αύτη να ευρεθή εις αδυναμίαν να εκτελέση εμπροθέσμως την αποστολήν της, περί εκκαθαρίσεως των Ζαγοροχωρίων ως το σχέδιον προέβλεπεν".

Με λίγα λόγια, ο Αχιλλέας Πετρίτης με την επίλεκτη Ταξιαρχία του, ανάγκασε το ΓΕΣ να αλλάξει το αρχικό σχέδιο των επιχειρήσεων "Κορωνίς" και να αντιμετωπίσει έγκαιρα "και νέας τυχόν αντιπερισπαστικάς των ενεργείας". Στην πολιτική προσφυγιά ο Πολυχρόνης Βάης (Αχιλλέας Πετρίτης) θα εργαστεί σε διάφορες κομματικές δουλιές, όπως: Δάσκαλος, υποδιευθυντής και αργότερα διευθυντής της Κεντρικής Κομματικής Σχολής "Νίκος Μπελογιάννης" και θα αναδειχτεί σε ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ, μέλος της ΚΕ του από το 1961 έως το 1982.

Η μνήμη του θα μείνει ζωντανή στους κομμουνιστές και κομμουνίστριες, στους μαχητές και τις μαχήτριες του ΔΣΕ και σε όλους όσοι τον γνώρισαν και συνεργάστηκαν μαζί του στην πάλη για το σοσιαλισμό.

Πολλοί, πάρα πολλοί θα θυμούνται πάντα τον Αχιλλέα Πετρίτη, το θρύλο στην Ηπειρο, τον συναγωνιστή τους, τον διοικητή τους, τον σύντροφο και πονετικό φίλο και αδελφό, στα δύσκολα χρόνια του αγώνα μας, στην Αντίσταση, στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και στην πολιτική προσφυγιά.

• Στην αξέχαστη μνήμη του, η πιστή συντρόφισσά του στη ζωή και στον αγώνα Ελευθερία (Λίτσα) προσφέρει 200.000 δρχ. για τα 80χρονα του ΚΚΕ.
• Στελέχη του Γραφείου Περιοχής ΝΔ Ελλάδας και του Νομαρχιακού Γραφείου Ιωαννίνων προσφέρουν επίσης 100.000 δρχ. στο ΚΚΕ, ως πρώτη δόση.