Κυριακή 29 Νοέμβρη 1998
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 16
Μέρος 2ο
Η οργάνωση της επιχείρησης

Θέτοντας σε εφαρμογή το σχέδιο της επιχείρησης - η κωδική ονομασία της οποίας ήταν "HARLING" - και αποστέλλοντας την 12μελή ομάδα στην Ελλάδα οι Βρετανοί δεν είχαν καταλήξει ότι θα ανατίναζαν τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Για την ακρίβεια στόχος ήταν να ανατιναχτεί μία από τις τρεις γέφυρες: ή της Παπαδιάς ή του Ασωπού ή του Γοργοπόταμου. Κι επιλέχτηκε τελικά η τρίτη. Επίσης είχαν έξω από το λογαριασμό της χρησιμοποίηση των δυνάμεων του ΕΛΑΣ. Ηθελαν τη δουλιά να την κάνουν με τον Ζέρβα, αλλά δεν άργησαν να διαπιστώσουν πως αυτό ήταν αδύνατο. Ο ΕΔΕΣ δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις ως προς τον αριθμό και την πολεμική ετοιμότητα των αντρών που απαιτούσε ένα τόσο δύσκολο εγχείρημα. Ετσι αναγκάστηκαν να έρθουν σε επαφή με τον ΕΛΑΣ και να ζητήσουν τη βοήθειά του. Ο ίδιος ο Ναπ. Ζέρβας στις 13 Νοεμβρίου 1942 με γράμμα του στον Αρη Βελουχιώτη του ζητά συνάντηση. Ο Αρης απάντησε αμέσως θετικά και έγινε όντως η συνάντηση για να ενταχθούν δυνάμεις του ΕΛΑΣ ολόψυχα στην επιχείρηση.

Η ανατίναξη της Γέφυρας, όπως προαναφέραμε, έγινε τη νύχτα της 25ης προς 26η Νοεμβρίου του 1942. Για την ακρίβεια η επιχείρηση ξεκίνησε γύρω στις 11 μ.μ. της 25η Νοεμβρίου και ολοκληρώθηκε με πλήρη επιτυχία στις 2.21 τα χαράματα της 26ης του μήνα. Το σχέδιο υπονόμευσης της γέφυρας με εκρηκτικά είχαν αναλάβει οι Εγγλέζοι, που ήταν ειδικευμένοι σε τέτοιου είδους δουλιές, ενώ την τελική "Διαταγή της Επιχείρησης" που περιλάμβανε και το σπουδαιότερο μέρος της - την επίθεση και κατάληψη του χώρου από τις ανταρτικές δυνάμεις, ώστε να γίνει δυνατή η πραγματοποίηση της αποστολής των σαμποτέρ - διατύπωσε ο αρχηγός των δυνάμεων του ΕΛΑΣ Αρης Βελουχιώτης.

Σύμφωνα με όσα παραθέτει ο Νικηφόρος στο έργο "Αντάρτης στα βουνά της Ρούμελης", (τόμος Β, σελ. 19-20) η διαταγή προέβλεπε τα εξής παρακάτω:

Το νότιο βάθρο της γέφυρας με φρουρά 80 Ιταλών και πλήρη οχύρωση ανέλαβε να καταλάβει τμήμα 60 ανταρτών του ΕΛΑΣ με αρχηγό τον Κωστούλα. Τους ΕΛΑΣίτες θα ακολουθούσε ο υπασπιστής του Ζέρβα Μ. Μυριδάκης με 8-10 ΕΔΕΣίτες για να εξουδετερώσει κάποια τυχούσα αντίσταση του εχθρού που δεν είχε επισημανθεί και στη συνέχεια να κόψει το δρόμο υποχώρησης των Ιταλών. Το βόρειο βάθρο της γέφυρας, που φυλασσόταν από 30 Ιταλούς και είχε εγκαταστημένα δύο δίκαννα αντιαεροπορικά, ικανά να χρησιμοποιηθούν και κατά επιγείων στόχων, ανέλαβε τμήμα 30 ανταρτών του ΕΔΕΣ, με επικεφαλής τους ανθυπολοχαγούς Παπαχρήστου και Πετροπουλάκη.

Την υπονόμευση και ανατίναξη της γέφυρας ανέλαβαν οι ειδικευμένοι Βρετανοί σαμποτέρ, στους οποίους δόθηκε βοήθεια λίγων εκπαιδευμένων ανδρών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. Επίσης δυο ομάδες του ΕΛΑΣ με 15 άνδρες η κάθε μία και έναν Βρετανό σαμποτέρ ανέλαβαν να υπονομεύσουν τη σιδηροδρομική γραμμή ένα χιλιόμετρο περίπου προς το νότο κι ένα χιλιόμετρο προς το βορρά, έτσι ώστε να αποκλειστεί η δυνατότητα αποστολής ενισχύσεων στον εχθρό με τρένο. Αρχηγός της μίας ομάδας τέθηκε ο Διαμαντής (Γ. Αλεξάνδρου) και της άλλης ο Ηρακλής (Κώστας Σκαρμούτσος). Μια ακόμη ομάδα 15 ΕΛΑΣιτών, με αρχηγό τον Χρυσιώτη, ανέλαβε να καταστρέψει με βενζίνη την ξύλινη οδική γέφυρα του ποταμού, στην περίπτωση που έκαναν την εμφάνισή τους από κει εχθρικές ενισχύσεις.

Τέλος γενική εφεδρεία ορίστηκε ομάδα 30 ανδρών του ΕΛΑΣ, με αρχηγό τον Δ. Δημητρίου - Νικηφόρο. Χρόνος έναρξης της επιχείρησης καθορίστηκε η 11η βραδινή και η γενική αρχηγία ανατέθηκε στον Ν. Ζέρβα. Για την επιτυχία της επιχείρησης ρίχτηκε στη μάχη και η εφεδρική δύναμη του Νικηφόρου, αφού οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ που είχαν αναλάβει το βόρειο βάθρο της γέφυρας τρόμαξαν μπρος στα ιταλικά πυρά και υποχώρησαν. "Οι αντάρτες, που δεν ήταν συνηθισμένοι σε τέτοιας μορφής επιχείρηση - θα γράψει αργότερα ο Ε. Μάγιερς - δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν το έντονο πυρ και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν σ' ένα άλλο σημείο κάλυψης" ("Η ελληνική περιπλοκή", σελ. 76-77).

Δυο μέρες μετά την ανατίναξη της γέφυρας, οι Ιταλοί προχωρούνστην άνανδρη μέθοδο των αντιποίνων για εκφοβισμό του λαού. Θα παραλάβουν από τις φυλακές της Λαμίας 14 πατριώτες, από τους οποίους τους 7 θα τους εκτελέσουν μπροστά στην γκρεμισμένη γέφυρα. Τους υπόλοιπους θα τους εκτελέσουν στα Καστέλλια της Παρνασσίδας, απ' όπου και κατάγονταν, μαζί με άλλους 10 κατοίκους.

Κείμενα: Γιώργος ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΑΤΙΤΛΟ (2017-11-25 00:00:00.0)
Ο Γοργοπόταμος (2004-11-20 00:00:00.0)
Αύριο στο Γοργοπόταμο (2004-11-20 00:00:00.0)
Για την παράδοση στον ΕΛΑΣ της μεραρχίας «Πινερόλο» (2001-08-01 00:00:00.0)
Στα φαράγγια του Γοργοπόταμου (2000-11-24 00:00:00.0)
Μέρος 1ο (1998-11-29 00:00:00.0)

Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ