Στα σχετικά αφιερώματα των εφημερίδων αυτών των ημερών με αφορμή την εισαγωγή του ΕΥΡΩ - σε λογιστική μορφή ως την 1/1/2002 - έμμεσα ομολογείται, από τις πιο έγκυρες αστικές πηγές, ότι κινητήρια δύναμη των εξελίξεων είναι η προσπάθεια των αστικών τάξεων των κρατών - μελών να αποσπάσουν το μέγιστο της υπεραξίας από την εργατική τάξη, εξαρθρώνοντας κάθε εργατική κατάκτηση, που καθιστά την εργατική δύναμη "ακριβή", και να ισχυροποιηθούν στον παγκόσμιο ανταγωνισμό με τα άλλα δυο ιμπεριαλιστικά κέντρα, κυρίως τις ΗΠΑ, αλλά και την Ιαπωνία.

Ομολογώντας, επίσης, το γεγονός ότι οι ανταγωνισμοί στο εσωτερικό της ΕΕ, ούτε εξαλείφτηκαν ούτε πρόκειται να εξαλειφθούν και ακόμη ότι υπάρχει κίνδυνος διασάλευσης της "κοινωνικής συνοχής", με άλλα λόγια ανάπτυξης της ταξικής πάλης, αρκετοί αναλυτές θέτουν πολλά ερωτηματικά για τη βιωσιμότητα του εγχειρήματος.

Στο φόντο των προτροπών για να υποστηρίξουν οι εργαζόμενοι την πολιτική προώθησης του κοινού νομίσματος, βρίσκεται, με διάφορες διατυπώσεις και αποχρώσεις, το γνωστό από καταβολής καπιταλισμού δόγμα των κυρίαρχων: "ό,τι είναι συμφέρον για το κεφάλαιο, είναι και για τους εργαζόμενους", "όλοι μαζί θα κερδίσουμε ή όλοι μαζί θα χάσουμε".

Από τα σχετικά αφιερώματα των εφημερίδων, επιλέξαμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από δυο μόνο συνεντεύξεις (ΤΟ ΒΗΜΑ, 3/1/99), του Β. Ντουίζενμπεργκ, προέδρου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Λ. Παπαδήμου, διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, όπου καθαρά φαίνεται τι πρέπει να περιμένουν τα λαϊκά στρώματα από την εισαγωγή του ΕΥΡΩ.

******************************************************************

Ιδού η γνώμη ενός εκ των πρωταγωνιστών, του Βιμ Ντουίζενμπεργκ, προέδρου της Κεντρική Ευρωπαϊκής Τράπεζας, για τα πλεονεκτήματα του ΕΥΡΩ: "Ως οικονομολόγος εκτιμώ ότι το σημαντικότερο πλεονέκτημα είναι η διαφάνεια των τιμών, των οποίων η σύγκριση θα είναι πλέον δυνατή μέσα σε μια αγορά 300 εκατομμυρίων ανθρώπων. Επίσης τα επιτόκια μετατροπής συναλλάγματος θα εξαφανιστούν στη ζώνη του ΕΥΡΩ και αυτή η αλλαγή αφορά όλους τους ανθρώπους, γιατί έχει επιπτώσεις στην καθημερινή ζωή τους. Επίσης εξαφανίζει ένα από τα εμπόδια του διεθνούς εμπορίου, τις διακυμάνσεις των ισοτιμιών του συναλλάγματος, που πάντα ανησυχούσαν τους βιομηχάνους και τους εμπόρους...". Το ΕΥΡΩ, εκτιμά ο Β. Ντουίζενμπεργκ, θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας "στο βαθμό που θα συμβάλει στην ανάπτυξη".

Είναι προφανές πως όλα τα παραπάνω "πλεονεκτήματα" αφορούν τη στήριξη της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων και εμπορευμάτων και, βεβαίως, η ιστορία και η σύγχρονη πραγματικότητα αποδείχνει ότι περισσότερο εμπόριο δε σημαίνει κατ' ανάγκη και καλύτερη ζωή για όλους. Στη σημερινή εποχή της μεγαλύτερης, στα μεταπολεμικά χρόνια, "απελευθέρωσης" των αγορών μέσω των διαφόρων διεθνών ή περιφερειακών συμφωνιών, αυξάνονται κατακόρυφα η ανεργία, η φτώχεια, η εξαθλίωση των λαϊκών μαζών παγκόσμια. Βεβαίως, ούτε ο ισχυρότερος προστατευτισμός στο παρελθόν προστάτευσε τους εργαζόμενους στις καπιταλιστικές χώρες από την "υποφερτή" μιζέρια στις καλές περιόδους και την πτώση του βιοτικού τους επιπέδου ή την εξαθλίωση σε περιόδους κρίσεων.

Τις ίδιες υποσχέσεις και επιχειρήματα ακούσαμε για την Ενιαία Αγορά. Καμιά υπόσχεση δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί. Χαρακτηριστική είναι η θέση του προέδρου της ΕΚΤ για τις αιτίες και τους τρόπους αντιμετώπισης της ανεργίας: "Και τίποτα δε θα μας εμποδίσει να λέμε ότι η ανεργία στην Ευρώπη, και ιδιαίτερα στις μεγάλες χώρες, έχει κατά κύριο λόγο δομικό χαρακτήρα και δυστυχώς σε αυτό τον τομέα η νομισματική πολιτική δεν έχει καμιά επίδραση. Η ανεργία οφείλεται στην ακαμψία της αγοράς εργασίας". Ερμηνεύοντας τα ευρωενωσιακά κορακίστικα στα απλά ελληνικά, ο Ντουίζενμπεργκ λέει ότι η εργατική δύναμη είναι ακριβή για το κεφάλαιο και για να φτηνύνει χρειάζεται να γίνει "ευέλικτη" με το ξεθεμέλιωμα κάθε εργατικής κατάκτησης. Αυτή είναι η θέση και στόχευση της ΕΕ και αποκαλύπτει τον ταξικό της χαρακτήρα σαν καπιταλιστικού συνασπισμού ενάντια στην εργασία.

Πολλά προς αυτήν την κατεύθυνση έχει κάνει φυσικά και η ελληνική κυβέρνηση. Θα κάνει ακόμη περισσότερα, επιδιώκοντας τη συμμετοχή της Ελλάδας στη ζώνη του ΕΥΡΩ.

Να, τι λέει σχετικά ο Λ. Παπαδήμος: "Τα οφέλη από την εισαγωγή του ΕΥΡΩ δε θα κατανεμηθούν αυτόματα και συμμετρικά σε όλες τις χώρες. Ο επιμερισμός τους θα εξαρτηθεί από την ευελιξία και την αποτελεσματική οργάνωση των αγορών και τη δυνατότητα των επιχειρήσεων και των οικονομικών αρχών να αξιοποιήσουν τις νέες ευκαιρίες που διανοίγονται. Η όξυνση του ανταγωνισμού συνεπάγεται μεγαλύτερη προσπάθεια για την επίτευξη ικανοποιητικού αποτελέσματος". Επίσης εκτιμά ότι η επεκτατική δημοσιονομική πολιτική και όπου είναι εφικτή "δε θα αποδειχθεί όμως επαρκής για την αντιμετώπιση της ανεργίας στην Ευρώπη, η οποία σε σημαντικό βαθμό οφείλεται σε διαρθρωτικούς παράγοντες. Συνεπώς για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η ανεργία απαιτείται συνδυασμένη εφαρμογή κατάλληλης μακροοικονομικής πολιτικής και ταυτόχρονα υλοποίηση σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που θα αυξήσουν την ευελιξία της αγοράς εργασίας και θα βελτιώσουν την κινητικότητα και επαγγελματική κατάρτιση του εργατικού δυναμικού".

Οξυνση, λοιπόν, του ανταγωνισμού με την εισαγωγή του ΕΥΡΩ. Ηδη, οι εργαζόμενοι αποκρυσταλλώνουν μια πικρή εμπειρία. Το στερεότυπο, που πριν μερικά χρόνια ίσως ηχούσε στα αυτιά αρκετών εργαζομένων σαν λογικό κι αναγκαίο "ότι πρέπει να γίνουν οι επιχειρήσεις ανταγωνιστικές" και σαν στόχος που θα έπρεπε να ενδιαφέρει τους ίδιους, αποκαλύπτει σήμερα το απεχθές του πρόσωπο: Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, κλείσιμο επιχειρήσεων, απολύσεις εργαζομένων για μείωση του κόστους παραγωγής, ένταση των συγχωνεύσεων και εξαγορών που εκτοξεύουν τις μετοχές στα ύψη και χιλιάδες εργαζόμενους στον Καιάδα της ανεργίας, αφόρητη πίεση προς τα κάτω της εργατικής δύναμης με "διαρθρωτικές αλλαγές", μοίρασμα της μιας θέσης εργασίας σε πολλούς κλπ.

Επιπλέον θα υπάρξει ακόμη μεγαλύτερη μείωση των κοινωνικών δαπανών, λόγω της περίπου στασιμότητας στο ρυθμό μείωσης των δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Οπως είναι γνωστό, το Σύμφωνο Σταθερότητας επιβάλλει ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς κρατικούς προϋπολογισμούς. Ο Β. Ντουίζενμπεργκ δηλώνει σχετικά ότι: "Από το 1993 ως το 1997 τα δημόσια ελλείμματα στην Ευρωλάνδη παρουσίαζαν ετήσια μείωση της τάξεως του 1% και σήμερα έχουν πέσει στο 2,5% του ΑΕΠ. Μέσα στο 1999, θα έχουμε επιπλέον μείωση της τάξεως του 0,4%, ποσοστό μικρότερο από εκείνο των προηγουμένων ετών. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η μείωση έπρεπε να φτάσει το 0,2%, το έτος 2000".

Φρούδες και οι ελπίδες ορισμένων για προσέγγιση των μισθών προς τα πάνω, και σκέτη απάτη, όταν προπαγανδίζονται σαν δόλωμα για απόσπαση υποστήριξης στο ΕΥΡΩ. Ιδού πώς απαντά ο πρόεδρος της ΕΚΤ, όταν του τίθεται ως ερώτηση "η πρόταση των ευρωπαϊκών συνδικαλιστικών οργανώσεων περί συντονισμού της μισθοδοτικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο": "Δεν πιστεύω ότι είναι καλή αυτή η ιδέα. Ως τραπεζίτης πρέπει να υπενθυμίσω τον βασικό κανόνα: Οι αμοιβές δεν πρέπει να αυξάνονται ταχύτερα από την παραγωγικότητα. Η παραγωγικότητα όμως παρουσιάζει διαφορετικούς ρυθμούς αύξησης από χώρα σε χώρα, από περιοχή σε περιοχή, από κλάδο σε κλάδο, από επιχείρηση σε επιχείρηση. Μια γενική αύξηση των μισθών θα ερχόταν σε αντίθεση με αυτές τις ιδιομορφίες".

Οι εργαζόμενοι θα επωμίζονται άμεσα και αυτόματα το βάρος δυσμενών οικονομικών εξελίξεων, που προκύπτουν από την ανισόμετρη καπιταλιστική ανάπτυξη, όπως, π.χ., στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας ή στην εκδήλωση των φαινομένων του κύκλου της κρίσης. Με άλλα λόγια, οι δυνατότητες της άρχουσας τάξης για ελιγμούς ενσωμάτωσης των εργαζομένων έχουν ελαχιστοποιηθεί.

Να πώς θέτει το ζήτημα ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος: "Οπωσδήποτε, μετά την εισαγωγή του ΕΥΡΩ, η ανταγωνιστικότητα δε θα μπορεί να βελτιωθεί με προσαρμογή της συναλλαγματικής ισοτιμίας, ενώ η ενιαία νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα σχεδιάζεται και θα ασκείται με γνώμονα τις γενικές οικονομικές και νομισματικές συνθήκες στην Ενωση και δε θα μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση των ειδικών συνθηκών - ύφεσης ή υπερθέρμανσης - που ενδέχεται να επικρατούν σε επιμέρους χώρες... η ΕΕ έχει έναν πολύ μικρό κοινοτικό προϋπολογισμό και συνεπώς δε υπάρχουν ουσιαστικά δυνατότητες άσκησης δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και χρήσης ενός συστήματος μεταβίβασης πόρων μεταξύ των χωρών - μελών της Ενωσης, προκειμένου να εξομαλύνονται οικονομικές διακυμάνσεις στις επιμέρους χώρες... Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη προώθησης διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων σε εθνικό επίπεδο, προκειμένου να αυξηθεί η παραγωγικότητα και να ενισχυθεί η ευελιξία της αγοράς εργασίας και με αυτό τον τρόπο να βελτιωθεί η ικανότητα της οικονομίας μας να αντιμετωπίζει τις συνέπειες οικονομικών αναταράξεων, που μπορεί να μην επηρεάζουν ομοιόμορφα τις οικονομίες των κρατών - μελών".

Πολλά έχουν γραφτεί με το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης στη ΝΑ Ασία, για την υποτιθέμενη δυνατότητα του ΕΥΡΩ να προστατέψει τις οικονομίες της ΕΕ. Οι προσεχτικές απαντήσεις των τραπεζιτών είναι αρκετά διαφωτιστικές για την ανακρίβεια αυτών των ισχυρισμών, γιατί φυσικά κανένα νόμισμα δεν μπορεί να ανατρέψει τις εγγενείς στην κάθε καπιταλιστική οικονομία αιτίες της κρίσης. Να, τι λέει ο Λ. Παπαδήμος: "Βραχυπρόθεσμα, δηλαδή το 1999 και το 2000, οι οικονομικές προοπτικές της Ενωσης θα επηρεαστούν συγκριτικά περισσότερο από τις παγκόσμιες οικονομικές εξελίξεις από τη μια και τη μακροοικονομική πολιτική που θα ασκηθεί στις χώρες της Ενωσης και λιγότερο από τις μικροοικονομικές επιπτώσεις του ΕΥΡΩ στη λειτουργία των αγορών και των επιχειρήσεων... Η οικονομία της ΕΕ είναι σχετικά ισχυρή και μπορεί να προφυλαχτεί επαρκώς από τυχόν επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος, εν μέρει και λόγω της εισαγωγής του ΕΥΡΩ. Ωστόσο, οι θετικές συνέπειες του ΕΥΡΩ δεν μπορούν να θωρακίσουν την ευρωπαϊκή οικονομία έναντι του ενδεχομένου μιας παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Σε αυτή την περίπτωση, η οικονομική δραστηριότητα στην Ευρώπη θα επιβραδυνθεί περισσότερο, η ανάκαμψη θα καθυστερήσει και το πρόβλημα της ανεργίας θα καταστεί οξύτερο".