Το ότι το φετινό πρωτάθλημα μπάσκετ του ΝΒΑ (για πολλούς το καλύτερο πρωτάθλημα στον κόσμο) θα έμενε στην ιστορία, ήταν σίγουρο εδώ και κάποιους μήνες εξαιτίας της απεργίας των παικτών, που οδήγησε στην αναβολή της έναρξης τουλάχιστον για τρεις μήνες. Οταν άρχιζε η απεργία κανείς όμως δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το φετινό πρωτάθλημα θα έμενε στη μνήμη όλων και για έναν ακόμη σημαντικό λόγο. Την αποχώρηση από την ενεργό δράση του Μάικλ Τζόρνταν. Η είδηση ότι ο άνθρωπος που κατάφερε να γίνει συνώνυμο του μπάσκετ δε θα ξαναβρεθεί εντός αγωνιστικού χώρου μονοπώλησε το ενδιαφέρον του κόσμου και τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλες τις χώρες. Μάλιστα στις ΗΠΑ ήταν το θέμα που κυριάρχησε τις τελευταίες μέρες, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα ακόμα και την περιβόητη δίκη του Προέδρου Μπιλ Κλίντον.

Ετσι είναι... Για όλα τα πράγματα όμως κάποτε έρχεται ένα τέλος. Ακόμα και για τα φαινόμενα όπως ήταν ο Τζόρνταν. Με το τέλος όμως του φαινομένου Τζόρνταν πολλοί είναι αυτοί που έχουν κάθε λόγο να τα βάψουν μαύρα. Από τους υπευθύνους του ΝΒΑ μέχρι τις δεκάδες εταιρίες που γύρω από το όνομα του Μάικλ Τζόρνταν είχαν στήσει ένα χορό δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων. Με κεντρικό πρωταγωνιστή τον "ιπτάμενο" Τζόρνταν στήθηκε το κορυφαίο έργο εμπορευματοποίησης στην ιστορία του αθλητισμού. Και όταν ο πρώτος του χορού αποφάσισε να τον σταματήσει, τότε οι άλλοι θα πρέπει να αναζητήσουν καινούριους πρωταγωνιστές. Τι πραγματικά όμως σήμαινε για όλους αυτούς ο Τζόρνταν;

Από τα πρώτα του βήματα στο χώρο του αμερικανικού επαγγελματικού πρωταθλήματος μπάσκετ ο Μάικλ Τζόρνταν είχε καταφέρει να εκπλήξει τους πάντες με το ταλέντο του. Κατάφερε να ξεπεράσει εμπόδια που μέχρι εκείνη τη στιγμή θεωρούνταν αξεπέραστα. Αν και μαύρος, σε μια χώρα όπου οι φυλετικές διακρίσεις δεν έχουν ξεπεραστεί, κατάφερε να κάνει τους πάντες να τον αναγνωρίσουν. Κατάφερε να ανεβάσει στην κορυφή των διακρίσεων το Σικάγο και να σπάσει το μονοπώλιο των ομάδων του Λος Αντζελες και της Νέας Υόρκης.

Από το 1984 που πήγε στους Μπουλς μέχρι σήμερα η ομάδα μετατράπηκε σε ένα απέραντο χρυσωρυχείο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το τμήμα μάρκετινγκ του συλλόγου, που πριν την έλευση Τζόρνταν είχε 4 υπαλλήλους και σήμερα έφθασε να έχει 35. Τα εισιτήρια των Σικάγο Μπουλς για τα εντός έδρας παιχνίδια προπωλούνταν στην αρχή κάθε χρονιάς, ενώ την περσινή χρονιά υπήρχε λίστα αναμονής που έφθανε στις 25.000 αιτήσεις. Η υπηρεσία εμπορίου του Δήμου του Σικάγου υπολόγισε ότι σε κάθε εντός έδρας παιχνίδι η ομάδα των Μπουλς είχε έσοδα γύρω στα 10,5 εκατ. δολάρια (εισιτήρια - κυλικεία - διαφημιστικά μπλουζάκια κτλ.). Ομως, και ολόκληρο το ΝΒΑ εκμεταλλεύτηκε με τον καλύτερο τρόπο το "φαινόμενο Μάικλ Τζόρνταν". Αν κάποιος έβλεπε στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο διεθνής παίκτης την προηγούμενη βδομάδα, αναγγέλλοντας το τέλος της καριέρας του, το πρόσωπο του Ντέιβιντ Στερν (Νο 1 στην ομοσπονδία του ΝΒΑ), θα καταλάβαινε πολλά... Αλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Τζόρνταν ανάγγειλε την απόφασή του αφού πρώτα είχαν ολοκληρωθεί η συμφωνία της ομοσπονδίας με τους παίκτες και είχε βρεθεί η λύση για την απεργία. Ο Στερν θα πρέπει να είναι καθ' όλα υποχρεωμένος στον Μάικλ. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε το οικονομικό περιοδικό ΦΟΡΤΣΟΥΝ κατά τη διάρκεια των περσινών τελικών, το "φαινόμενο Τζόρνταν" προσκόμισε στο ΝΒΑ γύρω στα 10 δισ. δολάρια, ενώ η Αμερικανική Ομοσπονδία Μπάσκετ έβαλε στο ταμείο της γύρω στα 3 δισ. δολάρια από την πώληση σουβενίρ που είχαν σχέση με τον παίκτη (μπλουζάκια - αθλητικές φανέλες - καπελάκια - μπρελόκ). Υπολογίζεται ότι από όλες τις μπλούζες των ομάδων του ΝΒΑ αυτή των Μπουλς με το Νο 23 κατείχε το 25% των πωλήσεων. Τρεις εταιρίες, η Τζένεραλ Ελέκτρικ που στην κατοχή της έχει το τηλεοπτικό δίκτυο ΝΒC, η ΤΙΜΕ WARNER και η ΤΝΤ πλήρωσαν στη Λίγκα γύρω στα 3 εκατ. δολάρια για τα παιχνίδια της τελικής φάσης. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία, όλοι οι τελικοί στους οποίους πήρε μέρος η ομάδα των Σικάγο Μπουλς και ο Τζόρνταν ξεπερνούν σε επίπεδο τηλεθέασης όλους τους άλλους τελικούς.

Οταν ο Ντέβιν Φοκ το 1984 πήγε τον Μάικλ Τζόρνταν στους Μπουλς, καταλαβαίνοντας το ταλέντο του νεαρού τότε παίκτη, έπεισε μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές εταιρίες του κόσμου, τη ΝΙΚΕ, να επενδύσει σε αυτόν 1 εκατ. δολάρια για σπόνσορινγκ. Ποσό τεράστιο για έναν πρωτάρη στο χώρο του ΝΒΑ όπως ήταν τότε ο Τζόρνταν. Χρειάστηκε να περάσουν δυόμισι χρόνια για να κερδηθεί το στοίχημα που είχε μπει. Κατά τη διάρκεια του Ολ Σταρ ο Τζόρνταν κέρδισε το διαγωνισμό καρφωμάτων με το εκπληκτικό άλμα του από τη γραμμή των ελευθέρων βολών, το λεγόμενο Αιρ Τζόρνταν. Αυτό ήταν... Τα χρήματα άρχισαν να έρχονται με τη μορφή χιονοστιβάδας. Το μοντέλο παπουτσιών της ΝΙΚΕ που έφερε αυτόν τον τίτλο άρχισε να πουλιέται σε όλο τον πλανήτη. Ακόμα και σε χώρες που υπήρχε έλλειψη βασικών αγαθών το Αιρ Τζόρνταν έδινε το "παρών". Υπολογίζεται ότι μόνο από το συγκεκριμένο μοντέλο η ΝΙΚΕ είχε έσοδα γύρω στα 200 εκατ. δολάρια το χρόνο. Ομως η εταιρία δε σταμάτησε εκεί... Για χάρη του κέρδους μετέτρεψε τον Τζόρνταν σε ένα σύμβολο, σε μια εικόνα - πρότυπο. Το σύνθημα BE LIKE MAIKL (γίνε σαν τον Μάικλ) ανέθρεψε γενιές και γενιές στις ΗΠΑ μετατρέποντας αυτές σε "γενιές της κατανάλωσης". Ο Τζόρνταν δεν έφθασε να γίνει απλά μόδα. Ηταν η ίδια η μόδα...

Τα έσοδά του όμως δε σταματούν εδώ. Το άνοιγμά του στους κινηματογραφικούς χώρους με τη συμμετοχή του στην ταινία SPACE JAM, του επέφερε τεράστια κέρδη ενώ παράλληλα στην κατοχή του έχει τρία υπερπολυτελή εστιατόρια, 2 κέντρα γκολφ ενώ μια βιομηχανία αρωμάτων συνήψε συμφωνία μαζί του για κάποιο άρωμα που φέρει το όνομά του. Τον τελευταίο χρόνο τα έσοδά του εκτός μπάσκετ ανέρχονται σε 40 εκατ. δολάρια. Σύμφωνα με οικονομικούς αναλυτές το ύψος των συναλλαγών από εμπορικές υποθέσεις ισούται με το ύψος των εμπορικών συναλλαγών μιας ολόκληρης τράπεζας.

Οπως είναι φυσικό λοιπόν η αποχώρηση του Τζόρνταν σημαίνει και τέλος ενός εμπορικού κύκλου με τεράστια έσοδα. Αλλωστε δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι την επόμενη μέρα της απόφασης για αποχώρηση η μετοχή της ΝΙΚΕ στο χρηματιστήριο της Γουόλ Στριτ έπεσε 5,4%. Παρά όμως το ξαφνικό της απόφασης οι υπεύθυνοι των διαφόρων εταιριών δε φαίνεται να πτοούνται. Ειδικοί της οικονομίας αναφέρουν ότι το φαινόμενο της έκρηξης για την αποχώρησή του, που θα ακολουθήσει τους επόμενους μήνες, θα είναι τόσο μεγάλο που θα κάνει τον Τζόρνταν να είναι κυρίαρχος στο χώρο του αθλήματος παρά το γεγονός ότι θα βρίσκεται εκτός αγωνιστικής δράσης. Οι ειδικοί της ΝΙΚΕ ήδη έχουν ετοιμάσει τα σχέδιά τους για τους επόμενους μήνες. Οπως τονίζουν, αφού η διαφημιστική καμπάνια του αθλητή Τζόρνταν ανήκει στο παρελθόν, ήρθε η ώρα για τον Τζόρνταν ως άνθρωπο.... Οι έμποροι του αθλητισμού έχουν νέα σχέδια στα συρτάρια τους για να συνεχίζουν να θησαυρίζουν. Αλλωστε γι' αυτούς το να δημιουργούν είδωλα και πρότυπα είναι πολύ εύκολο.

Μπ. ΤΣΟΡΜΠΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ