Οι... μαγεμένοι της Νέας Υόρκης

Τι τυχερός άνθρωπος, που είναι αυτός ο Γούντι Αλεν... Εδώ και δύο δεκαετίες, περίπου, ζει στην αγαπημένη του Νέα Υόρκη. Κάνει το κέφι του παίζοντας κλαρινέτο σε κάποιο τζαζ κλαμπ της πόλης και σχεδόν κάθε χρόνο κάνει μια ταινία. Και όχι μια ταινία κατά παραγγελία ή κατά τις επιταγές της κινηματογραφικής βιομηχανίας, αλλά τη "δικιά του" ταινία, την ταινία που θέλει να κάνει, τη στιγμή που θέλει να την κάνει, όταν το σενάριό της, το οποίο έχει γράψει ο ίδιος, είναι ακόμη "ζεστό" και η επιθυμία να το σκηνοθετήσει ζωντανή. Κι αν θέλει, παίζει και το ρόλο που προτιμά, ένα ρόλο, που, συνήθως, μοιάζει να είναι η κωμικοσατιρική πλευρά του εαυτού του. Πού τέτοια τύχη οι συνάδελφοί του, και δη οι Ελληνες, οι οποίοι πρέπει να υπολογίζουν, ότι από την αρχική σύλληψη μιας ιδέας μέχρι την πραγμάτωσή της σε έργο, μπορεί να περάσουν και καμιά δεκαριά χρόνια...

Με μια τέτοια, λοιπόν, ελευθερία καλλιτεχνικής έκφρασης, δεν είναι περίεργο που ο Γούντι Αλεν έχει φτιάξει ταινίες κάθε είδους. Από σουρεαλιστικού τύπου κωμωδίες, μέχρι βαριά ψυχολογικά δράματα υπαρξιακής αγωνίας. Αλλωστε ο υπαρξιακός προβληματισμός ενυπάρχει πάντοτε στα έργα του, είτε στο προσκήνιο, είτε στο παρασκήνιο. Είτε πρόκειται για δράματα με φιλοσοφική διάθεση, είτε για τις πιο ανάλαφρες κωμωδίες. Τώρα, ένας Γούντι Αλεν στις καλύτερες στιγμές του, επιστρέφει με μια μουσική κωμωδία αφιερωμένη στην πόλη του, στις καταστάσεις και τους ανθρώπους που αγαπά, και, κατά κάποιο τρόπο, στην οικογένειά του...

Παντρεμένα ζευγάρια, χωρισμένα ζευγάρια, ερωτευμένα ζευγάρια, αγόρια και κορίτσια, παράξενοι παππούδες, όμορφες γυναίκες, ψυχαναλυτές, και αμετανόητοι αποφυλακισμένοι απαρτίζουν αυτή τη μεγάλη οικογένεια του φοβερού Γούντι, σε μια περιοχή που εκτείνεται από τη Νέα Υόρκη έως το Παρίσι και τη Βενετία. Ολοι ζουν, αναπνέουν, μιλάνε, τραγουδούν και χορεύουν όπου βρεθούν κι όπου σταθούν, με διαλόγους γεμάτους χιούμορ, ρομαντικά τραγούδια και ζωηρές, ευρηματικές χορογραφίες. Η ταινία είναι μιούζικαλ, αλλά η ισορροπία ανάμεσα στην πρόζα και στη ρεαλιστική δράση, από τη μια πλευρά και το μουσικοχορευτικό μέρος, από την άλλη, είναι τόσο αρμονική, που ο θεατής ούτε στιγμή δε δυσφορεί. Ούτε στιγμή δε δυσανασχετεί περιμένοντας νευρικά πότε θα τελειώσει το τραγούδι ή το χορευτικό, για να προχωρήσει, επιτέλους, αυτή η ρημάδα η δράση. Το αντίθετο. Είναι τέτοιοι οι ρυθμοί της ταινίας, ώστε όλα της τα στοιχεία συνταιριάζονται και την καθιστούν μια από τις απολαυστικότερες στιγμές ψυχαγωγίας, που μπορεί να προσφέρει μια τέχνη όπως ο κινηματογράφος.

Ας σταματήσουμε, όμως, κάπου εδώ, γιατί τα καλά λόγια συχνά οδηγούν το θεατή σε κάποιου είδους απογοήτευση, καθώς μπορούν να προκαλέσουν μια απόσταση ανάμεσα στην προσμονή του και στην πραγματική αξία του έργου. Αλλωστε, μπορεί να πει κανείς, ότι όλα αυτά δεν είναι παρά ένας εξωραϊσμός μιας πραγματικότητας, που πολύ απέχει από αυτήν που παρουσιάζει η ταινία κλπ κλπ... Ομως, ούτε στιγμή η ταινία δεν προσπαθεί να πείσει, ότι αποτελεί εικόνα της πραγματικότητας. Και αυτό τη διαφοροποιεί από την παράδοση του παλιού χολιγουντιανού μιούζικαλ, από την οποία προέρχεται και την οποία, κατά κάποιο τρόπο, ανανεώνει. Μια στιγμή καλής διάθεσης είναι, ένα χαμόγελο μεταδοτικό, που, όσο η πραγματική "πραγματικότητα" γίνεται όλο και πιο σκοτεινή, αυτό μας χρειάζεται όλο και πιο πολύ.

(ΑΑΒΟΡΑ, ΒΙΛΑΤΖ 10, ΕΛΛΗ, ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ, ΜΠΡΟΝΤΓΟΥΑΙΗ, ΠΛΑΖΑ, ΦΑΛΗΡΟ 1)

Παραγωγής του 1995 είναι η ταινία αυτή του Γιώργου Καριπίδη,που "βγαίνει" σήμερα στους κινηματογράφους και η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μεταφυσικό θρίλερ, καθώς μια κατάρα από το παρελθόν φαίνεται να βαραίνει στη μοίρα κάποιων ανθρώπων, σε μια αλυσίδα από θανάτους και γεγονότα, όπου το όνειρο πλέκεται οριακά με την πραγματικότητα κι ο χρόνος χάνει τη συμβατική του υπόσταση με την "εισβολή" του παρελθόντος στις ζωές των σημερινών πρωταγωνιστών. Μια αδικία κι ένας θάνατος, που συνέβη πριν από πολλά χρόνια, απαιτεί τώρα επανόρθωση, υποθηκεύοντας τις πράξεις και το νου των απογόνων: των μαγεμένων...

Αυτό που λείπει, όμως, από την ταινία είναι ένα σενάριο, που θα δομούσε αυτή την ιστορία πάνω σε κάποιες στέρεες βάσεις, με αποτέλεσμα, μια αποσπασματική, προσθετική ανάπτυξη στα όσα διαδραματίζονται, ενώ η ταυτότητα των προσώπων παρουσιάζεται στοιχειωδώς. Ετσι οι χαρακτήρες, αντί να συμβάλουν σαν δημιουργικά δραματικά στοιχεία υποστηρίζοντας και, ταυτόχρονα, μεταδίδοντας την εσωτερική τους αγωνία, περιορίζονται σε μια παθητική, εικονογραφική λειτουργία σαν απλοί αποδέκτες μιας αναπόφευκτης μοίρας.

Παρ' όλα αυτά, η σωστά σκηνοθετημένη ατμόσφαιρα, με τη συμβολή μιας υποβλητικής φωτογραφίας του Λευτέρη Παυλόπουλου,της μουσικής του Λάκη Καράλη και των μορφών που υποδύονται ο Αρτώ Απαρτιάν και οι τρεις γυναίκες: Εύη Καραμπάτσου, Τάνια Παλαιολόγου, Ολγα Τουρνάκη,οι οποίες δημιουργούν ένα σύνολο που αναδεικνύει το θέμα της ταινίας. Σε αυτό, άλλωστε, συντελεί και το πέτρινο, απόκοσμο ηπειρώτικο τοπίο, όπου είναι τοποθετημένη η δράση, το οποίο είναι, έτσι κι αλλιώς, φορτισμένο με τη μεταφυσική των λαϊκών θρύλων και παραδόσεων.

(ΑΣΤΥ)

Το σενάριο είναι το ζητούμενο και για την ταινία αυτή του Χάρη Παπαδόπουλου,σκηνοθέτη, που στο παρελθόν έχει αποδείξει, μέσα από τις μικρού μήκους ταινίες του, ότι ξέρει να στήνει ένα σωστό κινηματογραφικό ρυθμό, ακόμη κι όταν δεν έχει κάποια ιστορία στη διάθεσή του, η οποία θα αποτελούσε στέρεα βάση για το σύνολο ενός έργου. Ωραίο, δηλαδή, το κιονόκρανο, αν θέλουμε να μιλήσουμε μεταφορικά, η κολόνα, όμως, πού είναι;Στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του ο Χάρης Παπαδόπουλος ξεκινά χρησιμοποιώντας ένα καστ από εμπορικά, στον ελληνικό χώρο, ονόματα, για να αφηγηθεί την ιστορία μιας σταρ του κινηματογράφου της δεκαετίας του 60 (Μαίρη Χρονοπούλου), η οποία σήμερα, ύστερα από χρόνια στη σιωπή και στην αφάνεια, επιστρέφει σαν πρωταγωνίστρια σε κάποιο θεατρικό έργο. Αναμνήσεις ενός "ένδοξου παρελθόντος" και υπαρξιακές αγωνίες, συνυφασμένες με το αμείλικτο πέρασμα του χρόνου, σημαδεύουν την ηρωίδα στις πράξεις της και στις αντιφάσεις της. Παράλληλα, η σχέση της με τρεις άνδρες κατά πολύ νεότερους από αυτήν, σχέσεις φιλικές στη μια περίπτωση (Απόστολος Γκλέτσος), ερωτικές στην άλλη (Στράτος Τζώρτζογλου) και ψυχαναλυτικές, ουσιαστικά, στην τρίτη (Αλκης Κούρκουλος), θα επιτείνουν τις εσωτερικές συγκρούσεις, αλλά θα τη βοηθήσουν, επίσης, για να βρει τη δική της διέξοδο, που αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στη σκηνή του φινάλε.

Και είναι ακριβώς αυτή η σκηνή, εντυπωσιακή και οριακή από την πλευρά της ηρωίδας, που καταδείχνει, τελικά, την απουσία ενός σεναρίου, που θα της επέτρεπε να λειτουργήσει λυτρωτικά και για το θεατή. Ομως, τελικά, τόσο αυτή όσο και άλλες σκηνές (πχ η σκηνή του ουρλιαχτού), όπου κανονικά η ένταση θα έπρεπε να κορυφώνεται, μένουν μετέωρες και άνευρες, καθώς το σενάριο έχει ήδη εξαντληθεί σε επιφανειακές περιγραφές και ανεκδοτολογικού τύπου περιστατικά. Ας σημειώσουμε, τέλος, ότι το ίδιο το θέμα είναι αρκετά δουλεμένο και συχνά με εξαιρετικά αποτελέσματα, στον αμερικανικό κινηματογράφο, που αποτελεί, έτσι κι αλλιώς, κοιτίδα της έννοιας των σταρ, άρα και κέντρο του προβληματισμού και της θεματολογίας που αφορά τις αγωνίες και τα αδιέξοδά τους. Και η σύγκριση είναι αναπόφευκτη...

(ΑΒΑΝΑ, ΑΤΤΙΚΑ 2, ΚΑΛΥΨΩ, ΟΠΕΡΑ 1)

Πρόκειται για ριμέικ της γαλλικής ταινίας "Το κλουβί με τις τρελές" (1978). Καλοστημένη, κλασικού τύπου φαρσοκωμωδία, σκηνοθετημένη από έναν πάντοτε ευπρόσωπο σκηνοθέτη, τον Μάικ Νίκολς ("Ο πρωτάρης"). Η ηθογραφική συνεύρεση (χάρη στον κατακλυσμό από αμερικανικές ταινίες έχουμε μάθει απ' έξω κι ανακατωτά όλο το φάσμα της σύγχρονης αμερικανικής ηθογραφίας...) ενός ζεύγους ομοφυλόφιλων με τους μέλλοντες πεθερούς του γιου τους (!), οι οποίοι εμφορούνται από τις "υγιείς" ρεπουμπλικανικές ιδέες για μια "καθαρή" Αμερική. Το αποτέλεσμα: μια ανάλαφρη, διασκεδαστική κωμωδία καταστάσεων και παρεξηγήσεων, μέχρι το τελικό ξεκαθάρισμα... Με τους Ρόμπιν Γουίλιαμς, Τζιν Χάκμαν κ.ά.

(ΑΕΛΛΩ, ΑΠΟΛΛΩΝ, ΒΙΛΑΤΖ 1, ΓΛΥΦΑΔΑ, ΔΑΝΑΟΣ, ΕΤΟΥΑΛ, ΜΑΡΟΥΣΙ 2, ΝΑΝΑ, ΖΕΑ)

Χωρισμένος με κόρη, συναντά χωρισμένη με γιο. Αφοσιωμένοι κι οι δυο στην καριέρα τους, γρήγορα θα αντιληφθούν ότι τους έχει καταλάβει ο έρωτας. Μέτριο μελό με κωμικά στοιχεία. Του Μάικλ Χόφμαν,με την Μισέλ Πφάιφερ. (ΑΝΕΣΙΣ, ΑΣΤΕΡΙΑ, ΑΤΤΙΚΑ 1, ΒΙΛΑΤΖ 8, ΕΜΠΑΣΥ, ΙΝΤΕΑΛ, ΚΟΡΟΝΕΤ, ΜΕΤΡΟΠΟΛΙΤΑΝ, ΤΡΟΠΙΚΑΛ, ΦΑΛΗΡΟ 2, ΣΙΝΕΑΚ)

Αγις ΜΑΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗΣ