ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ

(του ανταποκριτή μας).-

"Ενας πετυχημένος πολιτικός δημιουργεί αιώνιες αγάπες και άσβεστο μίσος", λέει ένα παλιό ρητό. Και αυτό, όμως, κατάφεραν να το διακωμωδήσουν οι ΝΑΤΟικοί με τους συνεχείς ανελέητους βομβαρδισμούς τους σε όλη την επικράτεια της Σερβίας. Αυτό που τόσα χρόνια σε πολυκομματικό σύστημα δεν πέτυχε ο Μιλόσεβιτς, το κατάφερε κατά τη διάρκεια των ΝΑΤΟικών επιθέσεων.

Ο Γιουγκοσλάβος Πρόεδρος είναι τόσο δημοφιλής και η δημοτικότητά του τόσο ενισχυμένη όσο ποτέ άλλοτε. "Αυτό που μας ενδιαφέρει τώρα είναι να υπερασπίσουμε τη χώρα μας από τους φασίστες και γι' αυτό πρέπει να παραμείνουμε ενωμένοι υπό την ηγεσία του Προέδρου μας", λέει σήμερα η συντριπτική πλειοψηφία των Σέρβων. Ακόμη και αυτοί που πριν δύο χρόνια διαδήλωναν εναντίον του, τώρα τον υποστηρίζουν με κορυφαίο παράδειγμα τον αντιπρόεδρο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης Βουκ Ντράσκοβιτς. Οσον αφορά τους δύο άλλους αντιπάλους του, του πάλαι ποτέ συνασπισμού "Ζάγιεντο", τον πρώην δήμαρχο του Βελιγραδίου Τζίντζιτς και την Πέσιτς, το έσκασαν τρομοκρατημένοι στη Γερμανία. Τώρα πλέον είναι καθαρό σε ποιους πήγαινε η αποδεδειγμένη βοήθεια της CIA. Ισως να διάβαζαν και τη νεότερη ελληνική ιστορία και να παραδειγματίστηκαν από τους δικούς μας προύχοντες και βασιλιάδες που υπερασπίστηκαν την πατρίδα από το Κάιρο.

Ακόμη, όμως, και τον φιλοδυτικό Πρόεδρο του Μαυροβουνίου Τζουκάνοβιτς κατάφεραν να εξουδετερώσουν πολιτικά οι ΝΑΤΟικές επιδρομές και η απειλή για απόσχιση υπό αυτές τις προϋποθέσεις μοιάζει ιδιαίτερα μακρινή. Οσο για τον Τύπο, δεν είναι ακριβώς αλήθεια ότι έχει φιμωθεί, όπως καταγγέλλεται στη Δύση. Ολες οι αντιπολιτευόμενες εφημερίδες και σταθμοί λειτουργούν κανονικά χωρίς προβλήματα, εκτός από το ραδιοφωνικό σταθμό "Β 92", ο οποίος, πράγματι, λειτουργούσε προβοκατόρικα και προσπαθούσε να σπείρει, και σε αυτές τις δύσκολες ώρες, τη διχόνοια καλώντας τον πληθυσμό να ανατρέψει την εκλεγμένη ηγεσία του. Οπως είναι φυσικό, σε κατάσταση πολέμου κανείς δε θα μπορούσε να το δεχτεί.

Ο,τι δεν κατάφερε το ΝΑΤΟ εκ των έσω το προσπαθεί εκ των άνω. Τις τελευταίες μέρες οι κάτοικοι του Βελιγραδίου λαμβάνουν ένα αχνό τηλεοπτικό σήμα και μια γυναίκα, μιλώντας στη σερβική γλώσσα αλλά με ξενική προφορά, καλεί το λαό να ανατρέψει τον Μιλόσεβιτς. Ο σταθμός αυτός είναι προϊόν του τομέα "ψυχολογικού πολέμου" του ΝΑΤΟ και εκπέμπει από αεροπλάνο που πετάει συνεχώς στα 7.000 πόδια. "Αυτά είναι για γέλια. Σε τέτοιες στιγμές συσπειρωνόμαστε γύρω από τον Πρόεδρο ασχέτως αν τον ψηφίσαμε ή όχι, όπως εγώ, που δεν τον ψήφισα", θα μας πει ο εκδότης μιας μικρής επαρχιακής εφημερίδας που είδαμε στην καθιερωμένη συναυλία στο κέντρο της πόλης.

Το καθιερωμένο ραντεβού των κατοίκων του Βελιγραδίου είναι γνωστό σε όλους από την αρχή των βομβαρδισμών. Κάθε μέρα γύρω στις 12 αρχίζει το πανηγύρι στην κεντρική πλατεία της πόλης. Εδώ μαζεύονται χιλιάδες Βελιγραδιώτες και υπό τους ήχους της σύγχρονης μουσικής αλλά και παραδοσιακών χορών προσπαθούν να κρατήσουν ψηλά το ηθικό τους αλλά και να διαδηλώσουν ενάντια στο ΝΑΤΟ και στον πόλεμο.

Και η αλήθεια είναι ότι το έχουν καταφέρει θαυμάσια και πραγματικά το ηθικό του σερβικού λαού παραμένει ιδιαίτερα υψηλό. Ιχνος πανικού δε θα βρει κανείς στην πρωτεύουσα ακόμη και όταν σουρουπώσει και στις οθόνες παρουσιάζεται η ένδειξη "εναέριος κίνδυνος", σημάδι ότι σε λίγα δευτερόλεπτα οι σειρήνες θα ουρλιάξουν και οι κάτοικοι θα πρέπει να πάνε στα καταφύγια.

Παρ' όλα αυτά, ελάχιστοι είναι αυτοί που προτιμούν την ασφάλεια των καταφυγίων. Οι περισσότεροι, κουρασμένοι, ίσως, ψυχολογικά, αλλά όχι φοβισμένοι, προτιμούν τα σπίτια τους. "Οι Σέρβοι πολίτες ένα μόνο τρόπο έχουν - προς το παρόν - να αντισταθούν: να τραγουδούν, να χορεύουν και να διαδηλώνουν", θα μας πει φανερά συγκινημένος ο Σάσα, ένας βετεράνος πολέμου που μετέχει καθημερινά στο ραντεβού. Οσο η ώρα περνά και οι ήχοι της μουσικής πλημμυρίζουν την ατμόσφαιρα, τόσο ανεβαίνει και ο πυρετός του ενθουσιασμού και της ελπίδας ότι αυτοί τελικά θα είναι τουλάχιστον οι ηθικοί νικητές της αναμέτρησης.

Από το πρόχειρα στημένο πάλκο περνούν καθημερινά οι πιο γνωστοί καλλιτέχνες της χώρας: τραγουδιστές, συνθέτες, ηθοποιοί αλλά και μαθητές, που με το δικό τους τρυφερό τρόπο λένε το δικό τους ΟΧΙ στη βαρβαρότητα του ιμπεριαλισμού. Ο κόσμος ενθουσιάζεται και τραγουδά. Τραγουδά και φωνάζει συνθήματα με καθαρά αντιιμπεριαλιστικό περιεχόμενο αλλά και πειραχτικά μηνύματα που απευθύνονται στον Κλίντον και στην Μόνικα.

Για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες κυμάτισαν και πάλι στην πλατεία Δημοκρατίας κόκκινες σημαίες και φωτογραφίες των Λένιν, Στάλιν, Ζουκόφ και Τσε. Είναι τα μέλη του "Νέου Κομμουνιστικού Κόμματος Γιουγκοσλαβίας", που για πρώτη φορά βγαίνουν ανοιχτά στο δρόμο με τα σύμβολά τους. Το σφυροδρέπανο και τη σημαία της παλαιάς Γιουγκοσλαβίας. "Ηρθαμε εδώ γιατί πρέπει κάποτε να καταλάβει ο κόσμος το πραγματικό πρόσωπο του ιμπεριαλισμού και αρχίζει να το καταλαβαίνει. Οι Αμερικάνοι είναι βλάκες. Μας έδωσαν την ευκαιρία να ξανοιχτούμε και ο κόσμος μάς βλέπει πολύ θετικά", θα μας πει ο Ντράγκαν από τη Νεολαία του Κόμματος. "Εδώ θα γίνει Στάλινγκραντ, θα γίνει Βιετνάμ", θα συμπληρώσει ο ηλικιωμένος σύντροφος Ιλία. Ακόμη και κινέζικη σημαία κυματίζει. Την κρατά μια νεαρή Κινέζα που σπουδάζει σερβική γλώσσα με υποτροφία της χώρας της. "Είμαι εδώ γιατί μισώ τους Αμερικάνους", θα μας πει σε σπαστά σέρβικα.

Στις συγκεντρώσεις, εκτός από τα σημερινά σύμβολα της χώρας, κυματίζουν και πολλές σημαίες της πάλαι ποτέ Ενιαίας Γιουγκοσλαβίας αλλά και της Ελλάδας. Αλήθεια είναι ότι σήμερα στη χώρα κυριαρχεί μια νοσταλγία, μια ωραία ανάμνηση από την παλιά Γιουγκοσλαβία, τότε που ζούσαν όλοι ειρηνικά κάτω από την ίδια στέγη.

"Πριν τον πόλεμο ζούσαμε όλοι αρμονικά και ευτυχισμένα", θα μας πει ο Νικολά που κυματίζει την παλιά σημαία με το αστέρι στη μέση. Πριν τον πόλεμο ζούσαν όλοι μαζί αγαπημένοι και το βιοτικό τους επίπεδο ήταν αρκετά υψηλό. Τότε ο μέσος εργατικός μισθός ήταν γύρω στα 1.500 DEM, ενώ τώρα είναι 150 - 200. Το μηνιαίο "επίδομα" των συνταξιούχων σήμερα είναι αρκετό για ένα καρβέλι καθημερινά και ίσως δέκα πακέτα τσιγάρα. "Δε λέω, πράγματι, είχαμε κάποια προβλήματα αλλά αν δεν ανακατευόταν η Δύση μια φορά το '90 και δεύτερη τώρα θα μπορούσαμε να βρούμε αυτά που μας ενώνουν και όχι να σκοτωνόμαστε μεταξύ μας", θα μας πει ο Σβετλάν που φορά το μπλουζάκι με τον παγκοσμίως γνωστό στόχο σαν να λέει "εδώ είμαι δολοφόνοι, σας προκαλώ να με σκοτώσετε".

Στη συγκέντρωση, όμως, κυματίζουν διάσπαρτες στο χώρο ελληνικές σημαίες, τις οποίες κρατούν, όχι μόνο οι Ελληνες φοιτητές που παραμένουν στη γιουγκοσλαβική πρωτεύουσα, αλλά και πολλοί Σέρβοι.