Προσπαθούν να την αρνηθούν έμμεσα κυρίως με την υποβάθμιση του ρόλου της εργατικής τάξης. Και αυτό γιατί η θεωρία της εκμετάλλευσης είναι επιστημονικά θεμελιωμένη, φωτίζει όλα τα ζητήματα της πολιτικής οικονομίας και δίνει την ευκαιρία στους μαρξιστές να προβάλλουν πειστικά τις απόψεις τους.

Αραιά και πού, βέβαια, εμφανίζονται αστοί ιδεολόγοι που αρνούνται την ύπαρξη της εκμετάλλευσης. Πρόσφατο σχετικά παράδειγμα αποτελεί ο Α. Ανδριανόπουλος (ΑΑ) - τώρα όμως αγωνίζεται επίμονα για να δικαιολογήσει τους βομβαρδισμούς του ΝΑΤΟ - που στο βιβλίο του "Μετά το μέλλον" γράφει: "Η λεγόμενη πολιτική οικονομία των συμβόλων έχει υποκαταστήσει στην ουσία τις παλιές πεποιθήσεις για την ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής και τους δογματισμούς για την ανθρώπινη εκμετάλλευση" (σελ. 16 εκδόσεις Libro). Και σε υποσημείωση παραπέμπει στο Zean Baudrillard (Ζ. Β.) και δίνει την αίσθηση ότι δήθεν αυτός θεμελιώνει τον ισχυρισμό του.

***

Μόνο στο βιβλίο που ο Ζ. Β. εξέδωσε το 1976 με τίτλο: "L' echange symbolique et la mort" ανάμεσα στα άλλα γράφει: "Η εργασία δεν είναι πια εκμετάλλευση, είναι ένα δώρο που παρέχεται από το κεφάλαιο. Οι μισθοί δεν είναι ένα δικαίωμα, αλλά ένα δώρο στον εργάτη" (D. Kellner, Zean Paudrillard, From Marxism to Postmodernism and Beyond, σελ. 14 εκδόσεις Polity Press). Σε άλλο σημείο ο D. Kellner σημειώνει: Ο Baudrillard "μάλλον ειρωνικά υποδεικνύει ότι ο καπιταλιστής που συνεχίζει να απασχολεί εργάτες πρέπει να θεωρηθεί ως ευεργέτης και ότι η μαρξιστική έννοια της εκμετάλλευσης είναι κατά συνέπεια ιστορικά ξεπερασμένη" (Ο. π. σελίδα 65).

Ετσι και ο D. Kellner στον οποίο ο Α.Α. μάς παραπέμπει θεωρεί ότι ο Ζ. Β. ειρωνικά μιλάει για αχρήστευση της έννοιας της εκμετάλλευσης. Αρα ο Ζ. Β. δεν αναιρεί τη θεωρία της εκμετάλλευσης.

Πέρα από αυτό προσπαθήσαμε να δούμε τι σημαίνει η Σημειωτική για την Πολιτική Οικονομία. Συγκεκριμένη εργασία δε βρήκαμε. Βρήκαμε όμως το βιβλίο του Ουμπέρτο Εκο "Θεωρία της Σημειωτικής" να αναφέρει ως παράδειγμα για τη Σημειωτική την αξία της χρήσης, την ανταλλακτική αξία, το μισθό και την υπεραξία. Συγκεκριμένα γράφει: "Είναι δυνατόν να θεωρήσουμε την ανταλλαγή αγαθών σημειωτικό φαινόμενο... επειδή η αξία χρήσης των αγαθών κατ' αυτήν την ανταλλαγή μεταμορφώνεται στην ανταλλακτική τους αξία - και επομένως επιτελείται μια διαδικασία σημασιοδότησης ή συμβολισμού, η οποία αργότερα τελειοποιείται με την εμφάνιση του χρήματος... " (σελ. 52, εκδόσεις "Γνώση"). Και σε άλλο σημείο γράφει: "Η ανάλυση του Μαρξ δείχνει επίσης ότι το σημειωτικό διάγραμμα που διέπει μια καπιταλιστική κοινωνία διαφοροποιεί τόσο το ΑΕ (Αξία Εργασίας) όσο και το ΑΑ (Ανταλλακτική Αξία) (τα οποία είναι αμοιβαίως ισοδύναμα), από ένα τρίτο στοιχείο, την αμοιβή που παίρνει ο εργάτης, ο οποίος εκτελεί το ΑΕ. Αυτό το χάσμα ανάμεσα στο ΑΕ, στο ΑΑ και στην αμοιβή αποτελεί την υπεραξία (Ο. π. σελ. 54).

***

Εν πάση περιπτώσει εμείς δε θα ανεγείρουμε άγαλμα στον Α.Α. αλλά θα τον ευχαριστήσουμε που μας ανάγκασε να ασχοληθούμε και να κάνουμε μια πρώτη προσέγγιση στη Σημειωτική.

Κώστας ΚΑΠΠΟΣ