Ας δούμε τώρα μια άλλη διατύπωση για το ίδιο θέμα: "Χτες τεσσαρακοστή μέρα της ΝΑΤΟικής επιδρομής κατά της Γιουγκοσλαβίας, βομβαρδιστικά του ΝΑΤΟ δολοφόνησαν δεκάδες αμάχους οι οποίοι επέβαιναν σε λεωφορείο που δέχτηκε αναίτια τα ΝΑΤΟικά πυρά καθώς εκινείτο στην Πρίστινα".

Και στις δυο περιπτώσεις έχουμε καταγραφή, δημοσιογραφική απόδοση, του ίδιου γεγονότος. Πρόκειται, φυσικά, για εκ διαμέτρου αντίθετη γραφή, για εκ διαμέτρου αντίθετη δημοσιογραφική προσέγγιση του ίδιου γεγονότος.

Από την αρχή σχεδόν του πολέμου, στην Ελλάδα υπάρχουν ορισμένοι που δηλώνουν υπέρμαχοι της "καθαρής", της "αντικειμενικής", της "ουδέτερης", της "πολύπλευρης" κλπ. δημοσιογραφικής προσέγγισης των διαδραματιζομένων στη Γιουγκοσλαβία. Κατά την άποψή τους, η πρώτη διατύπωση, που αναφέρθηκε εισαγωγικά, θα μπορούσε να είναι μέχρι υπόδειγμα δημοσιογραφικής γραφής, πληρότητας και επαγγελματισμού... Κατά την άποψή τους, η δεύτερη διατύπωση συνιστά απόδειξη του αντιδεοντολογικού τρόπου με τον οποίο αποτυπώνονται δημοσιογραφικά τα γεγονότα στη Γιουγκοσλαβία...

***

Στην πρώτη περίπτωση, όπως είδαμε, τα άμαχα θύματα του λεωφορείου, απλώς "σκοτώθηκαν"! Λες και έπεσε το λεωφορείο σε κάποια λακκούβα ή κάτι τέτοιο... Λες και δεν έριξαν βόμβα στο λεωφορείο. "Σκοτώθηκαν"! Ετσι, "ουδέτερα" και "αντικειμενικά"... Στην πρώτη περίπτωση, τα όσα συμβαίνουν στη Γιουγκοσλαβία είναι προϊόν κάποιας "κρίσης".Δεν είναι προϊόν της ΝΑΤΟικής εισβολής. Δεν είναι προϊόν των βομβαρδισμών. Αυτή η "λεπτομέρεια" απουσιάζει εντελώς...

Στη δεύτερη περίπτωση, γίνεται λόγος για "δολοφονία".Γίνεται λόγος για "ΝΑΤΟική επιδρομή", γίνεται λόγος για "άμαχους νεκρούς".

Αν αποδεχτούμε τις απόψεις του κ. Σωμερίτη, του κ. Ανδριανόπουλου, του κ. Δήμου, του κ. Πρετεντέρη κ. ά., αυτή, η δεύτερη απεικόνιση της πραγματικότητας, είναι "μονομερής" και δημοσιογραφικά "ασυνεπής", διότι "παίρνει θέση" απέναντι στο συμβάν, εκφράζει τοποθέτηση, συνιστά φιλοσερβισμό ή και αντιαμερικανισμό. Συνεπώς, αυτή η δημοσιογραφική προσέγγιση δεν είναι "άρτια", διότι δεν είναι "αντικειμενική"!

Ο καθένας μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα: Ποιος ασκεί αξιοπρεπή δημοσιογραφία; Ποιος φωτίζει και ποιος συσκοτίζει το γεγονός; Αυτός που σημειώνει ότι οι άμαχοι στη Γιουγκοσλαβία "σκοτώθηκαν" ή εκείνος που λέει ότι οι άμαχοι "δολοφονήθηκαν";

***

Οι παραπάνω, όταν οι ιδεοληψίες τους και κυρίως η ιδεολογική τους τοποθέτηση το απαιτεί, δεν έχουν πρόβλημα να γίνουν διαφημιστές μέχρι και της μεταφυσικής. Δεν έχουν πρόβλημα να γίνουν υπέρμαχοι του διαχωρισμού μεταξύ του ανθρώπου και του δημοσιογράφου! Κατ' αυτούς ο δημοσιογράφος για να κάνει καλά τη δουλιά του δεν πρέπει να είναι άνθρωπος, πολίτης, σκεπτόμενος. Δεν πρέπει να ασχολείται με θέματα όπως "γιατί γίνεται πόλεμος;", "ποιος προκαλεί τον πόλεμο;", "είναι δίκαιος ο πόλεμος;". Αλλά με τι να ασχολείται ο δημοσιογράφος κ. Σωμερίτη; Με το πόσο κουραστικές είναι οι πτήσεις για τους νεαρούς πιλότους του ΝΑΤΟ;..

Πάνω από όλα, κατ' αυτούς, ο δημοσιογράφος δεν πρέπει να είναι υπέρ ή κατά του πολέμου και επομένως να τάσσεται υπέρ ή κατά εκείνου που προκαλεί τον πόλεμο! Πρέπει να είναι κάτι σαν δημοσιογράφος - ρομπότ! Να λειτουργεί περίπου σαν φωτογραφική μηχανή, που, επιπλέον, όταν τραβά φωτογραφίες οι οποίες δείχνουν νεκρούς, δε θα πρέπει να εξηγεί γιατί υπάρχουν αυτοί οι νεκροί!

***

Οταν οι εν λόγω κύριοι ομιλούν περί "ουδέτερης" και "αντικειμενικής" δημοσιογραφίας, εκείνο που προασπίζονται είναι το είδος δημοσιογραφίας που εξυπηρετεί την τόσο βαθιά υποκειμενική τους άποψη. Αποψη που τάσσεται υπέρ του συστήματος "ανήκομεν εις την Δύσιν". Ακόμα και όταν η Δύση βομβαρδίζει ασύστολα... Υπάρχει βέβαια και η άλλη άποψη, που προκαλεί αλλεργία στους κήρυκες της "αντικειμενικής" ΝΑΤΟφροσύνης. Η άποψη που, όταν το ΝΑΤΟ βομβαρδίζει τη Γιουγκοσλαβία, τάσσεται με το γιουγκοσλαβικό λαό και θα τασσόταν με τον βουλγάρικο, τον ρουμανικό, τον κροατικό ή τον αλβανικό λαό, αν το ΝΑΤΟ βομβάρδιζε, αντίστοιχα, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, την Κροατία ή την Αλβανία.

***

Εν προκειμένω κάποιοι ενστερνίζονται την "αλήθεια" των προπαγανδιστικών μηχανισμών του ιμπεριαλισμού. Κάποιοι άλλοι ενστερνίζονται την αλήθεια που αναδύεται μπροστά στα μάτια τους, μετά από κάθε φρικιαστικό αποτέλεσμα της δράσης των μηχανισμών του ιμπεριαλισμού. Οι κύριοι Σωμερίτης, Δήμου, Ανδριανόπουλος, Πρετεντέρης κ. ά., καταγράφοντας την αγωνία τους, πριν και μετά από κάθε (δυσάρεστη γι' αυτούς) αναφορά τους στις βόμβες, να μιλήσουν για τις "εθνοκαθάρσεις", εμφανιζόμενοι ως υπέρμαχοι της προπαγάνδας που εδώ και 40 μέρες διατείνεται ότι το έγκλημα γίνεται για "ανθρωπιστικούς λόγους", είναι προφανές ότι έχουν διαλέξει στρατόπεδο.

Το "γιατί" είναι αυτονόητο και κάποτε ο Μπρεχτ το είχε περιγράψει ως εξής: "Φαίνεται αυτονόητο - έλεγε ο Μπρεχτ - πως αυτός που γράφει πρέπει να γράφει την αλήθεια, με την έννοια δηλαδή πως δεν πρέπει να την καταπνίγει ή να την αποσιωπά. Και πως δεν πρέπει να γράφει τίποτα που δεν είναι αληθινό. Δεν πρέπει να σκύβει στους ισχυρούς, δεν πρέπει να εξαπατά τους αδύναμους. Είναι φυσικά πολύ δύσκολο να μη σκύβεις στους ισχυρούς και είναι πολύ κερδοφόρο να εξαπατάς τους αδύναμους",κατέληγε ο Μπρεχτ.

Σε ό,τι μας αφορά κατανοούμε πλήρως τους ταξικούς, ιδεολογικούς, πολιτικούς και κοσμοθεωρητικούς λόγους που ορισμένοι, ακόμα και σήμερα, λανσάρουν τη δημοσιογραφία του "κέρδους"...

Νίκος ΜΠΟΓΙΟΠΟΥΛΟΣ

Ο καθένας μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα: Ποιος ασκεί αξιοπρεπή δημοσιογραφία; Ποιος φωτίζει και ποιος συσκοτίζει το γεγονός; Αυτός που σημειώνει ότι οι άμαχοι στη Γιουγκοσλαβία "σκοτώθηκαν" ή εκείνος που λέει ότι οι άμαχοι "δολοφονήθηκαν";