"Καταστρέψαμε αυτή τη χώρα, τη βομβαρδίσαμε με όπλα της υψηλότερης τεχνολογίας, αέρια νεύρων, νάρκες με αλεξίπτωτα που εκρήγνυνται μόλις αγγίξουν το έδαφος, βόμβες που περιείχαν ουράνιο, μαύρα ναπάλμ, χημικά που επιφέρουν στείρωση, σπρέι που δηλητηριάζουν τις σοδειές κι ακόμη με όπλα για τα οποία ως σήμερα δεν ξέραμε ότι υπήρχαν. Με την καθοδήγηση των Βορειοαμερικάνων, διαπράχθηκε μια από τις μεγαλύτερες βαρβαρότητες κατά της ανθρωπότητας". Σμηναγός Αδόλφο Λουίς Μάρτιν δε λα Χοζ, της Ισπανικής Πολεμικής Αεροπορίας.

Κάθε φράση της συνέντευξης του δε λα Χοζ, πολύπειρου πιλότου και "ειδικού" στα F-16 - τα αεροσκάφη που πρωταγωνίστησαν στον πόλεμο κατά της Γιουγκοσλαβίας - είναι γροθιά στο στομάχι. Η εβδομαδιαία ισπανική εφημερίδα "Articulo 20", που τη δημοσίευσε (14η Ιουνίου 1999), τονίζει στον τίτλο την πιο συγκλονιστική αποκάλυψή του: "Βομβαρδίσαμε αμάχους από πρόθεση".

Ο δε λα Χοζ επέστρεψε στην Ισπανία στα τέλη του Μάη - ήταν από τη "φουρνιά" των πιλότων που μετείχαν στους βομβαρδισμούς από την αρχή τους. "Πρώτα απ' όλα, αυτό που θέλω να κάνω σαφές", λέει, "είναι ότι η πλειοψηφία, αν όχι όλοι, εκ των Ισπανών συναδέλφων μου είναι κατά του πολέμου από θέση αρχής και κατά αυτής της βαρβαρότητας ειδικά". Αλλά τους μετέτρεψαν σε φονικές μηχανές. "Ο διοικητής μάς έκανε δηλώσεις, λέγοντας πως το κύριο πλεονέκτημά μας ήταν η σωματική και φυσική μας υγεία... η πραγματικότητα ήταν πως μας εξόντωναν". Οι "χειρότεροι εχθροί μας", λέει, ήταν "τα μέλη της κυβέρνησής μας". Οσο για τις επαναλαμβανόμενες επιθέσεις κατά πολιτικών στόχων και πολιτών, όχι, λέει ο σμηναγός, φυσικά όχι, δεν ήταν "λάθη". Ο διοικητής μας, εξηγεί, κάποια στιγμή "υπέβαλε διαβήματα στο ΝΑΤΟ και διαμαρτυρήθηκε ότι οι επιλεγμένοι στόχοι δεν ήταν στρατιωτικοί. Τον πέταξαν έξω βρίζοντας, λέγοντας ότι οι Αμερικανοί θα υποβάλουν διαμαρτυρία στις Βρυξέλλες και στον Ισπανό υπουργό Αμυνας".

Λίγες μέρες αργότερα, ήρθε μια κωδικοποιημένη διαταγή: Να χτυπηθούν πολίτες στην Πρίστινα και στο Νις. "Ο διοικητής μας αρνήθηκε να υπακούσει". Μετατέθηκε δύο μέρες μετά...

"Εχω να πω κι άλλα", λέει ο πιλότος. "Αλλά θα τα πω αργότερα, πολύ αργότερα".

Οσο για το ποιος έκανε κουμάντο, ήταν σαφές απ' την αρχή στο Αβιάνο: "Μας αντιμετώπιζαν σαν μηδενικά. Οι διαταγές έρχονταν από τους Αμερικανούς και κανέναν άλλον εκτός από τους Αμερικανούς". Η ισπανική κυβέρνηση είχε πει ότι οι αποστολές που εκτελούσε η Ισπανική Αεροπορία ήταν "αυτόνομες". Μπούρδες, ξεσπά ο σμηναγός. "Ψέματα επί ψεμάτων". Κάθε φορά που ανοίγει το στόμα του ο πρωθυπουργός, ο υπουργός Αμυνας, οι επίσημοι, για να μιλήσουν για τον πόλεμο, "ξεφουρνίζουν ψεύδη". Κάτι εύλογο: "Δεν ξέρουν σχεδόν τίποτε για ό,τι έγινε. Ολα σχεδιάστηκαν στις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον, ακόμα και το τι πυρομαχικά θα χρησιμοποιούσαμε".

Οσο για το "κόστος του πολέμου", αρκεί το άκουσμα και μόνο των τριών λέξεων για να εξοργίζει τον πιλότο. "Λάβαμε γενναία μπόνους, πέντε φορές πάνω από τους μισθούς μας, για τη συμμετοχή μας στο βομβαρδισμό", παραδέχεται. Αλλά αυτό "δεν αγόρασε τη συνείδησή μας"...