"Θεία μετάληψη" το έργο του

Πρόσφατη έρευνα του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για την αναγνωστική συμπεριφορά των Ελλήνων, αποκάλυψε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό βιβλιοφίλων είναι οι κομμουνιστές και γενικότερα οι αριστεροί. Αλίμονο αν δε συνέβαινε αυτό. Το αντίθετο θα σήμαινε ότι οι κομμουνιστές και οι προοδευτικοί άνθρωποι, έκοψαν τον "ομφάλιο λώρο" τους με τη γνώση, την αυτομόρφωση, τον αγώνα για αφύπνιση, εξύψωση και ευτυχία του ανθρώπου και του λαού. Αλίμονο κι αν επαναπαυτούν με το όχι και σπουδαίο ποσοστό που διαπιστώνει η έρευνα. Αντίθετα οι κομμουνιστές σήμερα, πρέπει όχι μόνο να διαβάζουν όλο και περισσότερο κάθε λογής βιβλίο που "τρέφει" το νου και την ψυχή, αλλά και να πρωτοστατήσουν για την ανάπτυξη ενός "κινήματος" βιβλιοφιλίας και αυτομόρφωσης του λαού. Θα πει κανείς προς τι τα παραπάνω, σ' ένα σημείωμα για το βιβλίο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης "Επιλογή ΙΙΙ (κοινωνικά διηγήματα) ",που κυκλοφόρησε η "Σύγχρονη Εποχή";Μα γιατί και ο Παπαδιαμάντης, παρότι"θεμελιωτής" της σύγχρονης ελληνικής πεζογραφίας, υπήρξε από τα μεγαλύτερα θύματα του εκπαιδευτικού και πολιτειακού σκοταδισμού, τόσο που οι νεότερες γενιές αγνοούν εντελώς το έργο του και αποφεύγουν και το μικρότερο διήγημά του, από το λαθεμένο φόβο ότι δε θα καταλάβουν την "καθαρευουσιάνικη", όπως τη νομίζουν, γλώσσα του. Αποτέλεσμα; Φτωχαίνουν τραγικά τη γλώσσα τους και στερούνται το λογοτεχνικό κάλλος και την κοινωνική αλήθεια του έργου του Ελληνα "Ντοστογιέφσκι". Εργο, παντοτινό κειμήλιο του λαού μας.

Με χαρά, λοιπόν, συστήνουμε το βιβλίο αυτό με τα 22 διηγήματα του Παπαδιαμάντη (το τρίτο με διηγήματα που εκδίδει η "ΣΕ"), ευχόμενοι να διαβαστεί σαν "δέηση για την ψυχή του", όπως λέει στο ποίημά του ο Λ. Πορφύρας για τον Παπαδιαμάντη. Για τον "φτωχούλη του θεού", τον πάμφτωχο χειρώνακτα "Αγιο", τον ταπεινότατο "γίγαντα" των νεοελληνικών Γραμμάτων. Τον πρωτοπόρο μεταφραστή (Ντοστογιέφσκι, Σαίξπηρ, Φίνλεϊ, Γκόρντον, Δουμάς, Μωπασσάν, Τουαίην, Ζολά, Τουργκένιεφ, Α. Φρανς και πλήθος άλλων μεγάλων δημιουργών), τον διηγηματογράφο σε εφημερίδες και περιοδικά για ένα κομμάτι ψωμί, τον ποιητή - "τ' άμοιρο, το σκοτεινό τρυγόνι, / όπου το δέρνει ο άνεμος, βροχή που το πληγώνει. / Το δόλιο! όπου κι αν στραφή, κι αφ' όπου κι αν περάση, / δε βρίσκει πέτρα να σταθή, κλωνάρι να πλαγιάση", όπως αυτοπεριγραφόταν σε ποίημά του. Ας λάβουμε, λοιπόν, την κοινωνική "θεία μετάληψη" του έργου του.

Αρ. ΕΛΛΗΝΟΥΔΗ