Η Επιτροπή Καύσωνα του νοσοκομείου "Ευαγγελισμός" - όπου εργάζομαι - επεξεργάστηκε μια δέσμη οδηγιών για την αντιμετώπιση των περιστατικών απ' τις υψηλές θερμοκρασίες. Η πιο συνηθισμένη επίπτωση απ' τις ψηλές θερμοκρασίες είναι οι μυικοί σπασμοί,που παρουσιάζουν συνήθως εργαζόμενοι που ιδρώνουν πάρα πολύ και καταναλώνουν νερό χωρίς αντίστοιχη κατανάλωση αλατιού. Αυτοί παρουσιάζουν βασανιστικές μυικές συσπάσεις, κυρίως σε μυς που ασκούνται κατά την εργασία και συχνά εμφανίζονται κατά την ανάπαυση μετά την εργασία. Η αντιμετώπιση είναι απλή με αύξηση της πρόσληψης άλατος με την τροφή.

Η δεύτερη μορφή, κάπως σοβαρότερη, είναι η εξάντληση από θερμότητα και παρουσιάζεται μετά από παρατεταμένη έκθεση σε υψηλή θερμοκρασία. Προκαλείται μεγάλη απώλεια νερού και άλατος. Η αφυδάτωση που προκαλείται αυξάνει γρήγορα τον κίνδυνο θερμοπληξίας. Συμβαίνει συνήθως σε ηλικιωμένους, αδύνατους, κατεσταλμένους από φάρμακα ή σε μωρά που δεν μπορούν να εκφράσουν τη δίψα τους.Παρατηρείται ακόμα σε ενεργά άτομα που παίρνουν απ' την τροφή μεγάλες ποσότητες αλατιού χωρίς επαρκή ποσότητα νερού.

Ιδιαίτερη κατηγορία αποτελούν οι νοσηλευόμενοι ασθενείς, διότι μεγάλος αριθμός θαλάμων στα νοσοκομεία δε διαθέτει κλιματισμό.

Μια ιδιαίτερη κατηγορία αυτού του συνδρόμου, λόγω απώλειας άλατος, είναι τα μη εγκλιματισμένα άτομα π.χ. τουρίστες από βόρειες χώρες, στα οποία η απώλεια υγρών με την εφίδρωση αναπληρώνεται με νερό χωρίς αρκετό αλάτι. Και αυτοί έχουν παρόμοια συμπτώματα.

Η αντιμετώπιση της εξάντλησης από θερμότητα πρέπει να εξατομικεύεται. Οι περισσότεροι μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη χορήγηση αλατισμένων υγρών, ανάπαυση και απομάκρυνση από το περιβάλλον της υψηλής θερμοκρασίας.

Η κλασική "χτυπά" κυρίως φτωχά άτομα, ηλικιωμένους, βρέφη, χρονίως πάσχοντες, αλκοολικούς, ασθενείς με βαριά καρδιοπάθεια και παχύσαρκους. Επίσης "χτυπά" άτομα που λαμβάνουν φάρμακα όπως διουρητικά, υποτασικά, φάρμακα που ελαττώνουν την εφίδρωση ή και φάρμακα που αυξάνουν την παραγωγή θερμότητας. Δυστυχώς, τα θύματα σπάνια αναφέρουν κάποιο πρόδρομο σημείο, που μοιάζει με εξάντληση ή σπάνια παρατηρούν την παύση της εφίδρωσης. Επίσης, η θερμοκρασία του δέρματος μπορεί να μη φτάνει σε υψηλά επίπεδα, ενώ η θερμοκρασία στο ορθό μπορεί να ξεπερνά τους 41 βαθμούς. Οι ασθενείς αυτοί έχουν βαριά υπόταση και μπορούν να φτάσουν σε κωματώδη κατάσταση σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Η άλλη μορφή θερμοπληξίας είναι αυτή από προσπάθεια και παρατηρείται σε εργάτες, αγρότες, σε όσους εργάζονται σε υψηλές θερμοκρασίες (λεβητοστάσια, χυτήρια, μαγειρεία, ακάλυπτους χώρους οικοδομών κλπ.). Και αυτοί παρουσιάζουν ευρήματα παρόμοια με αυτά της κλασικής θερμοπληξίας με τη διαφορά ότι εξακολουθούν ακόμα να ιδρώνουν. Η κωματώδης κατάσταση και εδώ εμφανίζεται ταχύτατα.

Η θεραπεία της θερμοπληξίας συνίσταται στην πρόληψη, έγκαιρη αναγνώριση και ταχεία ψύξη. Για κάποιον που δεν είναι υγειονομικός η επείγουσα αντιμετώπιση περιλαμβάνει απομάκρυνση από την έκθεση στον ήλιο, αφαίρεση των ρούχων, βρέξιμο της επιφάνειας του σώματος και έκθεση σε ανεμιστήρα και άμεση μεταφορά σε νοσοκομείο.

Ηλίας ΣΙΩΡΑΣ

Επιμελητής Α, Καρδιολόγος