ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ.- Πάνω από 1.000 νεκροί, 5.000 τραυματίες και εκατοντάδες χιλιάδες άστεγοι ήταν ως χτες βράδυ ο φοβερός απολογισμός του σεισμού 6,8 έως 7,0 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ που έπληξε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης τη Δυτική Τουρκία.

Κτίσματα ισοπεδωμένα και μοιραία πληγωμένα, γέφυρες σκορπισμένες σαν τραπουλόχαρτα και χιλιάδες άνθρωποι έξαλλοι στους δρόμους, ήταν οι εικόνες που κυριαρχούσαν χτες στις οθόνες των τουρκικών τηλεοράσεων. Η Κωνσταντινούπολη επλήγη ιδιαίτερα, με πάνω από 500 νεκρούς, το Γκολτσούκ επίσης, με πάνω από 100 νεκρούς, καθώς και η βιομηχανική πόλη του Ιζμίτ.

Πληροφορίες από το γραφείο του πρωθυπουργού Μπουλέντ Ετσεβίτ ανέφεραν ότι 20 ναύτες στο Γκολτσούκ σκοτώθηκαν και άλλοι 250 ήταν παγιδευμένοι κάτω από τα ερείπια μιας βάσης του τουρκικού πολεμικού ναυτικού.

Σωστικά συνεργεία προσπαθούσαν να ανοίξουν δρόμο ανάμεσα στα συντρίμμια εκατοντάδων κτιρίων για να ανασύρουν επιζώντες. Τα νοσοκομεία έδιωχναν όσους ήταν "ελαφρά τραυματισμένοι" και δέχονταν μόνο επείγοντα περιστατικά, καθώς οι προσελεύσεις θυμάτων του σεισμού ήταν μαζικές. Γιατροί και νοσοκόμοι περιέθαλπαν ανθρώπους όπου έβρισκαν - ακόμα και στα πεζοδρόμια.

"Πιστεύω ότι η απώλεια ζωών δε θα είναι τεράστια" είπε ένας συντετριμμένος Ετσεβίτ σε δημοσιογράφους χτες.

Διαψεύστηκε. Ως χτες βράδυ ο αριθμός των θυμάτων αυξανόταν με γεωμετρικούς ρυθμούς, οι τραυματίες ομοίως, ενώ οι οικονομικές ζημιές ήταν ανυπολόγιστες.

Ο μεγάλος αριθμός των θυμάτων οφείλεται εν μέρει και στο γεγονός ότι οι περισσότεροι κάτοικοι των πληγεισών περιοχών βρίσκονταν στα κρεβάτια τους και κοιμούνταν.

Οι σκηνές που εκτυλίσσονταν ήταν τραγικές. "Ακούω τις φωνές της μητέρας μου και της αδελφής μου", έλεγε η Αρσού Γιλμάζ, παρακολουθώντας τα σωστικά συνεργεία να δουλεύουν απεγνωσμένα στα ερείπια του σπιτιού της, στη συνοικία Αβτσιλάρ της Κωνσταντινούπολης. "Αλλά δεν ξέρω τι έγιναν ο αδελφός μου και ο πατέρας μου".

Από το ίδιο κτίριο, σαν από θαύμα, ανασύρθηκε σώο - αλλά σε κατάσταση σοκ - ένα 5χρονο κορίτσι.

Ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας Μπιλ Ρίτσαρντσον - που βρίσκεται στην Τουρκία για να συζητήσει το εν δυνάμει project κατασκευής ενός πετρελαιαγωγού από την Κασπία στην Τουρκία - δεν έπαθε τίποτε. Δήλωσε μάλιστα από το κτίριο της πρεσβείας όπου βρίσκεται ότι οι ΗΠΑ "θα παράσχουν κάθε δυνατή βοήθεια" στις αρχές της Τουρκίας.

Χιλιάδες τραυματισμοί αναφέρονταν από την Μπούρσα, το Εσκίσχεχιρ και το Μπόλου. Στο Ιζμίτ, οι αρχές κάλεσαν για επείγουσα αιμοδοσία.

Ενα διυλιστήριο στο Ιζμίτ (μια βασικά βιομηχανική πόλη) φλεγόταν ως χτες βράδυ και πυροσβεστικές δυνάμεις αγωνίζονταν να κατασβήσουν την πυρκαγιά. Η παροχή ηλεκτρικού και οι τηλεφωνικές επικοινωνίες διακόπηκαν στις περιοχές που επλήγησαν, αλλά επανήλθαν σε πολλές πόλεις ως το απόγευμα. Ολες οι οικονομικές δραστηριότητες διακόπηκαν και το Χρηματιστήριο παρέμεινε κλειστό, καθώς η Τουρκία μετρούσε τις πληγές της.

Η Ρωσία έστειλε επειγόντως γιατρούς, σκυλιά εκπαιδευμένα για την ανάσυρση ανθρώπων από ερείπια και σωστικά συνεργεία, η Γαλλία έστειλε αντίστοιχες ομάδες και 15 τόνους εφοδίων, το Ισραήλ ανακοίνωσε την αποστολή "επείγουσας βοήθειας", ενώ η Ιαπωνία, η Ελβετία, η Γερμανία και άλλες χώρες έστειλαν ομάδες ειδικών. Ειδικοί της Unicef και του ΟΗΕ απεστάλησαν επίσης. Σύμφωνα με το "Ασοσιέιτεντ Πρες", ο σεισμός έγινε ιδιαίτερα αισθητός και στην πρωτεύουσα, Αγκυρα, όπου όμως δεν αναφέρθηκαν μεγάλες ζημιές. Στην Κωνσταντινούπολη, το Μπλε Τζαμί, η Αγία Σοφία, το Τοπκαπί και άλλα ιστορικά μνημεία της περιοχής δεν υπέστησαν ζημιές. Το ηλεκτρικό και το τηλέφωνο διακόπηκαν.

Στην εθνική οδό που συνδέει την Αγκυρα με την Κωνσταντινούπολη, γέφυρες κατέρρευσαν και αυτοκίνητα συγκρούστηκαν μαζικά.

"Είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για αριθμό θυμάτων και έκταση των ζημιών. Υπάρχουν προβλήματα επικοινωνίας, οι τηλεφωνικές συνδέσεις έχουν κοπεί σε πολλές περιοχές, αλλά αναζητούμε τρόπους προκειμένου να παράσχουμε τη μεγαλύτερη δυνατή βοήθεια", είπε χτες το μεσημέρι ο Τούρκος πρωθυπουργός.

Ο Ετσεβίτ είπε ότι αυτή είναι η μεγαλύτερη φυσική καταστροφή "που έχει δει ποτέ" και ότι θα απαιτηθούν γιγαντιαίες προσπάθειες για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειές της.

"Ας βοηθήσει ο Αλλάχ το κράτος μας και το λαό μας", πρόσθεσε.