Κυριακή 29 Αυγούστου 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 36
ΔΙΕΘΝΗ
ΣΕΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ
Η επόμενη μέρα της καταστροφής...

Ως πριν από 12 ημέρες, ήταν η περιοχή που αντανακλούσε άψογα την εικόνα, που οι θιασώτες του τουρκικού "κοσμικού κράτους" θέλουν να προβάλουν προς το εξωτερικό. Το βιομηχανικό κέντρο της χώρας, με 35% συμβολή στο ΑΕΠ και 50% στις εξαγωγές, γεμάτο εντυπωσιακές εργοστασιακές εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία, πολυκαταστήματα, φανταχτερά συγκροτήματα γραφείων, καφέ, αγορές, ναούς. Μια περιοχή με "ιδιαίτερο χρώμα". Αξια να συμπεριληφθεί σε οποιοδήποτε τουριστικό οδηγό, από τα λεγόμενα "blue books". Σήμερα, είναι μια κόλαση, μπροστά στην οποία εκείνη του Δάντη μοιάζει με πολύ ωραίο μέρος, για να κάνει κανείς πικ-νικ. Κωνσταντινούπολη, Γιάλοβα, Ανταπαζαρί, Γκολτσούκ, Ιζμίτ, Μπόλου, Μπούρσα, Ζονγκουλντάκ: Αγγιξε όποιον ή όποια βρεις στο δρόμο και όταν αρχίσει να σου μιλάει θ' ακούσεις μια ιστορία τρόμου. Η καταστροφή έχει διαστάσεις πέραν πάσης περιγραφής.

Πόσοι είναι οι νεκροί από τα δύο απανωτά χτυπήματα του Εγκέλαδου, την προπερασμένη Τρίτη; Μάλλον δε θα μάθουμε ποτέ. Οι "αρμόδιες" υπηρεσίες της κυβέρνησης παζαρεύουν με τους αριθμούς, σα να επρόκειτο για μια ακόμη συναλλαγή. 17.997, έλεγε την Τρίτη το "Κέντρο Αντιμετώπισης Κρίσης". 13.007 την Πέμπτη. Η κυβέρνηση απέδωσε το "λάθος" στις τοπικές αρχές του Ιζμίτ, που ανέβασαν τους αριθμούς, για να "λάβουν μεγαλύτερη βοήθεια". Ο δήμαρχος της πόλης μίλησε για "ανθρώπινο σφάλμα". Ενας δημοσιογράφος σημείωσε ότι οι αριθμοί μειώθηκαν παντού,όχι μόνο στο Ιζμίτ. Ο Μάικλ Ελμκουιστ, εκπρόσωπος του ΟΗΕ, είπε από τη Γενεύη ότι η κυβέρνηση είχε αρχικά ζητήσει 45.000 σάκους για πτώματα την Τρίτη, αλλά "επανεκτίμησε τις ανάγκες της" έκτοτε. "Ελαβαν 15-20 χιλιάδες... και μας ανέφεραν ότι δε χρειάζονται άλλους", είπε. Οι αγνοούμενοι... 35 - 40 χιλιάδες είναι ακόμα κάτω από τα ερείπια. Αλλά, οι αριθμοί δεν έχουν αυξηθεί, παρά το ότι οι μπουλντόζες έχουν ήδη αρχίσει το "ξεκαθάρισμα". Μοιάζει ακριβώς σαν ένα ακόμη παζάρι. Από την πλευρά των αξιωματούχων ίσως και να είναι.

Το χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης άνοιξε την Πέμπτη. Εχασε 10% μέσα σε μερικές ώρες, με μαζικές πωλήσεις μετοχών να αναφέρονται. Ο Αχμέτ, ο δάσκαλος των αγγλικών, δεν έχει χρόνο ούτε διάθεση ν' ασχοληθεί μ' αυτό. Ακόμη ψάχνει τους 40 μαθητές του, στο Ανταπαζαρί. 17 νεκροί. 18 τραυματίες, μερικοί σοβαρά. 5 αγνοούμενοι. Ενας ανταποκριτής μιας βρετανικής εφημερίδας τον βρήκε να κοιτάζει ένα κτίριο. Δύο απ' τους μαθητές του, αδέλφια, είπε, είναι ακόμα μέσα σ' αυτό - και δε θα τους βγάλουν παρά μόνον οι μπουλντόζες. Απ' τους καλύτερούς του, επιμελείς, έξυπνοι, καλοδιάθετοι. "Το σχολείο κατέρρευσε", λέει ο Αχμέτ. "Οπως ακριβώς κι όλα τα άλλα κτίρια εδώ γύρω".

Ενα ελικόπτερο...

Στο νοσοκομείο της πόλης, δηλαδή ό,τι απέμεινε από το κτίριό του και όλους τους γύρω δρόμους, που έχουν γεμίσει σκηνές, η κατάσταση θυμίζει μέτωπο πολέμου. Τραυματίες χρειάζεται πολλές φορές να μεταφερθούν κατεπειγόντως σε καλύτερα εξοπλισμένες εγκαταστάσεις, στην Αγκυρα ή στην Κωνσταντινούπολη. Αλλά υπάρχει μόνο ένα ελικόπτερο, αφρόντιστο, σε κακά χάλια. Ούτε ένα στρατιωτικό, από εκείνα που κοστίζουν πολλά δισ. δολάρια το χρόνο και κυνηγούν, με "αποτελεσματικότητα" τους "αυτονομιστές τρομοκράτες". Ούτε ένα, για δείγμα.

Οι κάτοικοι αποστρέφουν το βλέμμα και φεύγουν για τους γύρω λόφους. Οι στρατιώτες καπνίζουν και γελούν. Ο πρωθυπουργός Ετσεβίτ εμφανίζεται στην τηλεόραση με τους Ευρωπαίους που κατέφτασαν, τον απερχόμενο επίτροπο Χανς Βαν ντεν Μπρουκ που "θα συζητήσει για θέματα σχετικά με την ανοικοδόμηση", της οικονομίας της Τουρκίας. Η Χαρίφε, η όμορφη 30χρονη με το χαμένο βλέμμα, δε νοιάζεται. Κοιτά το απίστευτο ντόμινο από τα σπίτια που έγειραν το ένα πάνω στο άλλο σαν σωρός από τραπουλόχαρτα. Κοιτά το "σπίτι" της. Η μία κόρη της, 10 χρονών, και η αδελφή της, χάθηκαν μπροστά στα μάτια της. Κοιμόταν με τις άλλες τρεις κόρες της, στο πίσω δωμάτιο του τετραώροφου κτιρίου που συνήθιζε να αποκαλεί "σπίτι" της, όταν έγινε. Η πίσω κρεβατοκάμαρα γλίτωσε, το μπροστινό μέρος όμως διαλύθηκε.

Ο Λι Χόκσταντερ έγραψε την Τετάρτη ότι ο στρατός εξέτασε το ενδεχόμενο να επιβάλει ακόμα και στρατιωτικό νόμο στις πληγείσες περιοχές. Ο στρατηγός Χουσεϊν Κιβρίκογλου, ο αρχηγός του μεικτού επιτελείου, μίλησε σε δημοσιογράφους και τους είπε ότι "50.000 στρατιώτες" πήραν μέρος στις "σωστικές προσπάθειες". Ο Βρετανός δημοσιογράφος Ρόμπερτ Φισκ κάγχασε άγρια στο άκουσμα των επιχειρημάτων των στρατιωτικών. Το μόνο που κάνουν οι περισσότεροι, έγραψε, είναι να περιπολούν. Οι κάτοικοι του Γκολτσούκ δε δίστασαν την περασμένη εβδομάδα να καταγγείλουν - ακόμη κι επωνύμως - ότι, την ώρα που τα συνεργεία των Ισραηλινών προσπαθούσαν να απεγκλωβίσουν από μια ναυτική βάση 150 μέλη του υπερήφανου στρατεύματος, ουδείς ερχόταν να βοηθήσει αυτούς. Τα τηλεοπτικά συνεργεία πήραν εικόνες, οι ρεπόρτερς ανέφεραν τις λεπτομέρειες, οι δημοσιογράφοι μετέδωσαν τις καυτές ειδήσεις στα έντυπά τους. Κι έφυγαν.

Οι τάφοι έμειναν. Η βροχή των τελευταίων ημερών έσβησε τα ονόματα στα χαρτιά που είχαν τοποθετηθεί σε ξύλα. 400 άνθρωποι θάφτηκαν στο σωρό, άνδρες, γυναίκες και παιδιά στο Γκολτσούκ. Στο δρόμο για το Ιζμίτ, η Οζέρ, μέλος ενός σωστικού συνεργείου, θυμάται πού βρήκε τη φωτογραφία μιας τετραμελούς χαμογελαστής οικογένειας. Ενα όμορφο ανδρόγυνο, δύο μωρά. "Εμοιαζαν τόσο ευτυχισμένοι", λέει. "Δεν έζησε κανένας τους".


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ