"Φοίνισσες" από το ΚΘΒΕ

Τα φετινά "Επιδαύρια" έκλεισαν με τις Φοίνισσες" του Ευριπίδη,από το ΚΘΒΕ. Με μια από τις λιγότερο παιζόμενες, αν και οικουμενική, θεματικά οικεία για το σύγχρονο κοινό, βαθύτατα ανθρώπινη και παντοτινά επίκαιρη - επίκαιρη όσο και όπου για την κατάκτηση της εξουσίας θα κατασπαράζονται με εμφύλιους πολέμους οι λαοί - τραγωδία και με μια παράσταση σεμνή. Με μια παράσταση ήθους, χωρίς προσφυγές σε εντυπωσιοθηρικούς φορμαλιστικούς "νεοτερισμούς", παράσταση που κύρια έγνοια της ήταν το τραγικό μέγεθος του λόγου, η ποιητική ουσία και το διδακτικό μήνυμα αυτής της τραγωδίας. "Οδηγός" αυτής της αναγκαίας - αλλά παραμελούμενης από αρκετές παραστάσεις αρχαίου δράματος - έγνοιας, ο μεταφραστής και σκηνοθέτης της τραγωδίας, Νίκος Χουρμουζιάδης,ένας διακεκριμένος πανεπιστημιακός φιλόλογος και από τους πλέον έγκυρους (σε διεθνές επίπεδο θα λέγαμε) μελετητές του Ευριπίδη. Ο Ν. Χουρμουζιάδης κατέθεσε μια μετάφραση όχι μόνο πιστή, αλλά και υποδειγματικά σεμνή, καθάρια, κυριολεκτική, απολύτως οικεία για το σημερινό θεατή, χωρίς "ποιητικίζουσα" ή "λεξοπλαστική", ή "εκσυγχρονιστική" πεζολογική επιτήδευση. Μια μετάφραση που μετέφερε στη νεοελληνική όλη τη δύναμη και τραγική επικαιρότητα που έχει η ρεαλιστική "ανάγνωση" από τον Ευριπίδη της θανάσιμης σύγκρουσης των τέκνων του Οιδίποδα για την κατάκτηση της εξουσίας. Της αλληλοσφαγής του Ετεοκλή και του Πολυνείκη και των ολέθριων συνεπειών της σε όλο το γένος των Λαβδακιδών και το λαό των Θηβών. Η Ιοκάστη, που προσπάθησε να αποτρέψει την παράλογη αλληλοσφαγή των παιδιών, "σκοτώνεται" από αυτή. Ο Κρέων, που διαδέχεται τον Ετεοκλή στην εξουσία, "πληρώνει" την άκριτη εξουσία του με το θάνατο του γιου του Μενοικέα, ο οποίος θυσιάζεται για χάρη της πόλης. Ο τυφλός Οιδίποδας παίρνει το δρόμο της εξορίας, όπου τον ακολουθεί η κόρη του, η συντριμμένη και απότομα ωριμασμένη από τους αλλεπάλληλους θανάτους Αντιγόνη.

Αλλά και η πρώτη σκηνοθετική εμφάνιση του Ν. Χουρμουζιάδη στην Επίδαυρο είχε μέτρο και ήθος, επηρεάζοντας δημιουργικά τη δουλιά όλων των συνεργατών του. Το ενδιαφέρον σκηνικό και τα όμορφα κοστούμια - ιδιαίτερα του Χορού - (απορριπτέο εντελώς, όμως, ήταν του Τειρεσία) της Ιωάννας Μανωλεδάκη.Την εξαιρετική χορογραφική δουλιά της Σοφίας Σπυράτου,που, εναρμονισμένη με τη μελισμένη μουσική του Κώστα Βόμβολου,προσέδωσε τα ανατολίτικα χαρακτηριστικά του Χορού των Φοινισσών.

Προσανατολισμένοι από τη μετάφραση και τη σκηνοθετική "ανάγνωση" στη ρεαλιστική αλήθεια του ευριπιδικού λόγου, όλοι οι ηθοποιοί τον υπηρέτησαν, στο μέτρο της υποκριτικής παιδείας, εμπειρίας και ιδιοσυστασίας τους. Η Αντιγόνη Βαλάκου (Ιοκάστη), ηθοποιός με μεγάλη παιδεία και τεχνική στον ποιητικό λόγο - παιδεία και τεχνική που δυστυχώς σήμερα δε διδάσκεται από καμία δραματική σχολή - με την ακρίβεια, την καθαρότητα, τη λιτή δραματική δύναμη του λόγου της έδωσε "μάθημα" στους συμπαίκτες της. Η Μαρία Ναυπλιώτου,ταλαντούχα, με αισθαντικότητα και εκφραστικότητα και καλή φωνή (χρειάζεται ακόμα πολλή δουλιά για το αρχαίο δράμα), με το μικρό υποκριτικό επίτευγμά της στον κομμό της Αντιγόνης δείχνει ότι μπορεί να εξελιχθεί σε υπολογίσιμη στο αρχαίο δράμα ηθοποιό. Ο Δημήτρης Λιγνάδης,ηθοποιός στέρεος, με πνευματικότητα και παιδεία στο κλασικό θέατρο, ερμήνευσε με μέτρο τον άτεγκτο και καταχραστή της εξουσίας Ετεοκλή. Ο Κωνσταντίνος Μαρκουλάκης "πέρασε" τις εξετάσεις στο αρχαίο δράμα, ερμηνεύοντας έναν εξόριστο Πολυνείκη, τρυφερό νοσταλγό της πατρίδας του αλλά και αποφασισμένο να την αλώσει χάριν της εξουσίας. Αλήθεια και "νεύρο" είχε ο αγγελιοφόρος του Κώστα Χαλκιά.Θετικά συνέβαλαν οι ερμηνευτικές παρουσίες των Δημήτρη Κολοβού, Δημήτρη Ναζίρη, Αστέρη Πελτέκη.Ο Χάρης Τσιτσάκης έδωσε μια περίεργη εκδοχή του Οιδίποδα, εκδοχή που αποκαθήλωσε το ρόλο από το τραγικό βάθρο του.

ΘΥΜΕΛΗ