Το ακαδημαϊκό άσυλο επανήλθε στην επικαιρότητα μετά την παραγγελία του εισαγγελέα Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης Βασ. Φλωρίδη, που κάλεσε τις αστυνομικές αρχές της πόλης να έχουν έτοιμο σχέδιο επέμβασης στα ιδρύματα και να το υλοποιούν χωρίς την άδεια της Επιτροπής Ασύλου ή της Συγκλήτου, όταν έχουν «πληροφορίες» ότι κατασκευάζονται ή αποθηκεύονται στους χώρους του πανεπιστημίου «βόμβες μολότοφ».

Η παρέμβαση της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης αυτή ακριβώς την περίοδο εξυπηρετεί δυο στόχους: Τη δημιουργία κλίματος τρομοκρατίας λίγες μέρες πριν τον αγωνιστικό εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου και την ενίσχυση της συζήτησης που έχει ανοίξει η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ τα τελευταία χρόνια, «ζυμώνοντας» την ιδέα περιορισμού ή ακόμα και κατάργησης του ακαδημαϊκού ασύλου που δήθεν ...έχει «εκφυλιστεί».

«Για την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, αναγνωρίζεται το Πανεπιστημιακό Ασυλο». Αυτή είναι η διατύπωση, το πνεύμα και το γράμμα του ισχύοντος νόμου - πλαισίου, του 1268/82, για το ακαδημαϊκό άσυλο. Το άσυλο, σύμφωνα με τον ίδιο νόμο, καλύπτει όλους τους χώρους των ΑΕΙ και αρμόδιο όργανο για να αποφασίσει ενδεχόμενη άρση του ασύλου είναι η τριμελής Επιτροπή Ασύλου (αποτελούμενη από τον πρύτανη, ένα μέλος του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού του ιδρύματος κι έναν εκπρόσωπο των φοιτητών) ή η Σύγκλητος σε περίπτωση αδυναμίας της Επιτροπής Ασύλου να συνεδριάσει. «Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμοδίου οργάνου του ΑΕΙ επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής», σημειώνει επίσης ο νόμος - πλαίσιο που ισχύει μέχρι σήμερα.

Βασιζόμενος σ' αυτή την τελευταία ρήτρα του νόμου και στην υπάρχουσα νομοθεσία περί εκρηκτικών, ο εισαγγελέας ψάχνει αφορμές, κατασκευασμένες ή όχι, και έτσι δικαιολογεί την προτροπή του προς τις αστυνομικές αρχές να «μπουκάρουν» με σχέδιο στα πανεπιστήμια. Η όλη επιχειρηματολογία παραπέμπει λίγο στο «ράβδος στη γωνία, άρα βρέχει»...

Αντί να απασχολούνται οι δικαστικοί και οι κατασταλτικοί μηχανισμοί με το πώς θα «εισβάλουν» στα πανεπιστήμια, ας ασχοληθούν με την εγκληματικότητα, η οποία είναι κοινωνικό πρόβλημα που υπάρχει παντού (δε φταίει το άσυλο γι' αυτή), δε γεννιέται ούτε εκτρέφεται στο πανεπιστήμιο. Οι προβοκάτσιες και ο «κλεφτοπόλεμος» που στήνεται, κατά καιρούς, μεταξύ αστυνομίας και «γνωστών - αγνώστων», δεν έχουν καμιά σχέση με το πανεπιστημιακό άσυλο, αλλά φορτώνονται σε αυτό, με σκοπό ακριβώς την κατάλυσή του.

Γιατί όμως πυκνώνουν στις μέρες μας τέτοιες παρεμβάσεις; Η απάντηση βρίσκεται στις αναδιαρθρώσεις που ετοιμάζονται, στις αντιδραστικές αλλαγές που προτείνουν για την ανώτατη εκπαίδευση τόσο η ΝΔ όσο και το ΠΑΣΟΚ, που συνυπογράφουν και υλοποιούν τις κατευθύνσεις της ΕΕ.

Το ακαδημαϊκό άσυλο κατοχυρώνει την ελεύθερη επιστημονική αναζήτηση και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών. Εχει πάψει η ανάγκη αυτής της κατοχύρωσης; Κάθε άλλο! Ποιον εξυπηρετεί, λοιπόν, η κατάργηση του ασύλου; Αυτούς που θέλουν να ελέγχουν και να χειραγωγούν την ελεύθερη έκφραση των ιδεών, τους επιστήμονες, την επιστημονική έρευνα που διεξάγουν και συνολικά την ανθρώπινη σκέψη, υποτάσσοντάς τη στα συμφέροντα του κεφαλαίου. Αυτός είναι, όμως, ο στόχος των αναδιαρθρώσεων που ετοιμάζονται: Πλήρης έλεγχος της επιστημονικής σκέψης και έρευνας από το κεφάλαιο και τους υποστηρικτές του.

Ηδη σήμερα από τα προγράμματα σπουδών των Πανεπιστημίων και ΤΕΙ έχουν εξοβελιστεί τα μαρξιστικά μαθήματα. Η έρευνα χρηματοδοτείται κυρίως από ευρωπαϊκά προγράμματα και ιδιώτες, γεγονός που καθορίζει τις κατευθύνσεις και τα αποτελέσματα της έρευνας, σύμφωνα με το αν εξασφαλίζει κέρδη στο κεφάλαιο, αν υπηρετεί την επιβίωση και την ισχυροποίηση του καπιταλισμού. Με τις επιχειρούμενες αναδιαρθρώσεις, αυτή η ιδεολογική μονομέρεια θα ενταθεί στο έπακρο.

Σε ένα ιδιωτικοποιημένο ίδρυμα, πλήρως ευθυγραμμισμένο με τις απαιτήσεις της «αγοράς», δε χωράει μια λαϊκή κατάκτηση, ένας δημοκρατικός θεσμός, όπως το ακαδημαϊκό άσυλο! Σε ένα ίδρυμα όπου θα έχουν διεισδύσει οι επιχειρήσεις και θα παραγγέλνουν τους αποφοίτους που θέλουν να έχουν αύριο ως εργαζόμενους και την έρευνα που θα καθιστά πιο κερδοφόρα τα προϊόντα τους... οι επιχειρήσεις θα είναι τα αφεντικά, η δικιά τους γνώμη θα κυριαρχεί, η όποια πολυφωνία θα αποτελεί... κόστος για την επιχείρηση, ενώ τα συμφέροντα του λαού και των εργαζομένων θα κρίνονται εξ ορισμού εχθρικά! Εξάλλου, σε καμιά ιδιωτική επιχείρηση δεν υφίσταται άσυλο!

Για να υπηρετήσει αυτό το στόχο η κυβέρνηση, επιχειρεί στο προσχέδιο για το νέο νόμο - πλαίσιο να αλλάξει εντελώς, να διαστρεβλώσει - θα λέγαμε - τον ορισμό του ακαδημαϊκού ασύλου και από κατάκτηση που προστατεύει το λαϊκό κίνημα να μετατρέψει το άσυλο σε αντιδραστικό όπλο κατά του κινήματος. Συγκεκριμένα, η διατύπωση του προσχεδίου της κυβέρνησης έχει ως εξής: «Το ακαδημαϊκό άσυλο αναγνωρίζεται έναντι οποιουδήποτε επιχειρεί να το καταλύσει για την κατοχύρωση των ακαδημαϊκών ελευθεριών και για την προστασία του δικαιώματος στη γνώση, στη μάθηση και την εργασία όλων ανεξαιρέτως των μελών των ΑΕΙ».

Το εδάφιο που προστίθεται για την «προστασία του δικαιώματος στη μάθηση και την εργασία» ανοίγει δρόμο για την ποινικοποίηση όχι μόνο των καταλήψεων, αλλά και πολλών άλλων μορφών αγώνα μέσα στα ιδρύματα (συμβολικές παραστάσεις διαμαρτυρίας κ.ά.) και, το σημαντικότερο, ποινικοποιεί ακόμα και τις γενικές συνελεύσεις και τις συλλογικές διεργασίες φοιτητών και εργαζομένων, όταν λαμβάνουν χώρα σε χώρο ή ώρα εργασίας ή μαθήματος! Δίνει ισχυρότατο όπλο στα χέρια μιας ενδεχόμενα αυταρχικής διοίκησης σε ένα ίδρυμα να καταστείλει κάθε μορφή αγώνα και πολλές μορφές συνδικαλιστικής έκφρασης.

Και το ενδεχόμενο να διοικούνται τα ιδρύματα από όλο και πιο αυταρχικές διοικήσεις δεν είναι απίθανο. Οσο περισσότερο εφαρμόζονται οι αναδιαρθρώσεις, τόσο περισσότερο οι διοικήσεις θα αποκτούν χαρακτηριστικά «μάνατζερ», χαρακτηριστικά «σκληρού εργοδότη», που απαγορεύει κινητοποιήσεις και αγωνιστικές διεργασίες, ώστε να μη χάνεται ούτε μια ώρα «παραγωγής» για το ίδρυμα... Τα ιδρύματα θα κυνηγούν τους «δείκτες παραγωγικότητας» γιατί από αυτούς θα κρίνεται η χρηματοδότηση και η... βιωσιμότητά τους. Φτιάχνουν, λοιπόν, από τώρα το νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων - ΑΕ(Ι)!