Τη συμφωνία για επιστροφή του μακεδονικού χρυσού στεφανιού και του μαρμάρινης Κόρης από το Μουσείο «Γκετί» ανακοίνωσε χτες ο υπουργός Πολιτισμού, Γ. Βουλγαράκης, ταυτόχρονα με τον διευθυντή του «Γκετί». Ετσι ολοκληρώνεται η επιστροφή και των τεσσάρων, διεκδικούμενων, από τη δεκαετία του 1990, αρχαιοτήτων μας. Τα άλλα δύο, η βοιωτική ενεπίγραφη στήλη και το μαρμάρινο ανάγλυφο από τη Θάσο επέστρεψαν ήδη τον περασμένο Αύγουστο.

Ωστόσο, η κοινή δήλωση αναφέρει ότι «η επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων μεταξύ της Ελλάδας και του "Γκετί", θα επιτρέψει τώρα στο υπουργείο να συνεργαστεί με το μουσείο, και να εδραιώσει ένα ευρύ πλαίσιο για μεταξύ τους πολιτιστική συνεργασία σε ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος, που θα συμπεριλαμβάνει δανεισμούς αρχαίων αντικειμένων και περιοδικές εκθέσεις». Ο υπουργός υποστήριξε ότι δεν πρόκειται για «αντίδωρο» προς το μουσείο, αλλά για πρακτική, ακολουθούμενη με όποιο ξένο μουσείο δεν έχουμε εκκρεμότητες. Πρόσθεσε, ότι αν υπάρχουν στοιχεία και για άλλες αρχαιότητες θα διεκδικηθούν. Στην ερώτηση, γιατί, τότε, κρίθηκε σκόπιμο να υπάρξει τέτοια συνεργασία, ο υπουργός δεν έδωσε σαφή απάντηση.

Το θέμα είναι ουσιαστικό. Το «Γκετί» έχει στις αποθήκες του πλήθος αρχαιοτήτων «άγνωστης προέλευσης». Εχει εμπλακεί στην πλέον σοβαρή, γνωστή, υπόθεση αρχαιοκαπηλίας μέσω της πρώην εφόρου του, Μάριον Τρου, η οποία είναι υπόδικη στην Ιταλία, ενώ σχετίζεται και με τους Ελληνες αρχαιοκάπηλους που πούλησαν το χρυσό στεφάνι. Η Ιταλία απαιτεί πολλές αρχαιότητές της από το «Γκετί». Χτες, ο υπουργός υπογράμμισε την πολύ καλή συνεργασία Ελλάδας - Ιταλίας στην πάταξη της αρχαιοκαπηλίας, λέγοντας ότι προχώρησε σε σχετικές διμερείς συμφωνίες, όπως και με την Κίνα. Θύμισε τον πρόσφατο λόγο του στον ΟΗΕ, ότι η αρχαιοκαπηλία είναι έγκλημα, συγκρινόμενο με το έγκλημα της εμπορίας ανθρώπων και ναρκωτικών. Αρα, η βεβαιότητα πως τώρα «επιτρέπεται» η πολιτιστική συνεργασία με το «Γκετί», είναι τουλάχιστον βιαστική.

Η επίσημη συμφωνία «θα υπογραφεί προσεχώς» και «θα περιλαμβάνει λεπτομέρειες σχετικά με την επιστροφή των αντικειμένων στην Ελλάδα, καθώς και σχέδια για μελλοντική συνεργασία μεταξύ» των δύο πλευρών.

Ο υπουργός υπεραμύνθηκε αυτής της «εξωδικαστικής» - όπως τη χαρακτήρισε - λύσης και της υιοθέτησης «από κοινού, αναλυτικής προσέγγισης», όπως αναφέρεται στην κοινή δήλωση. Παρουσίασε το «χρονικό» της συγκεκριμένης διεκδίκησης, όπου περιλαμβάνονται οι εισαγγελικές παρεμβάσεις από το 2005 μέχρι πρόσφατα, η αστυνομική «έφοδος» στο σπίτι της Τρου στην Πάρο (Μάρτης 2006) και στη βίλα της Σχοινούσας (Απρίλης 2006) με τα γνωστά ευρήματα των αδήλωτων αρχαιοτήτων. Ωστόσο, ο υπουργός εκτίμησε ότι δεν ξέρει κατά πόσο επηρέασε η παράλληλη δικαστική παρέμβαση την απόφαση του «Γκετί». Εκτίμηση συζητήσιμη, αφού το «Γκετί» χρειάζεται μια έξωθεν «καλή μαρτυρία» για το στραπατσαρισμένο προφίλ του και η κοινή δήλωση περί της συνεργασίας του με την Ελλάδα βοηθά το προφίλ του...