Οχτώ φορές μεγαλύτερη ποσότητα σκουπιδιών από αυτήν για την οποία είχε υπολογιστεί, δέχεται σήμερα ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) στα Ανω Λιόσια, αφού η κυβέρνηση αρνείται να προχωρήσει στη χωροθέτηση των άλλων δύο ΧΥΤΑ στη Βόρεια και την Ανατολική Αττική, που κρίνονται απαραίτητοι για την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων στην περιοχή. Το χειρότερο είναι πως αν συνεχιστεί η σημερινή κατάσταση και με μόνο το Εργοστάσιο Μηχανικής Ανακύκλωσης (ΕΜΑΚ) Ανω Λιοσίων σε λειτουργία, η χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Δυτικής Αττικής (μαζί με το δεύτερο τμήμα του, που θα δημοπρατηθεί φέτος το Φθινόπωρο), οριακά επαρκεί, μέχρι το Σεπτέμβρη του 2004...

Ο σχεδιασμός του ΕΣΔΚΝΑ προβλέπει τη δημιουργία τριών Ολοκληρωμένων Εγκαταστάσεων Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) - μία στη Δυτική Αττική, μία στη Βόρεια και Βορειανατολική Αττική και μία στη Νότια και Νοτιανατολική Αττική - που περιλαμβάνουν την ίδρυση και λειτουργία ΧΥΤΑ και ΕΜΑΚ. Με βάση το συγκεκριμένο σχεδιασμό, η κάθε ΟΕΔΑ έχει υπολογιστεί να δέχεται συγκεκριμένο αριθμό απορριμμάτων. Σε διαφορετική περίπτωση, μικραίνει και ο χρόνος ζωής τους και αναδεικνύεται και πάλι η ανάγκη δημιουργίας νέων ΧΥΤΑ.

Σήμερα λειτουργεί μόνο ο ΧΥΤΑ Δυτικής Αττικής, το δε ΕΜΑΚ αναμένεται να λειτουργήσει από τις αρχές του 2001. Δηλαδή οδεύει προς ολοκλήρωση η ΟΕΔΑ Δυτικής Αττικής, που βρίσκεται στα όρια του Δήμου Ανω Λιοσίων σε συνέχεια του παλιού χώρου διάθεσης των σκουπιδιών.

Την ίδια ώρα δε διαφαίνεται στον ορίζοντα λύση, αφού η κυβέρνηση συζητά μόνο τη χωροθέτηση ΟΕΔΑ στην Ανατολική Αττική - η οποία θα δέχεται αποκλειστικά τα σκουπίδια της περιοχής της - αχρηστεύοντας έτσι τον ενιαίο σχεδιασμό που κάνει λόγο για τρεις και όχι δύο ΟΕΔΑ. Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό, με τον αποκλεισμό της Ριτσώνας - η τρίτη θέση που έχει υποδειχτεί από τον ΕΣΔΚΝΑ να δημιουργηθεί ΟΕΔΑ - έχουν ως αποτέλεσμα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του ΕΣΔΚΝΑ, να παραμείνει εκτός «χωροταξικού σχεδιασμού» μια ετήσια ποσότητα 1.090.000 τόνων οικιακών απορριμμάτων.

«Αν εκτιμήσουμε ότι η τάση περαιτέρω αύξησης των απορριμμάτων θα αντισταθμιστεί από τα προγράμματα μείωσης των απορριμμάτων επαναχρησιμοποίησης και διαλογής στην πηγή συγκεκριμένων υλικών, μπορούμε να θεωρήσουμε διαχρονικά σταθερή μια ετήσια ποσότητα 1.000.000 τόνων οικιακών και προσομοιαζόντων με αυτά απορριμμάτων που απαιτεί άμεση αντιμετώπιση», σημείωνε χαρακτηριστικά στην εισήγηση που παρουσίασε ο πρόεδρος του ΕΣΔΚΝΑ στη συνεδρίαση της ΤΕΔΚΝΑ για το ζήτημα της χωροθέτησης εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων. Και συνέχιζε: «Αυτό οδηγεί στην ανάγκη για κατασκευή δύο ακόμη ΟΕΔΑ, ετήσιας δυναμικότητας, η κάθε μία, 500.000 τόνους, ή 1.670 τόνους την ημέρα, ή 140 τόνους την ώρα, για 12ωρη λειτουργία».

Για να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος, αξίζει να κάνουμε μια αναφορά στους τόνους απορριμμάτων, που παράγονται στην Αττική και στο σημερινό τρόπο διαχείρισής τους. Σύμφωνα με στοιχεία του 1999, στην Αττική παράγονται 1.775.000 τόνοι αστικά στερεά απόβλητα, εκ των οποίων το 95%, δηλαδή 1.685.000 τόνοι οδηγούνται στον ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων. Οι υπόλοιποι 88.750 τόνοι απορρίπτονται στις ανεξέλεγκτες χωματερές της Αττικής, κύρια στην περιοχή της Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής.

Από τους 1.685.000 τόνους απορριμμάτων, που οδηγήθηκαν στον ΧΥΤΑ Ανω Λιοσίων, οι 1.248.000 ήταν οικιακά απορρίμματα, οι 240.000 εμπορικά, δημοτικά, οι 85.000 ιδιωτικά (εμπορικά, βιοτεχνικά, βιοχημικά), οι 96.000 ογκώδη δημοτικά και οι 16.000 απορρίμματα κήπων, δεντροστοιχιών και πάρκων.

Τη θέση της, να προχωρήσει άμεσα ο ενιαίος σχεδιασμός διαχείρισης των απορριμμάτων του Λεκανοπεδίου, έτσι όπως προβλέπεται από τις επανειλημμένες προτάσεις της Αυτοδιοίκησης, επανέλαβε και η Τοπική Ενωση Δήμων και Κοινοτήτων Νομού Αττικής (ΤΕΔΚΝΑ), σε πρόσφατη σύσκεψή της για το ζήτημα, με αφορμή και την «εμπλοκή» που προέκυψε στη χωροθέτηση ΧΥΤΑ στην Ανατολική Αττική.

Η ΤΕΔΚΝΑ, η Ενωση που εκπροσωπεί τους δήμους του Λεκανοπεδίου, επισημαίνει στην απόφαση που έλαβε στη σύσκεψή της: «Δεν αποθαρρύνουμε πρωτοβουλίες ομάδων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, προκειμένου να σχεδιαστούν επιπλέον συστήματα διαχείρισης απορριμμάτων, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της περιβαλλοντικές καταλληλότητας, της επιστημονικής αρτιότητας, της οικονομικής τους βιωσιμότητας και δεν έρχονται σε αντίθεση με τον κεντρικό σχεδιασμό». Σε κάθε περίπτωση όμως - υπογραμμίζει η ΤΕΔΚΝΑ - υπεύθυνος φορέας υλοποίησης και λειτουργίας του όλου συστήματος διαχείρισης των απορριμμάτων είναι ο ΕΣΔΚΝΑ και τα συλλογικά όργανα της Αυτοδιοίκησης.

Στην ίδια απόφαση η ΤΕΔΚΝΑ επαναλαμβάνει την πάγια θέση της να κλείσουν άμεσα όλες οι ανεξέλεγκτες χωματερές που λειτουργούν στο Λεκανοπέδιο και να αποκατασταθούν. Στην κατεύθυνση αυτή, η ΤΕΔΚΝΑ αναλαμβάνει, σε συνεργασία με τον ΕΣΔΚΝΑ, την υποχρέωση να εξασφαλίσει την εναπόθεση των απορριμμάτων των ΟΤΑ που χρησιμοποιούσαν τις ανεξέλεγκτες χωματερές στον υπάρχοντα ΧΥΤΑ, μέχρι να ολοκληρωθούν τα έργα των νέων εγκαταστάσεων.