Κυριακή 19 Δεκέμβρη 1999
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 42
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Πρώτο αίτημα η αυτοδιαχείριση στη βακούφικη περιουσία

Αποψη από το χωριό Θέρμες στο Νομό Ξάνθης
Αποψη από το χωριό Θέρμες στο Νομό Ξάνθης
Κατ' αρχάς τι είναι τα βακούφια;Τα βακούφια είναι ιερά ισλαμικά κοινωφελή ιδρύματα και αποτελούν την κοινή περιουσία (εννοείται κυρίως η ακίνητη περιουσία) της μουσουλμανικής κοινότητας.

Αποτελούν οικονομικά στηρίγματα της θρησκευτικής και της κοινοτικής οργάνωσης της τουρκομουσουλμανικής μειονότητας, με τα έσοδα των οποίων συντηρείται η λειτουργία των θρησκευτικών ιδρυμάτων, χωρίς να αποκλείονται και άλλες φιλανθρωπικού χαρακτήρα δραστηριότητες.

Διακρίνονται σε εκείνα των αγροτικών οικισμών και σε εκείνα των πόλεων (της Κομοτηνής, της Ξάνθης, της Αλεξανδρούπολης και του Διδυμότειχου).

Πώς ασκείται η διαχείριση;

Ο νόμος 2345/1920 προβλέπει εκλογές για την επιτροπή μουσουλμανικής κοινότητας.

Με το άρθρο 12 εδώ σαν περιουσιακά στοιχεία αναφέρονται τα τζαμιά, τα κοινωφελή ιδρύματα και τα σχολεία.

Η επιτροπή της μουσουλμανικής κοινότητας εκλέγεται για 3 χρόνια, δηλαδή ο νόμος προβλέπει κάθε τρία χρόνια εκλογές νόμιμες, με μυστική ψηφοφορία, από μουσουλμάνους άνδρες και γυναίκες, που είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους του δήμου ή της κοινότητας όπου βρίσκονται τα βακούφια.

Με τον παραπάνω νόμο, μετά από τριάντα χρόνια, το 1950, γίνονται οι πρώτες εκλογές, αφού το 1949 προηγήθηκαν δύο Βασιλικά Διατάγματα που εκδόθηκαν τον Αύγουστο και το Σεπτέμβρη.


Με αυτά τα Βασιλικά Διατάγματα, το 1950 καλούνται οι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα Ελληνες πολίτες για την Κομοτηνή και Ξάνθη να εκλέξουν 12μελή επιτροπή και για το Διδυμότειχο και Αλεξανδρούπολη 7μελή επιτροπή.

Με αυτά τα σχήματα μέχρι τη χούντα προκηρύχτηκαν 5 φορές εκλογές.

Το 1961 με το Βασιλικό Διάταγμα 420 και το 1964 με το Βασιλικό Διάταγμα 649, για να ελέγχεται η επιτροπή από τους τότε κυβερνώντες, αλλάζουν την αναλογία, για την οποία αντιδράει η μειονότητα.

Τους έβλαπτε η δημοκρατία

Οι τότε κυβερνώντες διαπίστωσαν ότι η πολλή δημοκρατία βλάπτει τη μειονότητα και για το καλό της αποφάσισαν να μειώσουν τη δόση της δημοκρατίας και η «αντιδραστική» μειονότητα, όπως πάντα, πάλι αντέδρασε.

Το 1967 η Χούντα, με το νόμο 65/1967, διαλύει αυτές τις εκλεγμένες επιτροπές, για να καταργήσει τελείως αυτό το βλαπτικό φάρμακο που λέγεται δημοκρατία και με το «αποφασίζομεν και διατάσσομεν» διορίζει μια επιτροπή διαχείρισης της βακούφικης περιουσίας για την Κομοτηνή και μια για την Ξάνθη και στην Αλεξανδρούπολη, με το σκεπτικό ότι εκεί δεν υπήρχε Μουφτής, έπαυσε την επιτροπή μουσουλμανικής κοινότητας.

Με τη Χούντα καταργείται και η έννοια της επιτροπής μουσουλμανικής κοινότητας, επιβάλλοντας την ονομασία Επιτροπή Διαχείρισης Μουσουλμανικής Περιουσίας.

Αγρότες της μουσουλμανικής μειονότητας, ενώ τσαπίζουν τα χωράφια τους στην περιοχή της Ροδόπης
Αγρότες της μουσουλμανικής μειονότητας, ενώ τσαπίζουν τα χωράφια τους στην περιοχή της Ροδόπης
Με το νόμο 1091 του 1980 κάθε βακούφιο αποτελεί χωριστό μειονοτικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου λογιζόμενο ως κοινωφελές ίδρυμα και λειτουργεί προς εξυπηρέτηση του σκοπού διά τον οποίον συνεστήθη.

Αυτός ο νόμος καταργεί το Νόμο 2345/1920, χωρίς αυτό να το απαιτήσει η μειονότητα. Η μειονότητα ήταν ευχαριστημένη από το Νόμο 2345/1920.

Ο καινούριος νόμος 1091, όπως διαπιστώνεται, κατακερματίζει τα βακούφια, με την προοπτική να εξαφανιστούν τελείως.

Σύμφωνα με το νόμο 1091, η διοίκηση ασκείται από διαχειριστική επιτροπή, απαρτιζόμενη από 5 μέλη. Αυτά τα μέλη είναι αιρετά και για κάθε βακούφιο προβλέπεται μια επιτροπή. Αυτός είναι ο κατακερματισμός των βακουφιών. Τότε, η μειονότητα όπως και το ΚΚΕ αντέδρασαν.

Ετσι «εξαφάνισαν» τα βακούφια

Σύμφωνα πάλι με αυτόν το νόμο 1091 στο άρθρο 20 τονίζεται: «Αι υφιστάμεναι Διαχειριστικαί Επιτροπαί και όπου δεν υπάρχουν οι εν ενεργεία διαχειριστές υποχρεούνται εντός ανατρεπτικής προθεσμίας ενός έτους από της ενάρξεως ισχύος του παρόντος νόμου, να υποβάλουν εις την Οικονομικήν Εφορίαν της έδρας των, δήλωσιν αφιερωμένας εις αυτάς περιουσίας τα οποία διαχειρίζονται. Σε περίπτωση δε που παρέλθει το έτος αυτό, χωρίς να έχουν προβληθεί οι δηλώσεις, τότε αυτό, σύμφωνα με τη μεταβατική διάταξη (5) του άρθρου 20, συνεπάγεται απώλειαν του βακούφικου χαρακτήρα της περιουσίας ή του μέρους αυτής εις τον οποίον αναφέρεται η παράλειψις».

Η μειονότητα και το ΚΚΕ αντιδρά και εδώ, με το σκεπτικό ότι τα βακούφια είναι κοινωφελή ιδρύματα, δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα, επομένως δεν πρέπει να φορολογούνται, ούτε να δηλώνονται όπως και έγινε, δηλαδή μέχρι στιγμής δε δηλώθηκαν και σύμφωνα με αυτό το νόμο, το σύνολο των βακουφιών έχουν χάσει το βακούφικο χαρακτήρα.

Με το σκεπτικό να ξεπεραστεί αυτή το αδιέξοδο ακολούθησαν Προεδρικά Διατάγματα, τα οποία και παρέτειναν την ενδιάμεση προθεσμία. Το τελευταίο Προεδρικό Διάταγμα του 1091/96 έδινε τριετή προθεσμία για την ολοκλήρωση του έργου αυτού. Δηλαδή μέχρι τις 30 Απριλίου του 1999 θα έπρεπε η διαχειριστική επιτροπή να υποβάλει αυτές τις δηλώσεις.

Οι δηλώσεις δεν υποβλήθηκαν, οπότε σήμερα στην ουσία να υπάρχει απώλεια του βακούφικου χαρακτήρος.

Το τελευταίο Προεδρικό Διάταγμα 91/1996

Ο τελευταίος διορισμός της Επιτροπής Διαχείρισης της βακούφικης περιουσίας έγινε με αυτό το Προεδρικό Διάταγμα.

Εκλογές είπαμε δε γίνονται εδώ και 33 χρόνια μέχρι σήμερα, για να μη βλάψει το φάρμακο της Δημοκρατίας τη μειονότητα.

Ας δούμε ακριβώς τι λέει αυτό το τελευταίο 91/1996 Προεδρικό Διάταγμα, που δημοσιεύτηκε τις 30/4/96 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως:

Για να λειτουργούν καλύτερα τα βακούφια, ο περιφερειάρχης προσωρινά για τρία χρόνια διορίζει την Επιτροπή Διαχείρισης βακούφικης περιουσίας. Εάν ένας ή κάποιοι από την επιτροπή υποβάλουν την παραίτησή τους για κάποιο λόγο, με τη συνηγορία του Μουφτή θα διορισθούν αντικαταστάτες από τον περιφερειάρχη.

Στις 15/9/99 η διορισθείσα επιτροπή με τους αντικαταστάτες της υπέβαλε την παραίτησή της στο διορισθέντα (όχι εκλεγέντα) Μουφτή κ. Μέτζο Τζεμαλή για να μεταβιβάσει την παραίτηση αυτή στον περιφερειάρχη, η οποία παραίτηση δεν έγινε αποδεκτή από τον περιφερειάρχη.

Τι πρέπει να γίνει για τη λύση αυτού του αντιδημοκρατικού προβλήματος

Να παύσουν οι αυθαίρετοι διορισμοί των διαχειριστών στα βακούφια, για να παύσει και η κακοδιαχείρισή των.

Σύντομα να προκηρυχτούν εκλογές για ανάδειξη της διαχειριστικής επιτροπής μουσουλμανικής περιουσίας, όπως προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάνης με την κατάργηση του ισχύοντος και κατά γενική ομολογία ανεφάρμοστου νόμου 1091/1980, με την επαναφορά του νόμου 2345/1920. Αυτός ο νόμος μπορεί να εμπλουτιστεί με νέες ρυθμίσεις, εάν κριθούν απαραίτητες για την ικανοποίηση των πραγματικών ή σύγχρονων αναγκών.

Ο καινούριος νόμος, που θα ψηφιστεί από τη Βουλή των Ελλήνων, πρέπει να διασφαλίζει την πλήρη αυτοδιαχείριση και να προβλέπει μια διαχειριστική επιτροπή για το σύνολο των βακουφιών της Κομοτηνής. Το ίδιο πρέπει να γίνει και για τους Νομούς Ξάνθης και Εβρου, για την επιβίωση των βακουφιών και να μην τα κατακερματίζει, όπως ο νόμος 1091/1980.

Να σημειωθεί ότι η νυν επιτροπή της Ξάνθης, μονομελής, έχει διοριστεί το 1967 από τη Χούντα!!!

Τη λύση αυτού του προβλήματος με δημοκρατικό τρόπο επιβάλλει η Συνθήκη των Αθηνών του 1913, ο νόμος 2345/1920 και η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923, αλλά και το γεγονός ότι η χώρα μας ως μέλος της ΕΕ και με την υπογραφή της******ΔΑΣΕ έχει αναλάβει τη δέσμευση και υποχρέωση να δώσει την πλήρη ελευθερία στη μειονότητα για αυτοδιαχείριση της βακούφικης περιουσίας της.

Για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός, η μειονότητα χρειάζεται τη συμπαράσταση κατ' αρχάς του τοπικού δημοκρατικού λαού και όλων των δημοκρατών της χώρας μας και μάλιστα κατ' εμέ αυτό είναι χρέος.

Αν λυθούν όλα τα μειονοτικά προβλήματα, θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για πραγματική ισονομία και ισοπολιτεία και θα μπορέσει επιτέλους και η μειονότητα να ασχοληθεί με τα άλλα σοβαρά προβλήματα του τόπου και της χώρας. Αλλιώς είναι λάθος να περιμένουμε πολλά από αυτή τη μειονότητα, φορτωμένη με τόσα πολλά προβλήματα.

Με μεγάλη ειλικρίνεια μπορώ να πω ξεκάθαρα και ξάστερα προς όλες τις κατευθύνσεις πως αυτή την αδικία, που δε θέλω να την υποστώ εγώ, δε θέλω να την υποστεί κανένας άνθρωπος.

Αυτές τις σκέψεις μου, που αναλύω σήμερα, τις ανέφερα επανειλημμένα στο παρελθόν με την ιδιότητα του τότε Δημοτικού Συμβούλου στο Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Κομοτηνής τις 2/10/97 και τις 23/10/97.

Για να μπορέσει κανείς να μιλήσει για πλήρη ισονομία, ισοπολιτεία και για μια ισχυρή αυτοδιοίκηση, αρμόδιος μειονοτικών ζητημάτων πρέπει να είναι ο ντόπιος αιρετός νομάρχης, που πρέπει να είναι εκφραστής του τόπου και όχι ο περιφερειάρχης, ο οποίος εκπροσωπεί την κυβέρνηση. Βεβαίως και τα υπουργεία Εξωτερικών της Ελλάδος και της Τουρκίας έχουν χρέος, βάσει της Συνθήκης Λωζάνης, να ασχοληθούν και να βοηθήσουν για την επίλυση των μειονοτικών προβλημάτων.


Του
Αμέτ ΧΑΣΑΝ *
*Ο Αμέτ Χασάν είναι ιατρός Ειδικός Παθολόγος


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ