Ο Βισκόντι, που ήταν γόνος παλιάς αριστοκρατικής οικογένειας, γύρισε 21 υπέροχες και προοδευτικές ταινίες. (Σκηνοθέτησε, επίσης, θέατρο και όπερα. Εφτιαξε σκηνικά και κοστούμια. Εγραψε και ζωγράφισε). Ολες σχεδόν οι δημιουργίες του ήταν αριστουργήματα. Από την πρώτη του «Οι Δολοφόνοι» (1942), μέχρι τον «Αθώο» (1976), δεν έκανε καμία υποχώρηση απέναντι στην καλή τέχνη, στην καλή αισθητική και στην πολιτικά σωστή πολιτική και κοινωνική θεματολογία! «Οι Καταραμένοι», ο «Θάνατος στη Βενετία», «Το Λυκόφως των Θεών», «Ο Ρόκο και τα Αδέρφια του», «Ο Ξένος», κ.ά. Το όνομα του Βισκόντι είναι συνυφασμένο με την ιστορία τού πολύ καλού και προοδευτικού κινηματογράφου.

«Ο Γατόπαρδος» (1963), που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα του παγκόσμιου κινηματογράφου, που έχει τιμηθεί με τη θέαση από εκατομμύρια θεατές, αλλά και από δεκάδες κινηματογραφικά βραβεία και διακρίσεις, αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα. Σε υπαρκτά πρόσωπα και καταστάσεις! Βρισκόμαστε στα 1860, αμέσως μετά την άφιξη του Γκαριμπάλντι στη Σικελία. Η άφιξη του ανθρώπου που ένωσε την Ιταλία λειτουργεί σαν καταλύτης και βοηθάει να αποκαλυφθεί τα σαθρό, αλλά και εκδικητικό, οικοδόμημα τής τότε άρχουσας τάξης. Αλλοι, όπως ο πρίγκιπας της Σαλίνα (Ο Γατόπαρδος), βλέπουν την άφιξη του Γκαριμπάλντι σαν μια απειλή για τη θέση τους. (Μέχρι τότε η Ιταλία, που βρισκόταν υπό την κατοχή της Αυστρίας, ήταν μικρά κομμάτια που ανήκαν στους τοπικούς αριστοκράτες)! Ο αριβίστας ανιψιός του, σαν μια ευκαιρία να αναρριχηθεί στη νέα τάξη πραγμάτων. Ενώ, δηλαδή, ο κόσμος αρχίζει να συγκλονίζεται, ενώ η Ιταλία μάχεται να γίνει ενιαίο και δυνατό κράτος, η άρχουσα τάξη της αγωνίζεται, με όλα τα μέσα και με όλους τους τρόπους, για να μη χάσει τα προνόμιά της. Μερικά από τα μέλη της καταφεύγουν σε ακρότητες, κάποια άλλα περιμένουν καρτερικά τα ίδια τα γεγονότα. Κάποια άλλα προσεταιρίζονται τη νέα τάξη πραγμάτων!

Η ιστορία του θείου και του ανιψιού δίνει στον Βισκόντι την ευκαιρία να μας γνωρίσει τις δυο τάξεις, στις δυο αντιμαχόμενες δυνάμεις, της τότε εποχής. Την τάξη της αριστοκρατίας, η οποία προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κρατηθεί στην εξουσία και, από την άλλη, τη νέα τάξη, τους αστούς και τους εμπόρους, τη νέα μάστιγα, σύμφωνα με τον Βισκόντι, που εμφανίζονται δυναμικά στο προσκήνιο και διεκδικούν την εξουσία για δικό τους όφελος! «Εμείς (οι αριστοκράτες) είμαστε οι λεοπαρδάλεις και τα λιοντάρια αυτού του κόσμου κι αυτοί (οι αστοί και οι έμποροι), που θα μας αντικαταστήσουν, θα είναι τα τσακάλια και τα πρόβατα και μετά, όσοι επιβιώσουμε, λεοπαρδάλεις, λιοντάρια, τσακάλια και πρόβατα, θα συνεχίσουμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας σαν το αλάτι της γης», αυτοαποκαλύπτεται ο πρίγκιπας της Σαλίνα (Μπαρτ Λάνκαστερ).

Ο Βισκόντι με εξαιρετική μαεστρία ξεδιπλώνει πάνω στην οθόνη την πάλη των τάξεων! Χωρίς να γίνεται διδακτικός ή να καταφεύγει σε φθηνές δημαγωγικές κορόνες, με απλό, αλλά και ευφάνταστο τρόπο, αποκαλύπτει στον θεατή τους νόμους του διαλεκτικού και του ιστορικού υλισμού. Καταδείχνει την αέναη κίνηση, τη νομοτέλεια του νέου που γίνεται παλιό και τον ερχομό του καινούριου νέου που θα αντικαταστήσει το υπάρχον παλιό! Ευχαριστιέσαι πολιτικές εξηγήσεις, πολιτικές αναλύσεις! Και όλα αυτά με καλαίσθητες εικόνες, προσιτές στον απλό άνθρωπο!

Η ταινία, πέρα από το πραγματικά υψηλό μαρξιστικό μάθημα, προσφέρει και πλούσια αισθητική ικανοποίηση! Καθώς τα πάντα έχουν υψηλό και εξαιρετικό γούστο. Οι θέσεις της μηχανής, τα ντεκόρ, τα κοστούμια, οι ερμηνείες, όλα υπακούν σε νότες. (Μουσική Νίνο Ρότα). Τα πάντα δείχνουν να είναι μέρος μιας μαγικής χορογραφίας. Οι σκηνές των μαχών, παρότι έγιναν και με την πρόθεση να συναγωνιστούν τις αντίστοιχες αμερικάνικες ιστορικές παραγωγές («Ελ Σιντ», «Μπεν Χουρ», κλπ.), είναι άρτιες εικαστικά. Δείχνουν ότι ο κινηματογράφος μπορεί, αν θέλει, να είναι εντυπωσιακός, αλλά παράλληλα και καλλιτεχνικός. Να είναι περιπετειώδης και, παράλληλα, σκεπτόμενος!

Τα παραπάνω, βέβαια, απαιτούν το ταλέντο, αλλά και την ηθική υπόσταση του τίμιου δημιουργού. Αρετές που διέθετε σε αφθονία ο Λουκίνο Βισκόντι. Οι αργοί ρυθμοί, που τυχόν να δυσαρεστήσουν τον σημερινό (χαλασμένο) θεατή, δεν έχουν να κάνουν με το πέρασμα του χρόνου. Εχουν να κάνουν με την αμερικάνικη εισβολή και με τους κινηματογραφικούς πυροβολισμούς που μας έχουν συνηθίσει!

Παίζουν: Μπαρτ Λάνκαστερ, Αλέν Ντελόν, Κλαούντια Καρντινάλε, Πιερ Κλεμαντί, Τέρενς Σταμπ, Πάολο Στόπα, Ρίνα Μορέλι.