Associated Press

Σταματήστε τον αποκλεισμό, φωνάζουν τα παιδιά στην Παλαιστίνη, που είναι τα πιο τραγικά θύματα της ισραηλινής κατοχής

Ο Πρόεδρος Μπους, μέσα από τις γενικόλογες αναφορές του, κατέστησε σαφές ένα πράγμα: Οτι, την τελευταία χρονιά της θητείας του, η αμερικανική διπλωματία θα αναμειχθεί για πρώτη φορά ενεργά στο Παλαιστινιακό. Αν και, όπως όλοι εκτιμούν, οι πιθανότητες επίτευξης έστω και κάποιας μικρής προόδου είναι ελάχιστες, η κίνηση αυτή από μόνη της εκτιμάται ότι θα «βελτιώσει» κάπως την εικόνα του Λευκού Οίκου στον αραβικό κόσμο, θα «ενισχύσει» τις σύμμαχες αραβικές ηγεσίες απέναντι στη λαϊκή οργή και θα καλλιεργήσει, σταδιακά, ένα «ευνοϊκότερο» κλίμα για την περαιτέρω προώθηση της «ευρείας Μέσης Ανατολής», που μοιάζει να έχει τελματώσει λόγω της ιρακινής κατοχής και της αδυναμίας των «εταίρων» της Ουάσιγκτον στο Λίβανο να επιβληθούν.

Και επειδή, ως γνωστόν, στην πολύτιμη, γεωστρατηγικά, περιοχή τα πάντα λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία, κατά πολλούς η επίδειξη τόσο μεγάλου αμερικανικού ενδιαφέροντος για το Παλαιστινιακό συνδέεται και με το ενδεχόμενο κλιμάκωσης των απειλών, αλλά και εξαπόλυσης ενός πλήγματος κατά του Ιράν. Μέσα από τις «διαπραγματεύσεις», ο Λευκός Οίκος θα προσπαθήσει να διαστρεβλώσει την πραγματικότητα για να «αποδείξει» ότι «ο νέος μεγάλος εχθρός της ευημερίας των λαών στην περιοχή είναι το Ιράν». Στο πλευρό των ΗΠΑ, άλλοτε συναινώντας απόλυτα, άλλοτε με διαφοροποιήσεις προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα, και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, αρχής γενομένης με την ΕΕ (και στο πλαίσιο αυτής και η ελληνική κυβέρνηση με την παρουσία της υπουργού Εξωτερικών Ντόρας Μπακογιάννη), που συμμετέχει εξίσου στο φονικό εμπάργκο κατά του παλαιστινιακού λαού και στην καλλιέργεια διχαστικής ατμόσφαιρας, ενώ παράλληλα, μέσα από αντιπαραθέσεις και διαγκωνισμούς, προσπαθεί να διασφαλίσει το δικό της «ζωτικό χώρο» στην πολύτιμη περιοχή, είτε ως σύνολο είτε ως ξεχωριστές χώρες.

Οσον αφορά στο υποτιθέμενο κεντρικό θέμα της συνόδου, Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι δε συμφώνησαν ούτε στο κείμενο της διακήρυξης που, θεωρητικώς, θα απηύθυναν από κοινού. Σε μια ύστατη προσπάθεια να «σώσει» το σόου, η Κοντολίζα Ράις πέτυχε μια διακήρυξη γενικόλογη που διασφαλίζει έστω τα προσχήματα: Τη θέληση των δύο πλευρών για επίτευξη συμφωνίας με ορίζοντα τα τέλη του 2008, τον ορισμό επιτροπών επίβλεψης των διαπραγματεύσεων και τον προγραμματισμό νέων «διεθνών» συναντήσεων σε Παρίσι και Μόσχα.

Πέραν τούτου, ουδέν... Και πώς θα μπορούσε άλλωστε να επιτευχθεί, όταν η ισραηλινή πλευρά, για άλλη μια φορά, δε δέχτηκε να συνομιλήσει για κανένα από τα κομβικά ζητήματα της διένεξης: Τα σύνορα, τους εποικισμούς, τους πρόσφυγες, την Ιερουσαλήμ. Δε δέχτηκε, δηλαδή, να μιλήσει για τον πυρήνα του προβλήματος: Την κατοχή. Στην Ανάπολη, η κατοχή αραβικών εδαφών από το Ισραήλ δε θίχτηκε, ως είθισται να συμβαίνει εδώ και δεκαετίες στις όποιες «διαμεσολαβητικές» προσπάθειες.

Από τους συμμετέχοντες, αν κάποιος εξήλθε διπλωματικώς ενισχυμένος είναι μάλλον η Μόσχα. Η ρωσική διπλωματία ανέλαβε να φιλοξενήσει τη μία από τις δύο προγραμματιζόμενες «διεθνείς» συνόδους για το ζήτημα, διεκδικώντας για τον εαυτό της το ρόλο του «σοβαρού διαμεσολαβητή».

Σύμφωνα, μάλιστα, με πληροφορίες, η Μόσχα έχει, ήδη, ανοίξει ένα δίαυλο επικοινωνίας, με ενδιάμεσο την ίδια, μεταξύ Ισραήλ - Συρίας για τα κατεχόμενα υψώματα του Γκολάν. Φέρεται, δε, να διαδραμάτισε σχετικά σημαντικό ρόλο στην απόφαση της Δαμασκού να συμμετάσχει στη σύνοδο, όπου βέβαια δε συζητήθηκε το θέμα.

Αναμφιβόλως, κερδισμένη βγήκε και η ισραηλινή πλευρά. Το Τελ Αβίβ δε δεσμεύτηκε σε τίποτε και πήρε πάλι παράταση χρόνου, δηλώνοντας γενικόλογα τις «καλές του προθέσεις».

Στην Ανάπολη δεν προσκλήθηκε, όπως αναμενόταν άλλωστε, το Ιράν. Πολύ μελάνι χύθηκε για την απουσία ενός από τους σημαντικούς παράγοντες διαμόρφωσης των εξελίξεων στην περιοχή. Η ιρανική ηγεσία, μετά το τέλος της συνόδου, δεν αρκέστηκε απλώς να επισημάνει την αποτυχία της. Αδραξε την ευκαιρία για να «πανηγυρίσει», όπως χαρακτηριστικά έγραψαν οι προσκείμενες στο καθεστώς εφημερίδες, για «τη μεγαλύτερη απόδειξη ότι το Ιράν κρατά στα χέρια του τις εξελίξεις στο Παλαιστινιακό και σε όλη την περιοχή...».

Το ιρανικό ...μήνυμα έγινε σαφές και μέσα από μια άλλη απουσία: Αυτή του Ιράκ. Αν και η ιρακινή κυβέρνηση Μάλικι, σύμμαχος των αμερικανικών κατοχικών δυνάμεων, προσκλήθηκε στην Ανάπολη, δε συμμετείχε. Επισήμως, η Βαγδάτη επικαλέστηκε «φόρτο εργασίας». Ανεπισήμως, όμως, διέρρεαν πληροφορίες ότι οι στενές, πλέον, σχέσεις της ιρακινής σιιτικής κυβέρνησης με το γειτονικό σιιτικό Ιράν, σε συνδυασμό με τις πιέσεις από την εσωτερική σιιτική πλειοψηφία και η ανοιχτή υποστήριξη της κυβέρνησης Μάλικι στη «Χεζμπολάχ», κατά τον πόλεμο του καλοκαιριού του 2006 απέναντι στον ισραηλινό εισβολέα, οδήγησαν στην ιρακινή απουσία. Κατά πολλούς αναλυτές, δε, η άρνηση της Βαγδάτης, δηλαδή της πλέον ελεγχόμενης από την Ουάσιγκτον ηγεσίας, να συμμετάσχει στο σόου είναι ένα από τα ηχηρότερα χαστούκια στην αμερικανική διπλωματία.

Με άδεια τα χέρια αναχώρησαν από την Ανάπολη οι Παλαιστίνιοι και οι αραβικές χώρες. Παρά τις διαβεβαιώσεις της Ουάσιγκτον ότι «όλα θα τεθούν προς συζήτηση» (αναφορά άμεση στα υψώματα του Γκολάν και στην αραβική πρωτοβουλία ειρήνευσης που προβλέπει πλήρη εξομάλυνση των αραβο-ισραηλινών σχέσεων με αντάλλαγμα την ολική και άνευ όρων αποχώρηση των ισραηλινών στρατευμάτων από τα κατεχόμενα αραβικά εδάφη), δεν έγινε καμία σαφής νύξη. Οι αραβικές ηγεσίες που δεν έχουν διπλωματικές σχέσεις με το Ισραήλ (π.χ. Σ. Αραβία, ΗΑΕ, Συρία κλπ.), κατάφεραν, τουλάχιστον, να αποφύγουν τις χειραψίες με Ισραηλινούς αξιωματούχους και επισταμένα επαναλάμβαναν ότι η σύνοδος «δε σημαίνει εξομάλυνση».

Φυσικά, δυσκολότερη όλων είναι η θέση του Παλαιστινίου Προέδρου. Ο Αμπάς επιστρέφει έχοντας λάβει, για άλλη μια φορά, μόνο υποσχέσεις.Ανέλαβε όμως σειρά δεσμεύσεων υποκύπτοντας στις ιμπεριαλιστικές πιέσεις (π.χ. έλεγχο της βίας στο πλαίσιο του «οδικού χάρτη»), που, εκτός του ότι είναι άδικες στο πλαίσιο της τακτικής τήρησης ίσων αποστάσεων από το θύτη και το θύμα, δεν μπορεί, πρακτικά, να υλοποιήσει, αφού δεν ελέγχει κομμάτι των παλαιστινιακών εδαφών (Λωρίδα της Γάζας). Διπλωματικές πηγές υποστήριζαν ότι μοναδική πιθανότητα επιβίωσης του Αμπάς είναι να παρουσιάσει, σχετικά γρήγορα, βήματα απτής προόδου στην καθημερινότητα των κατοίκων της Δ. Οχθης, έτσι ώστε να λειτουργήσει αυτό ως μοχλός πίεσης λαϊκής δυσαρέσκειας προς την κυβέρνηση της «Χαμάς» στη Γάζα.

Βέβαια, επειδή η ισραηλινή κυβέρνηση ούτε δεσμεύτηκε, ούτε πιέστηκε από κάποιον, για να διαλύσει όλους τους εποικισμούς, να απομακρύνει τα σημεία ελέγχου, να κατεδαφίσει το τείχος και να συζητήσει το καθεστώς της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, η ευνοϊκή αυτή προοπτική για τον Πρόεδρο Αμπάς μοιάζει απόμακρη. Αντίθετα, αυξάνονται οι πιθανότητες ορισμένες ακραίες φωνές να βρουν εντονότερα λαϊκά ερείσματα, ο εσωτερικός παλαιστινιακός διχασμός να βρει πιο πρόσφορο έδαφος. Το όραμα και ο αγώνας του παλαιστινιακού λαού για ανεξαρτησία παραμένει επίκαιρος και θα μείνει και ζωντανός μόνο μέσα από τους ίδιους τους Παλαιστινίους και την αλληλεγγύη όλων μας.