Το πρόσφατο πολύνεκρο δυστύχημα στην Εθνική Οδό Κορίνθου - Πατρών κοντά στο Κιάτο αποδεικνύει ότι για τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και το ζήτημα της οδικής ασφάλειας του λαού δεν αποτελεί πρώτης προτεραιότητας θέμα, παρά τα τεράστια κονδύλια που ξοδεύτηκαν τις περασμένες δεκαετίες για την κατασκευή των αυτοκινητοδρόμων. Γι' αυτές προέχει η εξασφάλιση των κερδών των κατασκευαστικών ομίλων στους οποίους ανατέθηκε πλέον η εκμετάλλευση των μεγάλων εθνικών οδικών αξόνων.

Αυτό εξηγεί το γεγονός ότι στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια τα οδικά δυστυχήματα είναι η αιτία θανάτου σχεδόν πέντε ανθρώπων την ημέρα! Ειδικότερα, σύμφωνα με τον επίσημο πίνακα των τροχαίων ατυχημάτων της Τροχαίας, κάθε χρόνο συμβαίνουν στη χώρα μας πάνω από 15.000 τροχαία ατυχήματα με θύματα. Σε αυτά σκοτώνονται κατά μέσο όρο περισσότεροι από 1.500 άνθρωποι, ενώ τραυματίζονται (βαριά ή ελαφρά) πάνω από 20.000. Σύμφωνα μάλιστα με μελέτες που έχουν ανακοινωθεί, το ένα τρίτο από τους νεκρούς και τραυματίες είναι παιδιά.

Σημειώνουμε ότι από το 2001 με το περιβόητο πρόγραμμα «Καθ' Οδόν», τέθηκε ως στόχος η μείωση του αριθμού των νεκρών στα οδικά ατυχήματα στην Ελλάδα κατά 40% έως το έτος 2015. Ενώ από την κυβέρνηση της ΝΔ τέθηκε ως στόχος η μείωση του αριθμού των νεκρών στους 1.000 έως το 2010. Οπως όμως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία της Τροχαίας, για το 2007 η μείωση των νεκρών ήταν μόλις κατά 1,6% σε σχέση με το 2006 (1.449 νεκροί το 2007, έναντι 1.493 το 2006), επομένως ο στόχος αυτός φαντάζει εντελώς ανέφικτος. Κι αυτό παρά την εφαρμογή του νέου ΚΟΚ, ο οποίος έτσι αποδεικνύεται μόνο ως φοροεισπρακτικός...

Σύμφωνα μάλιστα με τις εκτιμήσεις του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, το οικονομικό και κοινωνικό κόστος των νεκρών, τραυματιών και υλικών ζημιών των οδικών ατυχημάτων στην Ελλάδα ξεπερνάει τα 3 δισ. ευρώ το χρόνο (όσο περίπου το κόστος της μισής Εγνατίας Οδού)!

Μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα από πλευράς οδικής ασφάλειας είναι:

• Ανεπαρκής συντήρηση του αστικού, επαρχιακού και εθνικού δικτύου.
• Λείπουν κανονισμοί, οδηγίες και προδιαγραφές οδοποιίας, με αποτέλεσμα την ελλιπή μελέτη και κατασκευή των έργων.
• Δεν υπάρχουν προδιαγραφές για τη Σήμανση.
• Δεν υπάρχουν σταθμοί ελέγχου βαρέων οχημάτων και επικίνδυνων εμπορευμάτων, που έχουν γίνει αιτία για πολύνεκρα δυστυχήματα.
• Ελλειψη αξιόπιστου συστήματος τεχνικού ελέγχου οχημάτων και εκπαίδευσης υποψήφιων οδηγών.
• Ανεπαρκές σύστημα μεταφοράς και περίθαλψης των τραυματιών από τα οδικά ατυχήματα.
• Ακόμη και ο νέος ΚΟΚ δεν εναρμονίζεται απόλυτα με τις μελέτες οδοποιίας.

Πριν από λίγα χρόνια ως «εθνική λαιμητόμος» είχε χαρακτηριστεί το πέταλο του Μαλιακού, η μετατροπή του οποίου σε κανονικό αυτοκινητόδρομο καθυστερούσε σκόπιμα, όπως αποδείχτηκε, από τις κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, προκειμένου να διευκολυνθεί η κατασκευή της ζεύξης του Μαλιακού, όπως ήθελαν μερικοί κατασκευαστικοί όμιλοι. Τελικά, τα έργα ξεκίνησαν εσπευσμένα και πάλι επειδή προβλέπεται από τις περιβόητες «συμβάσεις παραχώρησης» τα τμήματα αυτά - που κατασκευάζονται αποκλειστικά με χρήματα του ελληνικού λαού - να τα εκμεταλλευτούν οι ιδιωτικοί όμιλοι επιβάλλοντας πανάκριβα διόδια...

Τώρα πλέον ως πιο φονικά τμήματα των εθνικών αξόνων της χώρας εμφανίζονται η Εθνική Οδός Κορίνθου - Πατρών, ο βόρειος οδικός άξονας Κρήτης, η Πατρών - Πύργου και η Αντιρρίου - Ιωαννίνων.

Ειδικά το τμήμα Κορίνθου - Πατρών αναδεικνύεται πλέον σε εθνικό εφιάλτη από πλευράς οδικής ασφάλειας, παρότι και σήμερα οι οδηγοί πληρώνουν από τα υψηλότερα διόδια, που για τα ΙΧ φτάνουν τα 2,5 ευρώ. Ειδικότερα, μέσα σε δύο μόνο μήνες (από τις 16 Νοέμβρη 2007 ως τις 15 Γενάρη 2008), έχασαν τη ζωή τους 14 άνθρωποι. Κατά μήκος του δρόμου αυτού καρμανιόλα των 120 χιλιομέτρων υπάρχουν 20 σημεία παγίδες για τους οδηγούς, δηλαδή μία παγίδα σε κάθε έξι χιλιόμετρα. Παγίδες στις οποίες το ΥΠΕΧΩΔΕ μόλις πριν λίγες μέρες, δηλαδή μετά το νέο πολύνεκρο δυστύχημα, ανακοίνωσε ότι θα κάνει βελτιωτικές παρεμβάσεις, παρότι τόσο οι επιστήμονες όσο και οι τοπικοί φορείς φωνάζουν εδώ και χρόνια...

Σημειώνουμε ότι στον αυτοκινητόδρομο αυτό, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του '70 και ουδέποτε από τότε βελτιώθηκε σημαντικά, το 25% της κυκλοφορίας είναι βαριά οχήματα (κυρίως φορτηγά) με συνέπεια τα δυστυχήματα να είναι σοβαρότερα. Επίσης, μόλις σε 23 χιλιόμετρα του δρόμου υπάρχει μεσαίο στηθαίο ασφαλείας, αλλά και αυτό σε μεγάλο βαθμό επικίνδυνο αφού δεν καλύπτει τις σύγχρονες προδιαγραφές. Ακόμη, στο μεγαλύτερο τμήμα του διαθέτει μόνο μία λωρίδα κυκλοφορίας ανά κατεύθυνση, με αποτέλεσμα οι προσπεράσεις να γίνονται επικίνδυνες, ενώ δε διαθέτει αντιολισθηρό οδόστρωμα, με αποτέλεσμα το φρενάρισμα σε περίπτωση βροχής να είναι κίνδυνος - θάνατος.

Πρόσφατα, το Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας του ΤΕΕ, εκτός των άλλων παρεμβάσεων που τόνισε ότι πρέπει να γίνουν (συντήρηση στηθαίων, βελτίωση ορατότητας, επέμβαση στους κόμβους, τοποθέτηση αντιολισθηρού οδοστρώματος κ.λπ.) έθεσε και το πρόβλημα των πρόσθετων κινδύνων που αναμένεται να δημιουργηθούν από την ταυτόχρονη λειτουργία του δρόμου και της κατασκευής των έργων διαπλάτυνσης από τον ιδιωτικό όμιλο. Ας ελπίσουμε ότι θα ληφθούν κάποια πρόσθετα μέτρα και δε θα παίζουν το διάστημα αυτό όσοι διέρχονται τη ζωή τους κορόνα - γράμματα...

Αν όμως αυτά συμβαίνουν στο εθνικό οδικό δίκτυο, ακόμη χειρότερη είναι η κατάσταση στο επαρχιακό οδικό δίκτυο που ανήκει στην αρμοδιότητα των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων και εκτείνεται σε 31.100 χιλιόμετρα σε όλη τη χώρα. Το δίκτυο αυτό, σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν σε ημερίδα που διοργάνωσαν το ΤΕΕ και ΕΝΑΕ, είναι το πιο επικίνδυνο παρουσιάζοντας πολύ μεγάλα ποσοστά νεκρών και βαριά τραυματισμένων.

Ειδικότερα, ενώ το ποσοστό του αριθμού τροχαίων ατυχημάτων στο επαρχιακό δίκτυο είναι 11,3%, το ποσοστό των νεκρών σχεδόν διπλασιάζεται φτάνοντας το 20,6%, ενώ το ποσοστό των βαριά τραυματισμένων είναι αυξημένο κατά 60% περίπου.

Οπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε στην προαναφερόμενη ημερίδα, σε γενικές γραμμές το δίκτυο αυτό έχει κατασκευαστεί πριν από 30 - 40 χρόνια, έχει άσχημα γεωμετρικά χαρακτηριστικά, ενώ το επίπεδο συντήρησης και ασφάλισής του είναι από τα χαμηλότερα. Ειδικότερα, μεταξύ των άλλων διαπιστώνεται: Η κατάσταση των ισόπεδων κόμβων είναι από μέτρια έως επικίνδυνη, δεδομένου ότι κατασκευάστηκαν συνήθως χωρίς μελέτες και κυρίως με εμπειρικές προσεγγίσεις. Οι κυκλοφοριακές συνδέσεις των εγκαταστάσεων δεν τηρούν τις υφιστάμενες προδιαγραφές και αποτελούν πηγή σοβαρών κινδύνων. Η ορατότητα σε πλήθος στροφών είναι από μέτρια έως κακή με ελλιπή συντήρηση της βλάστησης. Σε πολλά σημεία απουσιάζουν τα απαραίτητα στηθαία ασφαλείας ή είναι κατεστραμμένα. Η οριζόντια διαγράμμιση είναι από μέτρια έως κακή. Οι πληροφοριακές πινακίδες είναι ελλιπέστατες. Υπάρχει σύγχυση αρμοδιοτήτων σε σχέση με τους Δήμους ή τις Κοινότητες, με συνέπεια η συντήρησή τους να είναι προβληματική.