Κυριακή 24 Φλεβάρη 2008
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ
Σελίδα 3
ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: "ΡΙΖΟχαρτο"
ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΗ «ΡΙΖΟΧΑΡΤΟ»
ΓΙΟΚΟΝΤΑ ΜΠΕΛΙ: «Η γυναίκα φωλιά»
Νικαράγουα και επανάσταση στην Τέχνη

εκδ. «Σύγχρονη Εποχή»

Ενα εξαιρετικό παράδειγμα μετουσίασης σε τέχνη επαναστατικής πρώτης ύλης αποτελεί το μυθιστόρημα «Η γυναίκα φωλιά» της βραβευμένης το 1978 με το βραβείο Casa de las Americas Νικαραγουανής συγγραφέως Ιοκόντα Μπέλι.

Το βιβλίο γράφτηκε το 1988, εννέα χρόνια δηλαδή μετά τη νίκη της Επανάστασης των Σαντινίστας του 1979, αλλά διαδραματίζεται στα προεπαναστατικά χρόνια του σκληρού παράνομου αγώνα. «Τραγουδώ την καινούρια εποχή» θα πει η Ιοκόντα Μπέλι στο ποίημά της «Αλλωνών το Αίμα». Κόρη ευκατάστατης οικογένειας, γεννημένη το 1948, η Ιοκόντα Μπέλι θα αφήσει την τάξη της και θα προσχωρήσει στις γραμμές του επαναστατημένου λαού, ένα μοτίβο το οποίο αποτελεί τον καμβά του μυθιστορήματος.

Μετά τη νίκη της Επανάστασης τον Ιούλιο του 1979 αναπτύσσεται ένας οργασμός πολιτιστικός στη χώρα, ιδρύονται και τα «εργαστήρια ποίησης» που λειτουργούσαν σ' όλη τη Νικαράγουα και η Γιοκόντα Μπέλι έγινε υπεύθυνη του πολιτιστικού προγράμματος της τηλεόρασης και της διεύθυνσης της εφημερίδας «Barricada» (Οδόφραγμα). Η ποίηση αναβλύζει από μέσα από τη φωτιά της επαναστατικής θύελλας. Ετσι ο ποιητής Χοσέ Κορονέλ Ουτρέτσο στο ποίημά του «Δε θα επιστρέψει το παρελθόν» θα γράψει «Κι η επανάσταση θα προσδιορίσει τι είναι νικαραγουανό, όπως ο λαός θα προσδιορίσει τι είναι επανάσταση». Η Ιοκόντα Μπέλι με την ποιητική της συλλογή «Γραμμή Πυρός» κέρδισε το 1979 το βραβείο Casa de las Americas, που την καθιέρωσε στη σύγχρονη λατινοαμερικάνικη ποίηση.

Η διαπλοκή έρωτας - επανάσταση, αλλά και η χειραφέτηση της γυναίκας είναι έντονα παρούσα στο έργο της Μπέλι. Μέσα στο πρώτο της αυτό μυθιστόρημα ακούγεται, όμως, επίσης ο μακρινός απόηχος της παρουσίας ενός άλλου τμήματος του πληθυσμού της Νικαράγουας, των αυτόχθονων κατοίκων της, των Ινδιάνων και μάλιστα οι μύθοι τους, που παρεμβάλλονται στη ροή της αφήγησης σαν ποίημα, σαν όαση μαγείας, αλλά και ταυτόχρονα σαν σύμβολο της πάλης του ιθαγενούς πληθυσμού ενάντια στον Ισπανό κατακτητή και σαν αναστεναγμός πόνου για την ιστορική νομοτελειακή ήττα απέναντι στους Ισπανούς αποικιοκράτες.

Η τομή στη νικαραγουανή κοινωνία πριν και μετά την Επανάσταση των Σαντινίστας βάζει την ανεξίτηλη σφραγίδα της σ' όλη την πλοκή του βιβλίου, στο οποίο αποτυπώνεται η πορεία επαναστατικής συνειδητοποίησης μιας κοπέλας από εύπορη οικογένεια, που επιλέγει να προσχωρήσει στον αγώνα των επαναστατημένων αδικημένων και στο τέλος σκοτώνεται σε μια συμπλοκή. Μια πορεία όχι απλώς εσωτερική, αλλά που εξωτερικεύεται στη δράση της και την οδηγεί τελικά στο θάνατο. Στο θάνατο; Οχι τελικά. Ο θάνατος είναι ένα μεγάλο ψέμα, γιατί η ζωή συνεχίζεται. Αυτό μας το διδάσκει η άλλη γυναίκα, η γυναίκα φωλιά, η πανάρχαια, η αυτόχθονη, που κάποτε σκοτώθηκε από τους Ισπανούς και που μία με τη φύση πια, με το γόνιμο χώμα υποδέχεται τη «νεκρή» Λαβίνια, την πρωταγωνίστρια. Ολα «θα γεννηθούν ξανά», λόγια, που αποκτούν μια συμβολική σημασία μετά την (προσωρινή) ήττα της Επανάστασης των Σαντινίστας.

Η αρχέγονη Ινδιάνα, που πάλεψε μέχρι θανάτου τον Ισπανό κατακτητή και η σύγχρονη επαναστάτρια των Σαντινίστας ξαναγεννιούνται στην επαναστατική κίνηση, που συμπλέκεται στο μυθιστόρημα με τη διαλεκτική κίνηση της ύλης. Το παρελθόν γεννάει το παρόν και το μέλλον, το παρόν και το μέλλον δεν μπορούν να υπάρχουν χωρίς το παρελθόν.


Α.Ι.


Κορυφή σελίδας
Ευρωεκλογές Ιούνη 2024
Μνημεία & Μουσεία Αγώνων του Λαού
Ο καθημερινός ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ 1 ευρώ