Προϊόντος του χρόνου, η ευρέως γνωστή (ήδη μακροσκελέστατη) λίστα των περιστατικών - με πρακτικές οργανωμένου εγκλήματος και συμμοριών - σε ή με αφορμή αθλητικά γεγονότα, συνεχώς μεγαλώνει. Και γράφουμε ευρέως γνωστή, γιατί υπάρχουν και οι «μάχες» που δε μαθαίνονται έξω από τα στενά όρια των συμμετεχόντων. Περνούν απαρατήρητες από τα ΜΜΕ και την κοινωνία.

Το ίδιο, αυξανόμενη πορεία, ακολουθούν και οι τραγικές συνέπειες των περιστατικών. Με απώλειες ζωών ή μη αναστρέψιμους τραυματισμούς. Η κατάσταση έχει - προ καιρού - ξεπεράσει κάθε όριο. Οπως και η συμπεριφορά των αρμοδίων. Ο στρουθοκαμηλισμός των εμπλεκομένων (κυβέρνηση, αστυνομικές, δικαστικές και αθλητικές αρχές, επιχειρηματίες) δεν είναι πλέον απλά υποκριτικός και καταγέλαστος. Είναι επικίνδυνος.

«Σύμπτωση επαναλαμβανόμενη, παύει να 'ναι σύμπτωση», διαπιστώνει η λαϊκή ρήση. Που βρίσκει απόλυτη εφαρμογή (και) στο φαινόμενο των εκδηλώσεων βίας, με αφορμή αθλητικά γεγονότα, αλλά και στην «αντιμετώπισή» τους. Οσο πιο πολύ εξετάζει κάποιος, τις διάφορες παραμέτρους των φαινομένων, τόσο προσεγγίζει τη λαϊκή παροιμία «το 'να χέρι νίβει τ' άλλο και τα δυο το πρόσωπο».

Στην ιστορία ομαδικών αθλημάτων - κυρίως, βέβαια, του ποδοσφαίρου - υπάρχουν περιστατικά βίαιων συμπεριφορών. Η συχνότητα, η έκταση και ιδιαίτερα τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους, όμως, ήταν τελείως διαφορετικά, από αυτά που (από ένα σημείο και μετά) βιώνουμε. Ηταν αυθόρμητα, στη συντριπτική πλειοψηφία τους με εντός γηπέδων αφορμές ή «αφορμές» περιορισμένης έκτασης. Και, το σημαντικότερο, χωρίς στόχο τη ζωή του άλλου και χρήση - κάθε είδους - οπλισμού.

Η αντίστροφη μέτρηση, που οδήγησε στη ζώσα πραγματικότητα (οργανωμένη βία), ξεκίνησε με τη μετατροπή του ποδοσφαίρου από ερασιτεχνικό σε επαγγελματικό. Δηλαδή, τη συνειδητή διαστρέβλωση του αθλήματος σε επιχείρηση. Αργά αλλά σταθερά, όλα άλλαξαν. Ο στόχος, οι νοοτροπίες, τα ζητούμενα, οι πρακτικές.

Οι επιχειρηματίες - υποτίθεται πως - επένδυαν (στην πραγματικότητα, και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο είναι από την πρώτη μέρα κρατικοδίαιτο) και προσδοκούσαν κέρδη. Ο,τι έκαναν, δηλαδή, και με τις άλλες επιχειρήσεις τους. Ολο και περισσότερο, λοιπόν, περιθωριοποιούνταν ηθικά και ευγενικά χαρακτηριστικά (χαρά παιχνιδιού, άμιλλα, συναγωνισμός, σεβασμός κλπ.). Οι ομάδες από χόμπι, σύμβολα, μέρος της διασκέδασης κλπ., μετατράπηκαν σε Ανώνυμες Εταιρείες. Αυτοσκοπός και εφαλτήριο έγινε το κέρδος.

Και αναμενόμενη εξέλιξη είναι (όταν επικρατεί η αγοραία λογική) ή άνευ όρων και ορίων, υπεράσπισή του. Ανάλογες με την αύξηση των συμφερόντων που διακυβεύονται είναι οι παρεκκλίσεις και οι αγοραίες συμπεριφορές. Ο ανταγωνισμός έγινε βασικό συστατικό και ιδεολογικό άλλοθι για τα πάντα.

Στο σκηνικό αυτό κυρίαρχο χαρακτηριστικό - για τη διαμόρφωση του αποτελέσματος - έπαιξε ο «τσαμπουκάς». Το ρόλο του νταή (συνειδητά ή ασυνείδητα) οδηγήθηκαν να παίξουν πρακτικά - κυρίως - υπολογίσιμες μερίδες οπαδών. Οργανώθηκαν, πριμοδοτήθηκαν, στηρίχτηκαν, με διαφόρους τρόπους. Εγιναν ιδιωτικοί στρατοί, που υπερασπίζονται τη «θρησκεία» - ομάδα, η οποία έχει ταυτιστεί με τα δίκαια - συμφέροντα της ιδιοκτησίας. Εντός ή εκτός αθλητισμού. Μέχρι και κατάδικοι «αθωώθηκαν» στην κερκίδα. Η σύνδεσή τους με την ομάδα αποτέλεσε «κολυμβήθρα του Σιλωάμ».

Οι ΠΑΕάρχες, κατά καιρούς, δήλωσαν αμέτοχοι. Συνειδητά ψεύδονται. Αυτοί ή οι άνθρωποί τους, αμέσως ή εμμέσως, δημιούργησαν το «αυγό του φιδιού». Με φτηνά εισιτήρια, ανοχή στο «καπέλο» επί της τιμής του εισιτηρίου υπέρ του συνδέσμου, νομική ή άλλη κάλυψη κλπ. Εν γένει συμπεριφορά αφεντικού - υπαλλήλου ή και (για τους υψηλόβαθμους) ισότιμου συνδιαχειριστή. Με τον καθέναν στο ρόλο του. Και στην περίπτωση που κάποιοι οπαδοί - με όποιο τρόπο - απειθαρχούσαν, «συνετίζονταν» με τη ...βοήθεια σωματοδομημένων επαγγελματιών.

Από την πλευρά τους, οι οπαδοί αποκτούσαν όσα στερούνταν. Ταυτότητα, αποδοχή, στόχους, λόγους ύπαρξης, οικονομικά μέσα κλπ. Τα αποκτούσαν, παίζοντας - χωρίς όρια και αναστολές - το ρόλο τους. Σε πάμπολλες περιπτώσεις υπό την επήρεια διαφόρων ουσιών. Δημιούργησαν, λοιπόν, «Ριζούπολη», «Φιλαδέλφεια», «Λεωφόρο», «Καραϊσκάκης», «Τούμπα», «Χαριλάου», «Λαυρίου», «Γλυφάδα» κλπ. Εντός ή εκτός γηπέδων, με αφορμή αθλητικό γεγονός ή κατευθείαν με ραντεβού «μάχης». Στις συνθήκες αυτές βρήκαν πρόσφορο έδαφος να παρεισφρήσουν - για τους δικούς τους λόγους - και διάφοροι φασιστικοί, εθνικιστικοί, ναζιστικοί και «αντιεξουσιαστικοί» πυρήνες.

Μια άλλη καθοριστική παράμετρος των παραπάνω είναι ότι - για το σύστημα - λειτουργούν όπως η βαλβίδα στη χύτρα. Το στάτους κβο εξυπηρετείται με τον αντικατοπτρισμό, ότι μέσα από την υπεράσπιση της ιδέας (επιχείρησης, στην πραγματικότητα) από τους κατασκευασμένους «εχθρούς», «εκδικούνται» για όλες τις άλλες αδικίες που υφίστανται.

Ο καπιταλισμός και η κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα που διαμορφώνει οδηγούν σε αντιδράσεις. Ειδικά η νεολαία, φύσει και θέσει, αντιτίθεται. Αν, λοιπόν, αυτή η αντίθεση - αντίδρασή της είχε άλλα χαρακτηριστικά (ταξικά), τότε θα γινόταν άκρως επικίνδυνη για το ίδιο το σύστημα. Τα προβλήματα, τα αδιέξοδα, οι αδικίες, υπάρχουν στη ζωή και το «είναι» των οπαδών. Στα πλαίσια της κερκίδας, η αντίδρασή τους είναι μια ακίνδυνη - για την καθεστηκυία τάξη - εκτόνωση.

«Η κοινωνία και η πολιτεία έχουν επιλέξει το χώρο του ποδοσφαίρου ως βαλβίδα ασφαλείας άλλων εκρήξεων που ανήκουν σε άλλους χώρους», είναι τα λόγια ενός στελέχους του επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Το Φλεβάρη του 2001, σε ημερίδα της Ελληνικής Εταιρείας Θυματολογίας - με θέμα «Αθλητισμός, βία, θυματοποίηση, προστασία» - ο εγκληματολόγος Νέστορας Κουράκης ανέφερε: «Αυτά τα παιδιά είναι εκφραστές των γενικότερων προβλημάτων της κοινωνίας μας και αποτελούν ουσιαστικά την κορυφή του παγόβουνου».

Βαλβίδα ασφαλείας, λοιπόν, για το σύστημα. Την οποία εκμεταλλεύεται διπλά. Εκτός από ιδεολογικό αποπροσανατολισμό, προσφέρει και άλλοθι για την επιβολή της κατασταλτικής του πολιτικής. Που είναι απαραίτητο εργαλείο εφαρμογής στην αντιλαϊκή πολιτική των κυβερνήσεων. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, με πρόσχημα την αντιμετώπιση της βίας στα γήπεδα, ψηφίζουν αλλεπάλληλους νόμους. Κανείς από αυτούς δεν έχει - ούτε πρόκειται να - αντιμετωπίσει τα φαινόμενα. Συνειδητά απουσιάζει η επιστημονική εξέταση του φαινομένου, στη βάση αιτίας - αιτιατού.

Και περισσεύουν η μεγιστοποίηση της αστυνομοκρατίας, του αυταρχισμού και η ισχυροποίηση των κατασταλτικών μηχανισμών. Υπονομεύει ατομικές ελευθερίες και δημοκρατικά δικαιώματα, καλλιεργώντας ταυτόχρονα τη νοοτροπία του χαφιέ. «Εργαλεία», που αξιοποιούνται για την υπεράσπιση του συστήματος. Εκμεταλλεύεται αυθόρμητα και μη αυθόρμητα επεισόδια, προκειμένου να επιδειχτεί η αστυνομική ισχύς και βία και να ληφθούν πρόσθετα μέτρα αυταρχισμού και μαζικής τρομοκρατίας, όπως επισημαίνει το ΚΚΕ.

Ως συνέχεια των προηγούμενων, (και) ο τελευταίος νόμος επιχειρεί να διώξει τη βία από τα γήπεδα. Γιατί πλέον δημιουργεί πρόβλημα στο «προϊόν». Οπως είχε χαρακτηριστικά πει, ως υπουργός Πολιτισμού, ο Ευάγ. Βενιζέλος: «Τα φαινόμενα της βίας είναι και αντιοικονομικά, στενεύουν πάρα πολύ την αγορά του ελληνικού ποδοσφαίρου, απωθούν πολύ μεγάλες κατηγορίες πιθανών φίλαθλων από τη συμμετοχή τους στις αθλητικές διοργανώσεις, περιορίζουν τελικά και μάλιστα εντυπωσιακά το κοινωνικό ενδιαφέρον για το ποδόσφαιρο, άρα μειώνουν τα μεγέθη της ποδοσφαιρικής αγοράς»...

Θα γίνει, λοιπόν, ό,τι και στην Αγγλία. Οπου τα φαινόμενα βίας μεταφέρθηκαν από τα γήπεδα, στη γειτονιά, στο σχολείο κλπ. Και έδωσαν αφορμή για νέα μέτρα, νόμους, αύξηση της καταστολής και του αυταρχισμού...